Küresel

Geride bıraktığımız 2024 yılı global ortalama sıcaklığın, Sanayi İhtilali öncesi düzeyinin 1,5 derece üzerine çıktığı birinci yıl oldu. Yapılan varsayımlara nazaran Paris Anlaşması’nda öngörülen 10 yıllık dönemde sıcaklıkları 1,5 derecede tutma gayesine, 2028 yılında veda edilecek.

Teşebbüs dünyası, Pandemi sonrası kazandığı ivmeyi 2024 boyunca daralan ekonomiler, enflasyon ve bölgesel çatışmaların gölgesinde durağan bir seyre endeksledi. Yatırımcı ve teşebbüsçü açısından güç bir yıl geride bırakılırken, beklenti; ekosistemin 2025’te bilhassa yapay zekâ ve fintech alanlarındaki büyümeyle global iktisadın dinamosu haline gelmesi.

Dünya Ekonomik Forumu, Küresel İş Birliği Barometresi 2025 yayımlandı. Buna nazaran, memleketler arası işbirliği artan jeopolitik tansiyon ve istikrarsızlık nedeniyle durma noktasına geldi. Barometre, artan çatışmalar ve insani krizlerin geçen yıl rekor düzeye ulaştığını da gösterdi. İklim finansmanı, ticaret ve inovasyonda ise olumlu ivme gözleniyor.

Global Karbon Projesi bilim grubu tarafından yapılan yeni bir araştırmaya nazaran, karbon emisyonları bu yıl yeni bir rekor kırabilir. Bilim insanları global sıcaklık artışının da yaklaşık 6 yıl içinde daima olarak 1,5 dereceyi aşma ihtimalinin yüzde 50 olduğunu söylüyor.

Londra merkezli milletlerarası güç fikir kuruluşu Ember, 96 ülkenin ve Avrupa Birliği’nin (AB) 2030 ulusal yenilenebilir güç kapasite gayelerini tahlil etti. Tahlilde, yaklaşık 130 ülkenin Birleşmiş Milletler (BM) iklim müzakereleri COP28’de global yenilenebilir güç kapasitesini üç katına çıkarmayı taahhüt etmesinin üzerinden geçen bir yılda, ulusal amaçlarda neredeyse hiç değişiklik olmadığı açıklandı.

Uzmanlara nazaran dünyanın en büyük şirketlerinin karlarını sonlar ortasında kaydırarak vergi ödememelerini engellemeye çalışan global gayretler, Donald Trump’ın zaferiyle tehlikeye girdi. Uzmanlar, Trump liderliğindeki idarenin misilleme yapacağı dehşetiyle ülkelerin artık kuralları uygulama ihtimalinin düşük olduğuna inanıyor.

PwC’nin Global Cümbüş ve Medya Bölümüne Bakış 2024-2028 raporuna nazaran Türkiye’de internet reklamcılığı gelirleri 1,5 milyar dolara ulaştı. Bu alanda elde edilen gelirlerin süratli bir büyüme ile 2028’de 2,5 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 2023 yılında 2,8 trilyon ABD dolarına ulaşan global cümbüş ve medya kesiminin toplam gelirlerinin ise 2028 yılında 3,4 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.

Milletlerarası danışmanlık şirketi Kearney’in 2024 Global Kentler Raporu’na nazaran İstanbul, dünyanın 8’inci insan kaynağı zengini kenti pozisyonunda. İş aktivitesi ve kültürel tecrübe sıralamalarında da 14’üncülüğe yerleşen İstanbul, bu muvaffakiyetleri sayesinde 2024 Global Kentler Endeksi genel sıralamasında da 6 basamak birden yükselerek 19’unculuğa yerleşti. İstanbul, Bilgiye Erişim ve Siyasi İştirak listelerinde ise birinci 30’a giremedi.

Dünyada 7 nanometrenin altındaki gelişmiş çiplerin yaklaşık yüzde 60’ını Tayvan üretirken, tüm ülkeler ortasında fakat başta ABD-Çin olmak üzere, çip ve yarı iletken üretimine yönelik rekabet gün geçtikçe artıyor. Tayvan etrafında artan gerginlik de bu teknolojinin jeopolitik ehemmiyetini artırıyor.