Yeni markalar geldi, üretim hız kesti ithal pazar 2016’ya geri döndü

Kapasiteyi tam kullanama­yan yerli üreticiler yeni dayanaklar bekliyor. Üretim düşüyor. İthal aracın hissesi da süratle artıyor. Oto­motiv Sanayii Derneği (OSD) ve­rilerine nazaran, yılın beşinci ayında ithal arabanın hissesi yüzde 71,6 düzeyine ulaştı. Birinci 5 ayda bu or­talama çabucak hemen yüzde 70 düzeyinde. 2016’dan beri yüzde 70’in altında seyreden ithal oto­mobil pazarı 9 yıl sonra tekrar 2016-2017 düzeyine geldi.

Hafif ticaride ithalatın bahtını Doblo belirledi

Ocak-Mayıs 2025 dönemin­de ithal arabaların pazar pa­yı yüzde 70’e yaklaştı. Bu dönem­de geçen yılın birebir aylarına nazaran toplam araba satışları yüzde 5, ithal araba satışları yüzde 5 ve yerli araba satışları yüz­de 5 oranlarında arttı. 2025 yılı Ocak-Mayıs devrinde hafif ti­cari araç (minibüs + kamyonet) pazarında ithalatın hissesi yüzde 80 olarak gerçekleşti.

2025 yılı Ocak-Mayıs periyodunda geçen yılın tıpkı devrine nazaran toplam hafif ticari araç satışları yüzde 2, yerli hafif ticari araç yüzde 39 azalırken, ithal hafif ticari araç satışları yüzde 17 oranında art­tı. İthal araçta en büyük kırılım 2022 ve sonrasında gerçekleşti. Hafif ticari araçta 2022’de yüzde 41,1 olan ithalatın hissesi Fiat Dob­lo üretiminin bitmesiyle birlikte tepeye yanlışsız gazladı. 2023’te bu oran yüzde 53,8 olurken, 2024’te yüzde 73’e merdiven dayadı. Son ay ithal hafif ticari araçta yüzde 82 düzeyi aşıldı.

Üretim sürat kesti

OSD bilgilerine nazaran, birinci 5 ay­da toplam otomotiv üretimi bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 1,4 azalarak 598 bin 495 adet olarak gerçekleşti. Araba üretimi ise yüzde 4 gerileyerek 375 bin 183 adet olarak gerçek­leşti. Traktör üretimiyle birlik­te toplam üretim yüzde 3 azala­rak 612 bin 238 adet oldu. Yılın birinci beş aylık periyodunda ticari araç kümesinde üretim, bir evvelki yı­lın tıpkı devrine nazaran yüzde 4, hafif ticari araç kümesinde yüzde 7 artış gösterdi. Ağır ticari araç kümesi ise birebir periyotta yüzde 19 geriledi.

Ocak-Mayıs dönemin­de otomotiv endüstrisinin kapasi­te kullanım oranı yüzde 68 olarak gerçekleşti. Araç kümesi bazında kapasite kullanım oranları ise hafif araçlarda (otomobil + ha­fif ticari araç) yüzde 69, kamyon kümesinde yüzde 53, otobüs-mi­dibüs kümesinde yüzde 62 ve trak­törde yüzde 44 düzeyinde kal­dı. Bu devirde otomotiv ihracatı adet bazında geçtiğimiz yılın ay­nı devrine yüzde 5 artarak 440 bin 221 adet olarak gerçekleşti.

Yerli araç hissesi yüzde 30’un altında

2025’in birinci beş ayında toplam pazar, bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 3 artarak 506 bin 592 adet seviyesinde gerçekleşti. Bu devirde, araba pazarı da yüzde 5 oranında artarak 394 bin 327 adet oldu. Ticari araç pazarına bakıldığında ise yılın birinci beş ayında, bir evvelki yılın birebir periyoduna kıyasla toplam ticari araç pazarında yüzde 4, ağır ticari araç pazarında yüzde 13, hafif ticari araç pazarında ise yüzde 2 geriledi. 2025’in birinci beş ayında iç pazardaki yerli araç hissesi arabada yüzde 31, hafif ticari araçta yüzde 20, ağır ticari araçlarda yüzde 63 düzeyinde gerçekleşti.