Yurt dışı yatırımlarda yetkin insan kaynağı bulmak zor

PwC Türkiye, ikincisi­ni gerçekleştirdiği Yurt Dışı Yatırımları Araştır­ması’nın sonuçlarını yayınladı. Türkiye’deki şirketlerin yurt dışına yaptıkları direkt ya­tırımların mevcut durumunu tahlil eden araştırma, bu ya­tırımların şirketlerin büyüme amaçlarına nasıl katkıda bulu­nacağına yönelik bir perspektif sunuyor.

Türkiye’den yurt dı­şına yapılan yatırımların genel görünümünü bilgiler ışığında tahlil eden raporda, direkt yatırımlar için tercih edilen lokasyonlar, temel karar alma sistemleri, motivasyonlar ve geleceğe yönelik beklentiler de bedellendiriliyor.

Araştırmanın bulguları­na nazaran, Türkiye’deki şirketle­rin yurt dışına yönelik yatırım planlarında Avrupa ve ABD bu yıl da birinci sırada yer alıyor. Yurt dışına yatırım kararlarında, coğrafik pozisyon, pazar büyüklü­ğü, politik istikrar ve regülas­yonlar belirleyici etkenler ola­rak öne çıkıyor. Yurt dışındaki müşterilerin talebi üzerine ye­ni bölgelere yatırım yapma mo­tivasyonu ise bu yıl öne çıkan bir başka yatırım ögesi olarak dikkat çekiyor.

Avrupa ve ABD birinci sırada

Araştırma kapsamında ka­tılımcıların en fazla doğru­dan yatırım yaptıkları ülkeler ise Almanya, Hollanda ve ABD olarak sıralanıyor. Geçen sene en yüksek yatırım ülkesi olan Romanya bu sene 4. sırada yer alırken, onu Birleşik Krallık, Rusya, İspanya, Mısır ve Birle­şik Arap Emirlikleri izliyor.

Katılımcıların yüzde 89’u önümüzdeki üç yıl içinde yeni yatırım planladıklarını belirtir­ken, gaye bölgeler ortasında birinci sırada yüzde 25’lik hisse ile Avru­pa geliyor. Bunu sırasıyla yüz­de 22 ile Kuzey Amerika (ABD ve Kanada) ve yüzde 15’lik hisse ile Avrasya takip ederken geçen seneye kıyasla artış trendinde olan Afrika bölgesi ise yüzde 12 ile 4. sırada yer alıyor.

“Her ölçekte şirket için hayati değer taşıyor”

Türkiye üzere gelişmekte olan ülkelerde yurt dışına yatırım yapan şirketlerin motivasyon­larının ülke iktisadının geli­şimi için değerli bir gösterge ol­duğunu vurgulayan PwC Tür­kiye Kıdemli Ortağı Cenk Ulu, şunları söyledi:

“Küresel ve lokal gelişme­lerin ışığında gaye pazarlara yakın olmanın değeri giderek artarken yalnızca mahallî sonlar içinde kalmak yerine, yeni pa­zarlardaki büyüme fırsatları­nı pahalandırmak her ölçek­teki şirket için hayati bir değer taşıyor. Bu stratejik yaklaşım, şirketlerin rekabet avantajı el­de etmelerine ve sürdürülebilir bir büyüme yakalamalarına da dayanak oluyor. Yatırımcı şirket­lere stratejilerini oluşturmak, yeni fırsatları kıymetlendirmek ve potansiyel zorlukları belir­lemek açısından yararlı bilgi­ler sunan Yurt Dışı Yatırımları Araştırmamız, şirketlerin kar­şılaştıkları zorluklar ve fırsat­lara da dikkat çekiyor.”

İş kültüründeki farklılıklar

Araştırma, şirketlerin yurt dışına yönelik yatırımlarda karşılaştıkları temel zorluk­lara da ışık tutuyor. Buna nazaran, ehil insan kaynağı bulma, iş kültüründeki farklılıklar, hu­kuki süreçlerin zorluğu ve re­gülasyonlara yönelik bilgilerin az olması, lokal pazara yönelik içgörü eksikliği ve finansmana erişim en önemli temel zorluklar olarak sıralanıyor.

Geleneksel formüllerin yanında start-up yatırımları dikkat çekiyor

Araştırmanın yeni yatırım trendlerine odaklanan kısmında milletlerarası yatırım trendlerindeki değişimlerin de altı çiziliyor. Buna nazaran, klasik yollar olan sıfırdan yeni yatırım (greenfield investment), şirket birleşmesi ve satın almalar (M&A ve brownfield investment dahil) ajandalarda üst sıralarda yer almayı sürdürüyor, lakin bilhassa teknoloji odaklı dallarda start-up yatırımları dikkat çekiyor.

Uluslararası yatırımların muvaffakiyetinde yanlışsız İK siyasetinin kıymeti büyük

Yurt dışına yapılan yatı­rımlardan genel olarak memnuniyet duyulma­sı, memleketler arası genişleme stratejilerinin aktifliği ve devamlılığına dair kıymetli bir gösterge olarak dikkat çekiyor. Yatırımları muvaffakiyet ile yöneten Türk yöneticile­re nazaran, en değerli altı husus başlığı raporda şöyle sıra­lanıyor:

1-Ön araştırma ve pazar tahlili: Yatırım kararın­dan evvel ortalama beş yıl­lık bir periyot boyunca ön araştırma ve pazar tahlili yapılmalı. Bu müddette yatırım bölgesini tanımak için ihra­cat, distribütör kanalıyla sa­tış ve/veya depo kanalıyla satış modelleri değerlendi­rilebilir.

2-Finans ve bankacılık sis­temi tahlili: Amaç ülke­nin finansal yapısı ve banka­cılık sistemine ait ayrıntılı çalışmalar yapılmalı. Finan­sal kaynaklara erişim ve na­kit akış idaresi, yatırımın sürdürülebilirliği açısından kritik değer taşıyor.

3-Vergi, hukuk ve teşvik yapısı: Maksat ülkenin vergi ve hukuk sistemine dair ayrıntılı çalışmalar ya­pılmalı. Teşvik mekanizma­larından faydalanmak için mahallî düzenlemelere hâkim olmak kural.

4-Yerel danışmanlık ve pazar hakimiyeti: Lokal pazar dinamiklerine hâkim, yanlışsız yönlendirme yapa­bilecek danışmanlarla çalı­şılmalı.

5-Doğru insan kaynakları siyaseti: Mahallî iş gücü­ne uygun ve kültürel adap­tasyonu destekleyen insan kaynakları siyasetleri ge­liştirilmeli. Şirketin merkez kültürü ile lokal beklentiler ortasında istikrar kurulmalı.

6-Raporlama ve perfor­mans kıymetlendirme: Yatırımın muvaffakiyetini izlemek için gereksinimlere uygun ra­porlama sistemleri tasar­lanmalı.