Yüksek enflasyon 2024 için faiz indirim kapısını kapatıyor

İki ay üst üste aylık bazda beklentilerin üzerinde gelen enflasyon sonrasında dikkatler Merkez Bankası’nın para siyaseti patikasına çevrildi. Yılın son iki ayına girerken ekim enflasyonu da beklentileri aşarken Merkez Bankası’na faiz indirimi için çok fazla bir alan kalmadı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı bilgilere nazaran (TÜİK) tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ekim’de bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 48,58 artarken, aylık artış yüzde 2,88 olarak gerçekleşti. Beklentileri aşan enflasyon verisinin akabinde ekonomistler yılın geri kalan kısmında faiz indirimi mümkünlüğünün sıkıntı olduğuna işaret ediyor.

AA Finans’ın anketine nazaran ise ekonomistler ekim ayında TÜFE’nin yüzde 2,46 artacağını öngör yıllık enflasyonun ise yüzde 47,98’e ineceğini öngörmüştü. Ekonomistlerin ekim ayı için enflasyon beklentileri genel olarak yüzde 2 ile yüzde 2,75 aralığında yer almıştı.

TCMB, siyaset faizini yüzde 50 düzeyinde bıraktığı Eylül Para Politikası Kurulu toplantısının özetinde öncü göstergelerin Ekim ayında besin fiyatlarının enflasyon üzerinde tesirli olacağını belirtmişti. Geçen ayın başında TBMM’de konuşan Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan aylık TÜFE artışının beklentilerinin üzerinde olduğuna işaret ederek, enflasyona ait üst istikametli risklerin daha besbelli olduğunu kaydetmişti.

“OVP gayesinin üzerinde kalacağız”

Enflasyon sayılarını yorumlayan Merkez Bankası Eski Başekonomisti ve Akademisyen Prof. Dr. Hakan Kara, IMF data tabanına nazaran Türkiye’nin hala dünyanın en yüksek 6. enflasyonuna sahip ülkesi olduğunu hatırlattı. Hakan Kara, açıklanan datalara nazaran yılın yüzde 44 enflasyon oranı ile kapanacağını belirterek, “OVP’de bu yılın amacı %33’tü. Böylelikle amacın 1/3 oranında üzerinde kalmış olacağız. Üstelik bu sapmayı döviz kurunun ve petrol fiyatlarının varsayımlardan daha düşük olduğu bir yılda yaşadık” dedi.

Ekonomist Dr. Orhan Karaca ise yüzde 2,88 gelen ekim ayı enflasyonu için yüzde 3 dolayındaki ortalamada hala kırılma görülmediğini belirterek, kasım ayında da durumun değişmeceğini belirtti. Gözler Merkez’in faiz kararına dönerken, Orhan Karaca, “TCMB kelamlarından çark etmezse, 2025’ten evvel faiz indirimi zor” dedi.

“Faize dokunma mümkünlüğü kalmadı”

Bilgi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ege Yazgan, TCMB’nin siyaset faizine bu yıl dokunma mümkünlüğünün kalmadığını söyledi. Yazgan, “Enflasyon dinamiğini denetim altına aldığımızdan emin olmamız gerekiyor. Minimum fiyat de yıl sonunda devreye girecek, ikisi birlikte olursa minimum fiyat artışı enflasyonun tetikleyicisi olacak. Ben TCMB’nin çok çok temkinli davranacağı kanaatindeyim. Siyaset faizine bu yıl dokunma mümkünlüğü kalmadı diye düşünüyorum” diye konuştu.

“İndirim 2025’in birinci çeyreğine kaldı”

Ekonomist Veyis Fertekligil de faiz indiriminin gelecek yılın birinci çeyreğine kaldığına işaret etti. Fertekligil, “Merkez Bankası’nın beklentileri istikametinde bir enflasyon gidişi yok. Kasım- Aralık kıymetli olacak. Manşet enflasyonun yüzde 2’nin altına inmesi bekleniyordu, biraz sıkıntı olacak üzere gözüküyor. Genel olarak enflasyonu yıllık yüzde 45’ler seviyesinde bitirmek kelam konusu olabilir. Faiz indirimi mutlaka gelecek yıla kaymış durumda, Kasım- Aralık üzere beklemiyordum lakin şu sayılarla gelecek yılın birinci çeyreği üzere gözüküyor” dedi.

“İndirimler minimum fiyat sonrasına bırakılmalı”

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, enflasyon bilgileriyle ilgili notunda siyaset faizinde indirimin minimum fiyat üzere kritik kararların sonrasına bırakılması gerektiğini söyledi. Bürümcekçi notunda “Politika faizinde Kasım ayında da değişim beklemezken, faiz indirimlerini taban fiyat üzere kritik kararların sonrasına bırakılmasının daha yanlışsız olacağı niyetindeyiz. Lakin 26 Aralık PPK toplantısı öncesi dezenflasyon amacı ile uyumlu netleşme olur ve Kasım TÜFE olumlu gelirse faiz indirimi masada olabilir” sözlerini kullandı.

Merkez’in rezervleri 159,4 milyar dolarla rekor kırdı

Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 159,4 melyar dolarla tüm vakitlerin re­korunu kırdı. Buna nazaran, 25 Ekim prestijiyle Merkez Ban­kası brüt döviz rezervleri 287,5 milyon dolar azalışla 93 milyar 504 milyon dola­ra indi.

Brüt döviz rezervle­ri, 18 Ekim’de 93 milyar 791 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. Bu dönem­de altın rezervleri ise 320,8 milyon dolar yükselişle 65 milyar 574 milyon dolar­dan 65 milyar 894 milyon dolara ulaştı. Böylelikle Mer­kez Bankasının toplam re­zervleri, 25 Ekim haftasın­da bir evvelki haftaya nazaran 33 milyon dolar artarak 159 milyar 365 milyon dolar­dan 159 milyar 398 milyon dolara çıkarak tüm zaman­ların en yüksek düzeyine ulaştı.

Yabancılardan 217,8 milyon dolarlık pay satışı

Yurt dışında yerleşik bireyler piyasa fiyatı ve kur hareket­lerinden arındırılmış veriler­le 25 Ekim haftasında 217,8 milyon dolar net pay satışı yaptı. Son 4 haftadaki top­lam pay satışı 700 milyon doları aştı. Merkez Bankası tarafından açıklanan verile­re nazaran, tıpkı hafta DİBS net satımları 217,8 milyon dolar oldu. Yurt dışında yerleşikle­rin DİBS (Ters Repo) alımları net 41,9 milyon dolar, DİBS (Ters Repo) alımları 0,2 mil­yon dolar, net DİBS (Temi­nat) alımları 361,1 milyon do­lar oldu. DİBS (Ödünç) süreci gerçekleşmezken, şirket borçlanma senetleri alımları net 7,4 milyon dola seviye­sinde gerçekleşti. Yurt dışın­da yerleşik bireylerin pay se­nedi stokları piyasa kıymeti 30 milyar 186,8 milyon dolar olarak gerçekleşti.