Yıkıntıların altından yüzlerce yeni kadın girişimci çıktı

Hamide HANGÜL

Yıkıcı sarsıntıların üzerin­den iki yıl geçti. Kadınla­rın yine ayağa kalkmak için gösterdikleri emek ve karar­lılık ise yıkıntılar ortasından yeni teşebbüsçüler çıkardı.

Deprem böl­gesinde çok sayıda proje geliştir­diklerini ve yürüttükleri çalışma­ların bayanların ekonomik ve sos­yal hayata dönüşünde belirleyici rol oynadığına işaret eden Sektö­rel Dernekler Federasyonu (SE­DEFED) Başkanı Emine Erdem, “Kriz anlarında, bilhassa kadınla­rın dayanıklılığı, yine başlama gücü, toplumları ayağa kaldıran en değerli ögelerden biri.

Dep­rem sonrası yaraları birlikte sar­mak için işbirliklerine çok değer verdik. Bu sayede bayanların ye­niden üretim ve ticarete iştiraki sağlandı” dedi. Fazilet, bayan is­tihdamı, gerçek bölüm ve terörün so­na erdirilmesi için atılan adımla­rın bölgeye tesirini DÜNYA’ya de­ğerlendirdi.

“Yüzlerce bayan üretime katıldı”

Deprem bölgesinde “kadınların güçlenmesine destek” projesine de işaret eden Fazilet, “Adana, Ga­ziantep, Kahramanmaraş, Hatay ve Şanlıurfa üzere zelzeleden doğ­rudan etkilenen vilayetlerde, 100 bayan girişimciye ulaşarak pak güç tahlilleri geliştirmeleri için des­tek sunduk.

Aynı şekilde, Yöne­tim Kurulu Lider Yardımcılığı­nı üstlendiğim TÜRKONFED’de bayan girişimcilerin en temel ih­tiyacı olan ekipman, üretim alanı ve finansmana erişim konula­rında tahlil odaklı çalıştık. Dokumacılık ve besin sektörlerin­de kooperatifleşme süreç­lerini destekleyerek yüz­lerce bayanın üretime katılmasına imkan sağ­ladık” dedi.

“Küresel iktisada 28 trilyon dolar eklenir”

Kadın işgü­cüne de deği­nen Fazilet, McKinsey Küresel Ins­titute’un bilgilerine nazaran, kadın­ların iş gücüne iştirak oranı er­keklerle eşit se­viyeye geldiğin­de, dünya iktisadının 2030’a kadar yüzde 26 büyüyebileceğine işaret ederek, “Bu, global GSY­H’ye 28 trilyon dolar eklenmesi demek. Bayanların iktisada ka­tılımı yalnızca bir kalkınma mese­lesi değil, toplumsal adalet ve re­fahın inşası için temel bir koşul” dedi.

Halen yaklaşık 10 milyon bayanın konutta, görünmeyen fakat son derece kıymetli bir emek ürettiğine işaret eden Fazilet, kelamlarını şöyle sür­dürdü: “Her şeyden evvel, Ataerkil kül­türün, bayanın işi olarak gör­düğü sorum­luluklarını hafifletme­den bayanın iş gücüne kalıcı katı­lımını sağ­layama­yız. Bu da kapsamlı bir fırsat eşitli­ği sefer­berli­ğiyle müm­kün. Öncelikle çocuk ve yaşlı ba­kım hizmetlerinin ekonomik ola­rak erişilebilir ve yaygın olması kaide. Kurumlarda süt odaları üzere bayan dostu uygulamalar yaygın­laşmalı, anneler için esnek çalış­ma modelleri sunulmalı. Eşit işe eşit fiyat unsuru sahiplenilmeli.”

Barış için atılan her adım tarihi bir fırsat

Erdem, Cumhuriyet’in ikinci yüzyılına adım atılan bugünlerde, barışın, inanç ortamının ve toplumsal huzurun güçlenmesine yönelik atılan her adımın, tarihî bir fırsat olduğuna vurgu yaptı.

Terörün sona erdirilmesi için atılan adımların bölgeye tesirlerine yönelik sorumuz üzerine Fazilet, şu değerlendirmelerde bulundu: “Doğu ve Güneydoğu’da terörün sona ermesiyle sağlanacak huzur ve inanç ortamı, bölgeye yapılacak yatırımların artmasına, üretimin, girişimciliğin ve istihdamın güçlenmesine yer hazırlayacağını umuyorum.

Ancak bunun için kamunun bölgeye yapılacak yatırımları teşvik edecek uygulamalar yapması gerekiyor. Kapsayıcı kalkınma siyasetleriyle, bölgenin tüm potansiyelini ortaya çıkararak, daha adil, barışçıl ve sürdürülebilir bir gelecek inşa edebiliriz.”

“İş dünyası hala temkinli”

2025’in ikinci yarısına hakikat ilerlerken iş dünyasının hala temkinli olduğuna işaret eden Fazilet, “Pek çok firma, mevcut kapasitelerini mümkün olduğunca verimli kullanmaya çalışıyor. Dijital dönüşüm ve yeşil dönüşüm yatırımlarının desteklenmesi, ekonomik büyümenin temel taşları ortasında. Bugün birçok işletme finansal kısıtlar nedeniyle bu yatırımları ertelemek zorunda kalıyor” dedi.

Kronik kur yüksekliği ve ithalat bağımlılığının, firmaların maliyet enflasyonunu artırdığına işaret eden Fazilet, güç ve hammadde fiyatlarındaki artışlarla birlikte finansman zorluklarını derinleştirdiğine işaret ederek, şöyle devam etti: “Döviz kurlarındaki dalgalanmalar, ihracatçılarımızın risk almasını zorlaştırıyor; hasebiyle dış pazarlardaki rekabet gücü olumsuz etkileniyor. Bu noktada, ihracatçıları destekleyecek kur garantileri üzere uygulamaların geliştirilmesi büyük kıymet taşıyor.”

“İşletmeler personel azaltma üzere sıkıntı kararlar alabiliyor”

Yüksek faiz oranları ve daralan kredi imkanlarının ise firmaların yatırım yapma isteğini önemli halde azalttığına işaret eden Emine Fazilet, “Yatırımların durmasıyla, birçok bölümde üretim kapasitesinde daralmalar yaşanıyor. İşletmeler, maliyetleri kısmak için işçi sayısını azaltmak üzere sıkıntı kararlar alabiliyorlar.

Özellikle KOBİ’ler, azalan siparişler ve artan girdi maliyetlerinin baskısıyla bu süreci daha da derinden hissediyor. Üretim ve hizmet bölümlerinde kapasite düşüşleri gözlenirken, firmalar uzun vadeli büyüme maksatlarından çok mevcut hacimlerini muhafazaya odaklanmış durumda. İşletmeler, ziyan etmemek için temkinli davranıyor ve büyüme yerine hayatta kalmaya öncelik veriyorlar” değerlendirmesinde bulundu.