Yerli GPS devreye alınacak ‘dışa bağımlılık’ azaltılacak

Türkiye yerli GPS uygula­masını devreye alacak. Sanayi ve Teknoloji Ba­kanlığının “2030 Sanayi ve Tek­noloji Stratejisi”ne nazaran, sanayi üretiminde otomasyonun yay­gınlaşması ile bağlı aygıt ve sis­temlerin sayısının artması, siber tehdit risklerini de beraberinde getiriyor.

Bu kapsamda, sanayi bölümünde siber güvenlik uygu­lamalarının yaygınlaştırılması, endüstriyel otomasyon sistem­lerini mümkün ataklara karşı ko­rumak ve hassas bilgileri güven­ce altına almak için kıymet taşıyor. Yerli teknolojilerle geliştirilecek siber güvenlik tahlillerinin, Tür­kiye’nin dijital altyapısının gü­venliğini artırması ve dijital dö­nüşüm sürecinde güçlü bir oyun­cu olmasını sağlaması bekleniyor.

Kritik fonksiyonlar üstlenecek

Türkiye’nin stratejik altyapı­larda dışa bağımlılığının azaltıl­ması ve uzaydaki varlığının güç­lendirilmesi vizyonuyla Bölge­sel Konumlama ve Zamanlama Sistemi devreye alınacak. Bu sis­tem, GPS üzere global sistemlere alternatif olarak Türkiye’ye ken­di uyduları üzerinden hassas ko­num, navigasyon ve zamanlama dataları sunacak.

Sistem, askeri operasyonların güvenliğinden sivil haberleşme ağlarının kesintisizliğine, akıl­lı ulaşım sistemlerinden has­sas tarım uygulamalarına kadar birçok alanda kritik fonksiyonlar üst­lenecek.

Bu doğrultuda, ön fizi­bilite çalışması, atomik saat ge­liştirilmesi, mevcut sistemlerin dayanıklılığının artırılması, Uy­du Tabanlı Güzelleştirme Sistemi çalışmaları ve kesin olarak Böl­gesel Uydu Konumlama Sistemi kurulması adımlarının atılması öngörülüyor.

Ayrıca, TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü ve Türkiye Uzay Ajansı işbirliğiyle üretilen rubidyum atomik saati­nin prototipinin uzay kalifikas­yon testleri devam ediyor. Küp uydu tasarımı da tamamlanarak alt sistemlerinin üretimi ve te­dariki evresine gelindi. Bu ça­lışmalar, gelecekteki uydularda kullanılacak yerli ve ulusal atomik saatlerin geliştirilmesi ile özel bölüm teşebbüslerine daha fazla katkıda bulunulması için değer taşıyor.

Yerli harita ve navigasyon uygulaması geliştirilecek

Milli navigasyon sistemi, arama motoru ve toplumsal medya üzere dijital platformların yerli olarak geliştirilmesi, teknolojik bağımsızlığın güçlenmesi, dışa bağımlılığın azaltılması, ulusal bilgi güvenliğinin güçlendirilmesi ve bu platformlar aracılığıyla ortaya çıkan ekonomik yararın yurt içinde kalması açısından kıymet arz ediyor.

Söz konusu platformların yerli teşebbüsçüler tarafından hayata geçirilmesiyle bu alanlarda dışa bağımlılığın azaltılması planlanıyor. Bu kapsamda, Türkiye’ye has ulaşım, kent planlaması ve kültürel alanlardaki muhtaçlıkları karşılayacak, tıpkı vakitte dijital dönüşüm sürecine katkı sağlayacak milletlerarası mecrada bilinen ve kullanılan yerli bir harita ve navigasyon uygulaması geliştirilecek.

Dijital bağımsızlık ve güvenliğin sağlanması, mahallî kullanıcıların korunması, eşit rekabetin tesisi ve altyapının garanti altına alınması öncelikleri doğrultusunda Türkçe büyük lisan modeli ve yapay zeka dayanaklı yeni jenerasyon uygulamalar geliştirilmesi de amaçlanıyor.