Yerli GPS devreye alınacak ‘dışa bağımlılık’ azaltılacak
Türkiye yerli GPS uygulamasını devreye alacak. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi”ne nazaran, sanayi üretiminde otomasyonun yaygınlaşması ile bağlı aygıt ve sistemlerin sayısının artması, siber tehdit risklerini de beraberinde getiriyor.
Bu kapsamda, sanayi bölümünde siber güvenlik uygulamalarının yaygınlaştırılması, endüstriyel otomasyon sistemlerini mümkün ataklara karşı korumak ve hassas bilgileri güvence altına almak için kıymet taşıyor. Yerli teknolojilerle geliştirilecek siber güvenlik tahlillerinin, Türkiye’nin dijital altyapısının güvenliğini artırması ve dijital dönüşüm sürecinde güçlü bir oyuncu olmasını sağlaması bekleniyor.
Kritik fonksiyonlar üstlenecek
Türkiye’nin stratejik altyapılarda dışa bağımlılığının azaltılması ve uzaydaki varlığının güçlendirilmesi vizyonuyla Bölgesel Konumlama ve Zamanlama Sistemi devreye alınacak. Bu sistem, GPS üzere global sistemlere alternatif olarak Türkiye’ye kendi uyduları üzerinden hassas konum, navigasyon ve zamanlama dataları sunacak.
Sistem, askeri operasyonların güvenliğinden sivil haberleşme ağlarının kesintisizliğine, akıllı ulaşım sistemlerinden hassas tarım uygulamalarına kadar birçok alanda kritik fonksiyonlar üstlenecek.
Bu doğrultuda, ön fizibilite çalışması, atomik saat geliştirilmesi, mevcut sistemlerin dayanıklılığının artırılması, Uydu Tabanlı Güzelleştirme Sistemi çalışmaları ve kesin olarak Bölgesel Uydu Konumlama Sistemi kurulması adımlarının atılması öngörülüyor.
Ayrıca, TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü ve Türkiye Uzay Ajansı işbirliğiyle üretilen rubidyum atomik saatinin prototipinin uzay kalifikasyon testleri devam ediyor. Küp uydu tasarımı da tamamlanarak alt sistemlerinin üretimi ve tedariki evresine gelindi. Bu çalışmalar, gelecekteki uydularda kullanılacak yerli ve ulusal atomik saatlerin geliştirilmesi ile özel bölüm teşebbüslerine daha fazla katkıda bulunulması için değer taşıyor.
Yerli harita ve navigasyon uygulaması geliştirilecek
Milli navigasyon sistemi, arama motoru ve toplumsal medya üzere dijital platformların yerli olarak geliştirilmesi, teknolojik bağımsızlığın güçlenmesi, dışa bağımlılığın azaltılması, ulusal bilgi güvenliğinin güçlendirilmesi ve bu platformlar aracılığıyla ortaya çıkan ekonomik yararın yurt içinde kalması açısından kıymet arz ediyor.
Söz konusu platformların yerli teşebbüsçüler tarafından hayata geçirilmesiyle bu alanlarda dışa bağımlılığın azaltılması planlanıyor. Bu kapsamda, Türkiye’ye has ulaşım, kent planlaması ve kültürel alanlardaki muhtaçlıkları karşılayacak, tıpkı vakitte dijital dönüşüm sürecine katkı sağlayacak milletlerarası mecrada bilinen ve kullanılan yerli bir harita ve navigasyon uygulaması geliştirilecek.
Dijital bağımsızlık ve güvenliğin sağlanması, mahallî kullanıcıların korunması, eşit rekabetin tesisi ve altyapının garanti altına alınması öncelikleri doğrultusunda Türkçe büyük lisan modeli ve yapay zeka dayanaklı yeni jenerasyon uygulamalar geliştirilmesi de amaçlanıyor.
