Yatırımcı ters köşe yaptı: ABD tahvilinde beklenenin tam tersi yaşandı!
ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergisi adımları ve Çin ile tırmanan tansiyon ekonomik belirsizlikleri artırırken, bu süreçte inançlı yatırım araçlarından biri olarak kabul edilen ABD Hazine tahvillerinde görülen satışlar, bu tahvillerin inançlı liman statüsünü sarstı.
Trump’ın “kurtuluş günü” olarak nitelendirdiği 2 Nisan’da açıkladığı tarifeler, global finans piyasalarındaki oynaklığı artırırken ABD’nin yaklaşık 29 trilyon dolarlık tahvil piyasasını sarstı.
Geçen hafta ABD’nin ticaret partnerlerine uygulanacak karşılıklı tarife oranlarını duyuran Trump, temel tarife oranının yüzde 10 olacağını belirterek, başka ülkelerin uyguladığı tarifeler ve tarife dışı pürüzleri hesaba katarak ülkeye nazaran değişen orandaki gümrük vergisi oranlarını açıklamıştı.
Bu kapsamda tüm ülkelere getirilen yüzde 10 oranındaki temel gümrük vergisinin 5 Nisan’da, ülkelere özel olarak belirlenen daha yüksek oranlı tarifelerin ise 9 Nisan’da yürürlüğe gireceği kaydedilmişti.
ABD’nin birçok ticaret partnerini maksat alan karşılıklı tarifeler, ekonomik belirsizliğe yol açarken ABD iktisadında resesyon telaşlarını ve faiz indirimi beklentilerini artırmıştı.
Tarife açıklamaları ve restleşmelerinin yol açtığı dertle global olarak pay senedi piyasaları gerilerken, ABD Hazine tahvilleri de satıldı.
Tahvilde alışılmışın tam karşıtı oldu
Geleneksel olarak yatırımcılar belirsizliğin arttığı periyotlarında pay senetlerini sattıklarında, inançlı liman arayışına yönelerek ABD Hazine tahvilleri talep ederler. Ama bunun tam karşıtı oldu. Pay senetlerinin kıymetleri düşerken, yatırımcılar ABD Hazine tahvillerini sattı.
Küresel finansal sisteminin değerli ögelerinden biri olan ABD tahvil piyasasında bu hafta yaşanan satış dalgası tahvil fiyatlarını düşürürken getirilerin yükselmesine neden oldu.
Analistler, yatırımcıların ABD tahvillerine yönelik şüpheciliğini doların zayıflığının temel nedenlerinden biri olarak görüyor. Kimi analistler de ABD Hazine tahvillerinde yatırımcıları huzursuz edici değişimleri bu varlıkların inançlı liman statüsünü kalıcı hasara uğrattığını kıymetlendiriyor.
ABD dolarının avro, İsviçre frangı, Japon yeni, Kanada doları, İngiliz sterlini ve İsveç kronu karşısındaki bedelini ölçmek için kullanılan dolar endeksi de 5 günde yüzde 2’den fazla düşüşle 100,40’ın altına geriledi.
Tahvil faizlerinde sert yükseliş yaşandı
Trump’ın geçen hafta karşılıklı tarifeleri açıklamasının akabinde ABD’nin tahvil faizlerinde bu hafta sert yükseliş kaydedildi.
ABD Hazine tahvillerine yönelik talebin azalmasıyla ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi bir haftada 40 baz puan yükseldi.
Bu haftaya yüzde 4 düzeyinden başlayan ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, çarşamba günü yüzde 4,51 ile tepeyi görmesinin akabinde dün günü yüzde 4,43 düzeyinde tamamladı.
ABD’nin 2 yıllık tahvil faizi de haftaya yüzde 3,66 düzeyinden başlarken çarşamba günü yüzde 4,04’e kadar yükseldi ve dün kapanışta yüzde 3,88 olarak kaydedildi.
ABD’nin 30 yıllık tahvil faizi de bu haftaya yüzde 4,42 düzeyinden başlarken çarşamba günü yüzde 5,02 düzeyini gördü ve dün günü yüzde 4,86 düzeyinde tamamladı.
Analistler, tahvil piyasasında bu hafta yaşanan gelişmeleri ABD hükümetinin siyasetlerine karşı bir reaksiyon olarak yorumladı.
Bazı analistler, tahvil piyasasında bu hafta yaşanan hareketleri Mart 2020’deki “nakde hücum” krizine benzetirken, o devirde tahvil piyasasında yaşanan çöküşün ABD Merkez Bankasının (Fed) 1,6 trilyon dolarlık tahvil alım programıyla müdahale etmesini gerektirdiğini hatırlattı.
Tarife ertelemesi ve enflasyon verisi sakinleştirdi
ABD Başkanı Trump, çarşamba günü ise karşılıklı tarifelerin yürürlüğe girmesinin üzerinden 24 saat geçmeden Çin hariç başka ticaret ortakları için ek tarifeleri 90 gün mühletle durdurduğunu duyurdu.
Truth Social toplumsal medya hesabından paylaşımda bulunan Trump, ticaret, ticaret mahzurları, tarifeler, kur manipülasyonu ve mali olmayan tarifeler üzere hususlarda tahlil bulmak için 75’ten fazla ülkenin kendileriyle irtibata geçtiğini bildirmişti.
Bu ülkelerin ABD’ye karşı hiçbir biçimde misillemede bulunmadığını belirten Trump, ek tarifelerin 90 gün mühletle durdurulmasını, bu müddette yüzde 10’luk temel tarife oranının uygulanmasını onayladığını kaydetmişti. Fakat Trump, Çin’e uyguladığı tarifeyi ise yüzde 125’e çıkardığını açıklamıştı.
Tarifelerde 90 günlük erteleme kararı, ABD’nin ticaret siyasetinin ekonomik tesirleri konusunda telaşlı olan yatırımcıları bir ölçü rahatlattı.
ABD Başkanı Trump, ek tarifeleri 90 gün durdurmasının akabinde Beyaz Saray’da basın mensuplarına yaptığı açıklamada, tahvil piyasasını izlediğini söyledi. Trump, “Tahvil piyasası şu anda çok hoş. Fakat evet, dün gece insanların biraz rahatsız olduğunu gördüm.” dedi.
Beyaz Saray Ulusal İktisat Kurulu Yöneticisi Kevin Hassett de bir röportajında, tahvil piyasasındaki oynaklığın Trump’ın tarife kararına “biraz daha aciliyet” kattığını tabir etti.
Gümrük vergileri konusunda Wall Street’ten, siyasilerden ve ekonomistlerden gelen tepkiler ABD Başkanı Trump’a tarifeler konusunda geri adım attıramadı. Ama piyasasındaki çok oynaklık Trump’ın birçok gümrük vergisini ertelemesine neden oldu.
Ayrıca bu hafta yapılan ihalelerde tahvillere olan talep de yatırımcıların kaygılarını hafifletti.
ABD’de enflasyonun yavaşladığını gösteren datalar de yatırımcıların kısmen sakinleşmesine yardımcı olan bir öbür gelişme oldu.
ABD Çalışma Bakanlığının perşembe günü açıkladığı bilgilere nazaran, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), martta aylık bazda yüzde 0,1 azalırken, yıllık bazda ise yüzde 2,4 ile beklentilerin altında gerçekleşti.
Tahvil faizleri piyasa istikrarı için kritik ehemmiyet taşıyor
ABD Hazine tahvilleri hem ABD’de hem de global seviyede finansal piyasa istikrarı için kritik ehemmiyet taşıyor. Hükümetler, harcamalarını finanse etmek için ya vergi üzere gelirlerle finansman sağlıyor ya da tahvil piyasalarından borçlanıyor.
Tahvil fiyatları ile faiz oranları aykırı orantılı hareket ediyor. Tahvil piyasasında satışların yaşanması, devletin borçlanma maliyetini yükseltirken konut kredisi (mortgage), işletme kredileri ve taşıt kredilerini de etkiliyor.
