Yapay zekâyı ahıra soktu verimi yüzde 20 artırdı

Sevilay ÇOBAN

Hayvancılık, yaklaşan Kurban Bayramı ve et fiyatlarındaki hareket­lilik nedeniyle gündemin birinci sı­ralarında yer alıyor. Hayvan sa­yısının, münasebetiyle et ve süt üre­timinin artırılması ve yüksek teknolojiyle katma pahalı ürün­lerin ülke iktisadına kazan­dırılması kıymetli başlıklarından biri.

Konyalı inşaat ve bilgisa­yar mühendisi 29 yaşındaki çift­çinin de aslında baba mesleğine sahip çıkmaya çalışırken giriş­tiği iş fikri, tam olarak bu ama­ca hizmet ediyor. Birinci olarak ken­dine Turcon gayesi koyan Tekno Sürüm platformunun kurucusu Safa Batuhan Aslantaş, kamera­ya entegre yapay zekâ yazılımıy­la ineklerin doğumlarını anlık olarak takip ederken, klasik yollarla gözden kaçabilecek birçok ayrıntısı çiftçinin telefonu­na bildiriyle iletiyor.

“İneklerin doğumunu yakalamak istedim”

Büyükbaş hayvancılıkla 2014 yılında babasının kurduğu 100 başlık süt üretim çiftliğinde ta­nıştığını kaydeden Aslantaş, “İn­şaat işiyle uğraşan babam, Kon­ya’da hayvancılık yapmaya karar verdi. Ben de yaz tatillerinde çift­likte vakit geçirirken sistemle­ri incelemeye başladım. Gördü­ğüm eksikliklerden yola çıkarak, doğumları kaçırmamak, hayvan davranışlarını izlemek ve süreç­leri kolaylaştırmak ismine kame­ra sistemleriyle entegre çalışan bir yazılım fikri üzerine çalıştım. Başlangıçta bunu ticari bir eser olarak değil, yalnızca kendi çift­liğimizde kullanmak üzere dü­şünmüştüm. Fakat üniversite­ye döndüğümde bu tahlilin cid­di bir ticari potansiyeli olduğunu fark ettim. Çekirdek bir grup ku­rarak çalışmalara başladık” dedi.

Eski işvereni birinci yatırımcısı

2019 yılında şimdi yapay zekânın tarımda çok bilinmedi­ği bir periyotta bu fikirle TÜBİ­TAK BIGG programında finale kaldığını aktaran Aslantaş, 4 yıl boyunca projeyi geliştirmek ve yatırıma uygun hale getirmek için çalıştıklarını söyledi. “2023 Aralık ayında TÜBİTAK’tan Mükemmeliyet Müh­rü ile birlikte yatırım aldık” diyen Aslantaş, şöyle devam etti: “TÜ­BİTAK yatırımını ka­zandığımız açıklanınca istifa sürecimi başlat­tım. Mevzu o devir ça­lıştığım LC Waikiki’nin CEO’su Sayın Mustafa Küçük’e kadar ulaşmış. Görüşmemizde hem pro­jeyi ayrıntılıca anlattım hem de çok değerli tavsi­yeler aldım. Kurduğumuz teşebbüsün yüzde 5 orta­ğı olarak da büyümemize çok kıymetli bir katkı sun­du. Ayrıyeten vakit ayırıp takviye vermesi benim için çok daha an­lamlıydı. Kendisinden vizyoner­liğiyle her vakit ilham aldım.”

Sensörsüz kameralı takip

Aslantaş, bir “sürü izleme plat­formu” olarak tanımlanan Tek­no Sürüm’ün en büyük farkının sensörsüz bir biçimde hayvan ta­kibi yapması olduğunu anlatarak “Hayvanlara aygıt takmadan, sa­dece kamera manzaralarıyla ha­reketlerini, davranışlarını ve sıhhat durumlarını tahlil ediyo­ruz. Bu sayede hem hayvan kon­foru artıyor hem de çiftçilerin maliyetleri düşüyor.

Yapay zekâ takviyeli imaj sürece tekno­lojimiz sayesinde doğum belir­tilerini, topallık üzere sıhhat so­runlarını erken basamakta tespit edebiliyor, sürü içindeki anor­mal hareketleri belirleyebiliyo­ruz. Bu sayede verimliliği yüzde 20 oranında artıyoruz. Ayrıyeten sa­ğım ünitesindeki çalışanın hij­yen kurallarına uyup uymadığını yahut yem durumu üzere ayrıntıları da 7/24 otonom halde izleyebiliyoruz. Platformumuz, kullanıcı dostu bir arayüz ile çift­çilere anlık ikazlar ve tahliller sunuyor” diye ekledi.

Tarım ve hayvancılıkta diji­talleşme artık bir lüks değil, zo­runluluk. Artan nüfus ve sınır­lı kaynaklar verimliliği ön plana çıkarıyor. Aslantaş da klâsik prosedürlerle gözden kaçabilecek birçok ayrıntısı yapay zekâ sistem­leri sayesinde tespit ede­bildiklerini söz eder­ken, şöyle devam etti: “Bu da üreticiye vakit ve kaynak kazandırıyor. Bilhassa yerli çözüm­lerin geliştirilmesi çok kıymetli. Zira benze­ri teknolojileri yurt dı­şından temin ettiğiniz­de maliyetler 7-8 katı­na çıkabiliyor. İnhisarlar oluşuyor ve bu da hem ulusal servet kaybına hem de üretimin azal­masına neden oluyor. Yerli dijital tahliller toplumsal manada önemli katma bedel ya­ratıyor.”

Karkas skorlaması modülü eklenecek

Kurban bayramının yaklaştığı bugünlerde geliştirmeye devam ettikleri modüller ortasında Karkas skorlaması ve kilo takibi de bulunduğunu anlatan Aslantaş, “Kesilen hayvanların etlerinin kalitesinin manuel tekniklerden çok otomatikleştirilmesi yurt dışında hayli revaçta olan bir teknoloji. Buna ek olarak biliyorsunuz bakanlığımız mezbahanelerde kamera sistemlerini mecburi kılacak düzenlemeler özelinde çalışıyor. Biz de bu noktada hijyen ve tarz denetimlerini yapay zekâ modelleri ile güzelleştirecek tahliller özelinde çalışmaya devam ediyoruz” diye konuştu.

İlk gaye Turcorn olmak

“Öncelikli gayemiz Türkiye pazarında liderliği sağlamak, akabinde Avrupa ve MENA bölgesine açılarak globalde kelam sahibi olmak” diyen Aslantaş, “2027 yılına kadar küreselleşme yolunda değerli adımlar atmayı planlıyoruz. Erken kademede değerlememiz hayli yüksek. Kısa müddette Turcorn olma maksadımız var. Bu süreçte takviye veren Adana’daki Gerçek Çiftlik ve Kırklareli’ndeki Dost Çiftliği üzere erken kullanıcılarımız da bizim için çok kıymetli” sözlerini kullandı.