Vakıf kiralarına yüzde 500’e kadar zam
Hamide HANGÜL
Tüm dünyayı etkileyen Kovid-19 salgınından bu yana iş yeri kiralarına artırım yapmayan ve geçen yıl da enflasyon oranında artan Vakıf kiraları, yeni yılla birlikte güncellendi. Türkiye genelindeki kira artış oranları en çok İstanbul’da hissedilirken, kelam konusu artış oranları yüzde 500’e kadar ulaştı. Bu da zamsız geçen pandemi devri ve 2024’te yapılan enflasyon oranındaki artış sonrası işletmelerin şaşkınlığına neden oldu.
İstanbul’da Taksim’den Eminönü’ne, Tarabya’dan Beyoğlu’na, Fatih’ten Beşiktaş’a, Şişli’den Sarıyer’e, Bebek’ten Bakırköy’e kadar çok sayıda işletme sahibi 150 bin liradan 600 bin liraya, 3 bin liradan 17 bin liraya kadar çıkan kiralar üzerine itiraz talebinde bulundu. Esnaflar, yaptıkları itiraz dilekçelerinde yüksek artış oranlarının geri çekilmesini istedi. Başka taraftan 5, 10, 20 yıl, hatta 49 yıla kadar giden uzun müddetli iş yeri kira kontratlarının de artık yıllığa döndüğü öne sürüldü.
“Bu artış oranları esnafı zorlar”
DÜNYA’ya konuşan bir balık restoranı işletmecisi, kendisinin 700 metrekarelik bir yerde 15 yıldır kiracı olduğunu, geçen yıl aylık 150 bin lira olan kirasının 2025 yılıyla birlikte aylık 500 bin liraya yükseltildiğini, bunun da kendisine bildiri edildiğini açıkladı. Kendisi üzere kiracı olan birden fazla iş yeri sahibinin kiralara itiraz ettiğini belirten işletme sahibi, “Bugün iktisat daralırken, yüksek kira artışları bizleri çok zorlar.
Giderler var, işçi var, sigortası var. Bu artış oranları bizi çok zorlar” değerlendirmesinde bulundu. Kiralama müddetlerinin de uzun yıllık mukavelelerden yıllığa geçtiğini söyleyen işletmeci, “20, 18, 49 yıla kadar kiralama yapılabiliyordu artık yıllığa döndü. Artık yıllık bazda yeni mukaveleler yapılıyor” diye konuştu. Öbür taraftan toplumsal medyada da kira artışları gündeme oturdu. Birçok iş yeri ve konut kiracıları da dijital platformlar üzerinden kira artışlarına yönelik şikayetlerini paylaştı.
Şikayetvar platformuna gelen çok sayıda şikayette kiracılar, yüksek oranların esnafı sıkıntı durumda bıraktığını belirterek, kelam konusu yüksek oranların geri çekilmesi talebinde bulundu. Bir kiracı, kirasının 3 bin liradan 17 bin 500 liraya çıktığını, bir oburu 45 metrekarelik dükkan kirasının 2 bin 995 liradan 15 bin liraya, bir diğer iş yeri kiracısı da kirasına yüzde 550 artış geldiğini paylaşarak, kelam konusu oranların geri çekilmesi taleplerini lisana getirdi.
Dijital ortamda şikayet yağdı
Ayrıca konut kiracılarının da artış oranlarını tekrar dijital ortama taşıyarak şikayette bulunduğu gözlendi. Bir konut kiracısı, kirasının 5 bin 500 liradan 24 bin liraya çıktığını, bir diğeri 55-60 metrekare ortasındaki konut kirasının 2 bin 800 liradan 21 bin liraya çıktığını belirterek, taban fiyattaki artış ve aylık gelirine işaret etti.
Bir diğer dükkan kiracısı, 300 bin lira harcayarak girdiği dükkan kirasında yüzde 550 artış olduğunu ve kirasının 65 bin liraya çıktığını belirterek, kelam konusu artış oranlarını yıllık enflasyonun üzerinde olduğunu, bu yüksek oranlı artışların esnafı sıkıntı durumda bırakacağını lisana getirdi. Yeniden platforma yapılan şikayetler ortasında kirasının 5.500 liradan 24 bin liraya çıktığını paylaşan bir kiracı, artış oranının taban fiyatın üstünde olmasından yakındı. Bir konut kiracısı ise 55-60 metrekare ortasındaki daire kirasının 2.800 liradan 21.000 liraya çıktığını belirterek, artış oranına reaksiyonunu paylaştı.
Pandemide hiç artırım yapılmadı
Gayrimenkul uzmanları ise Vakıf kiralarının güncellendiğini söyledi. DÜNYA’ya konuşan bir gayrimenkul uzmanı, Vakıf kiralarına pandemi devrinde artırım yapılmadığını, yapılan artışların ise piyasa kaidelerine nazaran bir güncelleme olduğunu lisana getirdi. Gayrimenkul uzmanları, İstanbul’un çeşitli semtlerindeki kira artışları nedeniyle birçok iş yeri kiracısının itiraz talebinde bulunduğunu da kelamlarına eklediler.
