Üretici hammaddesiz kaldı, ihracat tehlikede!

Nurdoğan A. ERGÜN

Hammadde tedarik sı­kıntısı, üretimi teh­dit ediyor. Başta mut­fak gereçleri olmak üzere bir­çok dal, paslanmaz çeliğin akabinde artık de yassı çelik (sac) bulmakta zorlanıyor.

Şu­bat ayından itibaren bilhassa mutfak eserleri kesiminde emayelik sac tedarikinde yaşa­nan badirelerin, üretimi dur­ma noktasına getirdiği, hatta kimi küçük üreticilerin üretim sınırını durdurduğu belirtili­yor. Acil tahlil daveti yapan üreticiler, hammadde bulu­namaması halinde ihraç tesli­matlarının yapılamayacağını ve mukavele kuralları gereği ceza ödemek durumunda kalacakla­rına vurgu yapıyorlar.

Avşar Emaye Murat Tabak: Üretimi askıya almak üzereyiz

Konuya birinci dikkat çeken isimlerden Avşar Emaye’nin Genel Müdürü Murat Tabak, emayelik sac tedarik zincirin­de yaşanan aksaklıklar nede­niyle birçok firmanın üretimi süreksiz olarak durdurma nokta­sına geldiğini belirtti. Tabak, “Son vakitlerde sac üreticile­ri piyasaya nizamlı olarak mal­zeme veremiyor. Bilhassa ana hammadde olan 7512 ve 6112 sac eserlerini aylardır nizamlı biçimde tedarik edemiyoruz.

Bu nedenle birçok firma üzere biz de üretimimizi askıya almak zo­runda kalabiliriz. Şubat ayında başlayan bu kasvet, üretimi ta­mamen durma noktasına getir­di” diye konuştu. Üretim süre­cinin şu anda büyük zorluklar­la sürdürüldüğünü söz eden Tabak, stokların tükendiğini ve sürecin sonuna gelindiğini söy­ledi. “Süreci 3-4 aydır zar güç götürüyoruz” diyen Tabak, üre­time daha fazla devam edeme­yecekleri ihtarını yaptı.

“Tedarik zinciri koparsa sanayi toparlanamaz”

Ana üreticinin piyasaya ne vakit mal vermeye başlaya­cağının bilinmediğini söyleyen Tabak, sac tedarikinde yaşanan aksaklığın geniş çaplı tesirleri olduğuna dikkat çekerek, duru­mun yalnızca makul bir sektör­le sonlu olmadığını belirtti. Ta­bak, “Sadece mutfak eşyası üre­ticileri değil birçok bölüm bu kahırdan etkileniyor. Sac tüc­carlarının mal temin edeme­mesi, yaşanan meşakkatin siste­matik olduğunu gösteriyor.

Za­ten yüksek faiz, daralan talep ve kur baskısıyla çaba eden sanayi dalı, artık de teda­rik zincirinin kopmasıyla karşı karşıya” dedi. Endüstriciler ola­rak tahlil arayışında oldukla­rını tabir eden Tabak, sac üreti­cilerine davette bulunarak şun­ları söyledi: “Bu yalnızca birkaç fabrikanın yahut kesimin de­ğil, Türkiye’nin üretim gücü ve ihracat kapasitesinin mesele­si. Üretim zinciri kırılır ve ihra­cat müşterilerimize zamanın­da eser tedariki yapamazsak, toparlanması yıllar alır. Bu yüz­den sac üreticimizin bize des­tek olmasını rica ediyoruz.”

“Alternatif arayışı kaliteyi düşürüyor”

İç pazarda sac üretimi yapan tek firmanın Erdemir oldu­ğunu söyleyen Tabak, olağan kaidelerde Erdemir’in üretimi­nin iç talebe yettiğini belirtti. Tabak, bölüm olarak Çin’de­ki üreticilerden de sac tedarik edebildiklerini lakin termin müddetlerinin çok uzun olduğunu ve emaye kalitesinin Erdemir üzere olmadığını söz etti. Fir­ma olarak yıllık tüketimlerini 4 bin ton olarak açıklayan Tabak, bölüm gereksiniminin ise en az 20 bin ton olduğunu kaydetti. Şu anda stokları bittiği için ema­yelik sac dışında öbür saclar deneyerek üretim yapmaya ça­lıştıklarını aktaran Tabak, an­cak bu durumun kaliteyi dü­şürdüğü ve üretim verimliliği­ni azalttığı yorumunu yaptı.

Üretim düşüşünün getirdiği en büyük sorunu “Sipariş tes­lim terminlerine uyamıyoruz” halinde açıklayan Tabak, “Bu da ihracat müşterimizin kar­şısında zorlanmamıza neden oluyor ve imajımızı zedeliyor. Zira müşterilerimiz genelde zincir marketler ile anlaşma­lar yapıyor ve biz de buna isti­naden termin veriyoruz. Ürü­nü gönderemediğimizden ce­zai süreç uygulanıyor. Ayrıyeten karşımızda bizden maliyetleri düşük ve çok güzel fiyata eser ve­rebilen Çin var. Onlarla savaş­maya çalışıyoruz, bu savaş sı­rasında hammadde ile uğraşı­yoruz. Zati ülkemizde dolar kuru çok düşük, ayrıyeten yüksek faiz oranlarıyla zar sıkıntı müca­dele edip müşteri bulmaya ça­lışıyoruz” dedi.

Afyon Emaye Ertuğrul Tabak: Stoklar tükendi, üretim ve ihracat tehlikeye giriyor

Emayelik sac tedarikinde yaşanan meşakkate dikkat çeken isimlerden biri de Afyon Ema­ye’nin sahibi Ertuğrul Tabak. Stokların büsbütün tükendi­ğini ve üretimin durma nokta­sına geldiğini söyleyen Tabak, yaşanan sürecin sanayi üreti­mini tehdit ettiğini ve ihracat­ta büyük kayıplar yaşanabile­ceğine işaret etti. Firma olarak yaklaşık 4 aydır yeni sac temin edemediklerini lisana getiren Tabak, üretime daha evvelki stoklarla devam ettiklerini an­cak artık elde hiçbir gereç kalmadığını söz etti. Tabak, “Mart, nisan, mayısta yazıldı­ğımız sac kontenjanlarını ala­madık

Şubattan beri piyasada sac yok. Mevcut stoklarımız­la üretime devam ettik fakat şu anda elimizde hiçbir şey kal­madı” dedi. Firma olarak yıllık bin-bin 200 ton sac kullandık­larını açıklayan Ertuğrul Ta­bak, bu gereksinimin karşılanama­ması halinde hem ihracat sipa­rişlerini kaybedeceklerini hem de üretim durduğu için personel çı­karmak zorunda kalacaklarını belirtti. Tabak, şunları söyledi: “İhracat yapıyoruz. Avrupa’ya eser gönderiyoruz. Ancak bu sı­kıntı devam ederse siparişleri vaktinde teslim edemeyece­ğiz. Yeni sipariş bile alamaya­biliriz. Ne diyeceğiz insanlara? Sipariş verin ancak üretemeyiz mi?”

“Tüccarların da elinde mal kalmadı”

Sac tedarikinin büyük ölçü­de Erdemir’e bağlı olduğunu, lakin şubattan bu yana teda­rikte kasvet oluştuğunu söy­leyen Tabak, “Aracılar ve tüc­carların elindeki gereç de tükenmiş durumda. Tüccar satmıyor değil, zira ellerinde mal yok. Aslında bu eserler dolar bazlı. Fiyatı artacak diye elle­rinde tutmaları üzere bir durum kelam konusu değil” sözlerini kullandı. İthalat yoluyla ham­madde tedarikinin de tahlil olmadığını lisana getiren Tabak, geçmişte Ukrayna’nın Zaporo­je bölgesinden tedarik edilen sac eserlerinin savaş nedeniy­le artık gelmediğine değindi.

Sorun öbür kesimlerde de derinleşebilir

Emayelik sac tedarikinde yaşanan problemin yalnızca mutfak eşyası üreticilerini değil, beyaz eşya, otomotiv, mobilya ve daha birçok dalı etkileyebileceğine dikkat çekiliyor. Tedarik zincirinin bu biçimde sekteye uğramasının, Türkiye’nin üretim ve ihracat kapasitesine önemli ziyanlar verebileceğine dikkat çeken endüstriciler, acil tahlil davetinde bulunarak sac üreticilerinin iç piyasaya öncelik vermesi gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, bu meşakkatin tesirlerinin uzun yıllar hissedileceği belirtiliyor.

Hammadde badiresinin mümkün sonuçları

-Üretim durabilir, birçok firma üretimini askıya alabilir

-Alternatif hammadde arayışı kalite sorunu yaratabilir

-İhracat ziyan görebilir, vaktinde teslimat yapılmaması cezai yaptırım getirebilir

-Toparlanma süreci uzayabilir, tedarik zincirinin kırılmasıyla yine yapılanma yıllar alabilir

-Sadece mutfak eşyası üreticileri değil birçok kesimi olumsuz etkileyebilir

-Üretimin askıya alınması istihdam tarafında önemli kayıplara neden olabilir

Yassı mamul ithalatı %23,5 arttı

Emayelik sac hammaddesinin iç pazarda yalnızca Erdemir’den tedarik edildiğini söyleyen üreticiler, ithal edilenlerde birebir kalitenin yakalanamadığını vurguluyorlar. Öte yandan bu yılın ocak-şubat devrinde Türkiye’nin yassı mamul ithalatı evvelki yılın tıpkı devrine kıyasla ölçü bakımından yüzde 23,5 artışla 1.28 milyon tona, kıymet bakımından yüzde 9,4 artışla 924 milyon dolara ulaştı. Kelam konusu periyotta sıcak sac ithalatı yüzde 7,1 artışla 609 bin tona, kaplanmış sac ithalatı yüzde 10,9 artışla 165 bin tona, alaşımlı sac ithalatı da yüzde 243.1 üzere yüksek oranda bir artışla 296 bin tona ulaşırken, soğuk sac ithalatı yüzde 15.3 düşüşle 108 bin tona geriledi.