TÜSİAD: Süreç uzadıkça yük sanayiciye biniyor
Recep ERÇİN
TÜSİAD Yüksek İstişare Kurulu (YİK) toplandı. Şubat ayında yapılan genel heyetteki konuşmalar sonrası TÜSİAD Başkanı Orhan Turan ve YİK Lideri Ömer Aras hakkında soruşturma başlatılmış, iki lider hakim karşısına çıkmıştı. Dün İstanbul’da düzenlenen YİK toplantısında yapılacak konuşmalar bu bakımdan dikkatle takip edildi. Liderlerin konuşmaları global gelişmeler çerçevesinde şekillenirken, ağırlıklı vurgu Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği’nin modernizasyonuna yönelik oldu.
“Sorun kaynakların verimsiz kullanımı”
TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Ömer Aras, “Alışık olduğumuz dünya sistemin sütunları sallanıyor. Yeni gerçeklik ise daha dağınık, daha rekabetçi ve daha az öngörülebilir” dedikten sonra, “Bu belirsizlik çağını bir sıçrama anına dönüştürmek istiyorsak; rekabetçi ekonomik altyapıyı inşa etmek zorundayız. Türkiye, rekabet gücünü süreksiz kur avantajlarından ya da mali teşviklerden değil; yüksek katma pahalı, verimli üretim, dijital kapasite ve yeşil dönüşüm üzere yapısal dönüşümlerden almalı” bildirileri verdi.
Artık “güvenilir üretici” olmanın, en az “düşük maliyetli üretici” olmak kadar kıymetli olduğunu lisana getiren Aras, “Türkiye’nin uzun vadeli ekonomik güvenilirliğini güçlendirecek temel adımlardan biri de AB ile Gümrük Birliği’nin modernizasyonudur. 1990’ların sonunda büyük bir ekonomik açılım sağlayan Gümrük Birliği, bugünün global iktisadına yanıt vermekte zorlanıyor” dedi. Türkiye iktisadına ait gelişmelere de dikkat çeken Aras, şu görüşleri lisana getirdi: “Fiyat istikrarı ekonomimizin en kıymetli sorunu, bunu kesinlikle çözmeliyiz.
Yükselen gerçek faiz ekonomik büyümeyi olumsuz etkilerken, enflasyonu düşürme istikametinde olumlu katkı verebilir. Düşen enflasyonla birlikte faizler de düşecektir. Bu sürecin uzamasının endüstrici açısından kıymetli bir yük oluşturduğu açıktır. Sorun kaynakların verimsiz kullanımında ve harcamalardadır. Önümüzdeki devirde, uygulanan ekonomik programı güçlendirerek devam etmeliyiz. Sıkı para siyaseti yanı sıra daha tesirli bir mali siyaset uygulamalıyız. Adil vergilendirme ve tesirli tasarruf siyaseti yanı sıra kaynakların verimli kullanılması bütçede faiz dışı fazla verilmesini sağlayacak ve enflasyonun inmesine yardımcı olacaktır.”
İSO’nun 2024 yılına ilişkin birinci 500 listesine ziyan eden şirket sayısındaki artışa dikkat çeken Aras, “Listeye baktığımızda 152 şirketin ziyan açıkladığını görüyoruz. Ziyan eden şirket sayısındaki artışın nedeni nedir dersek iş etraflarında birinci akla gelen, yüksek finansman maliyeti olacaktır. Halbuki temel neden yüksek enflasyonla artan girdi maliyetleridir. Yüksek finansman maliyetinin nedeni de yüksek enflasyondur” diye konuştu.
Özel bankalara “zombi finansmanı”
ikazı Literatürde ‘zombi’ şirketler olarak bilinen; daima ziyan eden, borçlarını çeviremeyen fakat bankalardan aldıkları kredilerle ayakta kalan verimsiz şirketlere de değinen Aras, “Zombi şirketler bulundukları dalda rekabet ortamını bozmakta ve kaynakların israfına yol açmaktadır. Bu şirketler yerine bankalar kaynaklarını verimli şirketlere kullandırırsa, piyasalarda fiyat düzeneği çok daha sağlıklı çalışacaktır” tabirlerini kullandı.
Patronların “Gazze” mesajı
TÜSİAD kürsüsünden yapılan konuşmalarda Gazze’de unutulmadı. TÜSİAD YİK Başkanı Aras, “Dış politikayla ilgili altını çizmek istediğim çok değerli bir nokta da yaşadığımız olayları değerlendirirken insani boyutun hep göz önünde tutulmasıdır. Bugün Gazze’deki dramın sürmesinin ve sivil halka ve çocuklara çeşitli yollardan ulaşması gereken insani yardımların dahi engellenmesinin insani sorumlulukla bağdaşır tarafı yoktur” derken, TÜSİAD Başkanı Turan da, “BM, NATO, DTÖ üzere ulusüstü kurumların etkinliğinde zayıflama, memleketler arası güvenlikte artan riskler ekleniyor. Ukrayna savaşı ve Gazze’de yaşanan insanlık dramı bunun en somut örnekleri” sözlerini kullandı.
“Sanayisiz bir büyüme modeli düşünülemez”
Konuşmasında endüstrideki küçülmeye dikkat çeken TÜSİAD Yönetim Kurulu Lideri Orhan Turan, “Hiç elbet Türkiye üzere büyük bir iktisat için, endüstrisiz bir büyüme modeli elbette düşünülemez” tabirlerini kullandı. Turan bundan sonra, “Para siyasetleri ile elde edilebilecek kazanımlar gerekli, ama kâfi değil. İktisadımızı daha rekabetçi kılacak yapısal dönüşümleri de hayata geçirmeliyiz. Enflasyonla uğraş devam ederken, gerçek dalın badirelerini aşma ve hane halkı refahını güçlendirme yollarını bulmak önemli” diye konuştu.
Turan, “Fiyat istikrarını sağlarken, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir büyüme sürecini başlatmak, teknolojik değişim trenini yakalamak, rekabet gücünü artırmak ve refah artışını tabana yaymak güç olsa da, gerçekleştirilebilir hedefler” bildirisi verdi.
TÜSİAD olarak 26 Haziran’da maliyet bazlı rekabet gücü endeksini yayınlamaya başlayacaklarını açıklayan Turan, YİK Başkanı Aras gibi AB ile Gümrük Birliği’nin modernizasyonuna işaret etti ve ekledi: “30 yaşına girmiş olan Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, en acil muhtaçlık olarak ortaya çıkıyor. Ukrayna ve Suriye’nin tekrar yapılanması için, Türkiye’nin ilgili AB düzeneklerine dahil edilmesi gereklidir.”
Terörsüz Türkiye sürecine takviye Terörsüz Türkiye sürecinin, barışın tesisi yolunda çok değerli bir gelişme olduğunu not eden TÜSİAD Başkanı Turan, “Bu sürecin ülkemizin ekonomik kalkınma ve demokrasi ortamına da olumlu yansımasını temenni ediyoruz” bildirisi verdi. Turan ayrıyeten, “Ülkemizin, Atatürk’ün gösterdiği muasır medeniyet gayesi doğrultusunda global ölçekte rekabet eden, bölgesinde ve dünyada refah toplumu olarak referans niteliği taşıyan bir ülke olması için çalışmaya, üretmeye, yatırım yapmaya, istihdam yaratmaya, fikir üretmeye, daha yeterli için, katkı sunmaya devam edeceğiz” kelamı verdi.
Enflasyona karşı 4 unsurluk öneri
Aras ayrıyeten enflasyonu indirmek için TÜSİAD’ın şu 4 unsurluk teklifini sıraladı:
1-Ekonomik büyümenin bir ölçü yavaşlamasını kabullenmeliyiz.
2-Özel bölümde ve kamuda kaynakları verimli kullanmalı ve harcamaları denetim altına almalıyız.
3-Enflasyonist olmayan adil vergilendirme yapmalıyız.
4-Ve en değerlisi beklentileri olumlu istikamette geliştirmeli ve ekonomik dalgalanmalar yaratmamalıyız, bilakis istikrarlı bir ortam için alan açmalıyız.
