Türkiye’nin üretim üsleri OSB’ler ikiz dönüşümü hayata geçiriyor

Hüseyin VATANSEVER,

Sanayi üretiminin başladığı ve yaygınlaştığı Sanayi 1.0 ile yeni bir sorun gündeme gelmişti. Kentleşmeyi yönetmek ve süratle genişleyen endüstrinin çarpık yapılaşmayla yıkıcı tesirler oluştur­masını önlemek gerekiyordu.

Böy­lece birinci Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) kurulmaya başlandı ve sa­nayi üretimi idari, toplumsal ve teknik altyapı kurularak daha sağlıklı üre­tim yapıldı. Türkiye’de ise birinci OSB 1961 yılında Bursa’da kuruldu. Birinci kurulduğu yıllarda 272 hektar ala­nı bulunan Bursa OSB, günümüzde 712 hektar alanda faaliyet gösteri­yor. Başka yandan Türkiye’de ara­dan geçen 63 yılda OSB sayısı 404’e ulaştı ve OSB’lerin toplam yüz öl­çümü 128 bin hektarı aştı.

OSB’ler Türkiye’de sanayileşme­nin ülke geneline yayılmasını sağ­lamakta da faal bir dinamik oldu. Günümüzde Türkiye’nin 81 vilayetinde OSB bulunuyor. Bu OSB’lerde istih­dam edilen çalışan sayısı 2,6 mil­yon kişiyi geçiyor. Ülkenin toplam sanayi üretiminin yüzde 45’inin yapıldığı OSB’ler, ihracatta da ön plana çıkıyor.

Türkiye İhracatçı­lar Meclisi (TİM) tarafından açık­lanan Türkiye’nin 1000 Büyük Sa­nayi Kuruluşu araştırmasında yer alan 648 firma OSB’lerde üretim yapıyor. Ayrıyeten kelam konusu 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun yaptı­ğı 78 milyar TL üzerindeki ihraca­tın, 38 milyar TL’yi aşan kısmında OSB’lerin imzası bulunuyor.

OSB’lerin yenilenebilir enerji toplam kurulu gücü 4 bin 464 MW’a ulaştı

Ekonomik kalkınmayı hızlandı­ran, bölgesel dengesizlikleri gide­ren, kentsel gelişmeyi sağlıklı bir yere oturtan OSB modeli, ve­rimlilik ve çevresel faktörler ile de öne çıkıyor. Ekonomik kalkınmayı hızlandıran OSB’ler, alt yapısı ha­zır arsa tahsisinin yanı sıra ener­ji kaynaklarının tedarikinde, atık unsurların en uygun formda ber­taraf edilmesinde ve uygun lojistik alt yapı ile üretimin desteklenme­sinde endüstriciler için tahlil su­nuyor.

Sürdürülebilirlik hedefle­ri ve daha pak üretim için yeşil ve dijital dönüşüm gündeme geldi. Etraf muhafaza ve iklim krizi ile baş etmekte oluşturulan stratejik he­defler doğrultusunda teknoloji ve inovasyonun gücünden yararlanı­larak bu iki değerli olgu ikiz dönü­şüm çerçevesinde bir ortaya geliyor.

Türkiye’de 20’nci yüzyılda sana­yileşmeye ön ayak olmuş OSB’ler de ikiz dönüşüme odaklanarak 21’inci yüzyılın daha yeşil ve daha teknolojik üretim konseptini be­nimsiyor. Halihazırda Türkiye’nin OSB’leri ikiz dönüşümde seviye­yi yükselten adımları aktif formda atıyor. Türk endüstrisinde gelişime ve ilerlemeye öncülük etme mis­yonu taşıyan OSB’ler yenilenebilir güç üzerinde hatırı sayılır me­safe kat ettiler.

Yeşil dönüşümün kritik ehemmiyetini göz gerisi etmeyen OSB’lerde 4 bin 26 MW’ı Güneş Gücü Santrali olmak üzere yeni­lenebilir enerji santrallerinin top­lam kurulu gücü 4 bin 464 MW’a ulaştı. Yeşil güç kaynakların­dan yararlanmak üzere OSB’lerde yatırımlara devam ediliyor. Başka yandan Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) birbirini tamamlayan ve eş güdüm halinde yürütülmesi gereken yeşil ve djital dönüşüm sürecini kıymetli bir fır­sat olarak pahalandırıyor ve bün­yesindeki OSB’leri ve 67 bin sanayi işletmesini yeşil dönüşüme hazır­lamak için çalışmalar yürütüyor.

İkiz dönüşüm, global boyutta yeni projeleri gündeme getirecek

İkiz dönüşümü hayata geçir­mekle OSB’lerin rekabet avantajı, maliyet tasarrufu ve yeni pazarlara ulaşma fırsatı elde etmek üzere bü­yük kazanımları olacak. OSB bün­yesinde faaliyet gösteren firmalar da karbon emisyonu azaltma ta­ahhütlerini gerçekleştirmekte yol haritalarını daha kolay çizecek ve bu amaçlara daha kolay ulaşacak.

Bununla birlikte doğal kaynakla­rın korunmasında OSB’lerde faa­liyet gösteren firmalar daha belir­gin adımlar atarken, sürdürülebilir kaynaklardan döngüsel iktisat modeli içinde yararlanmayı önce­liklendirebilecekler. İkiz dönüşü­mün gerçekleşmesiyle OSB’lerde memleketler arası ticareti şekillendire­cek regülasyonlara ahenk sağlanır­ken artan global iş birlikleri ile ye­ni projeleri hayata geçirebilir.

60 bini aşkın öğrenci OSB’lerde eğitim görüyor

Günümüzde OSB’ler tıpkı vakitte bir okul halini de aldı. OSB’lerin bünyesinde bulunan meslek liseleri, yetişmiş eleman muhtaçlığını karşılamakta ve uygulamalı eğitim ile gençlerin mesleğine uygun biçimde başlamasını sağlıyor. OSB’lerdeki mesleksel ve teknik eğitim, Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi (MTAL) ve Mesleksel Eğitim Merkezi (MEM) olmak üzere iki farklı kurumda veriliyor.

Bu okullarda 60 binden fazla öğrenci eğitim görüyor. Öteki yandan gündeme gelen yenilikler, OSB’lerde verilen eğitimler, seminer ve bilgilendirme toplantıları aracılığıyla çalışanlara aktarılıyor ve hizmet içi eğitimler gerçekleştiriliyor. Bununla birlikte sanayi ve üniversite iş birliğinin sağlanmasında OSB’ler teknokentler ile yeni bir taban oluşturuyor. Böylelikle bölgesel eşitsizliklerin giderilmesinde verdiği katkılarla anılan OSB’ler, teknolojinin ülke geneline yayılmasında da vazife üstleniyor.