Türkiye’nin en büyük rejeneratif tarım projesi
Günümüzde süratle artan dün-ya nüfusu ve iklim değişiklik-lerinin oluşturduğu baskılar, ta-rımsal üretim üzerinde önemli bir tehdit oluşturuyor Bu durum, besin güvenliği ve sürdürülebilirliği sağ-lamada acil tahliller gerektiriyor. Rejeneratif uygulamalar, topra-ğı verimsizleştiren endüstriyel ta-rımın yarattığı meselelere tahlil getiriyor.
Sadece üretimi sürdür-mek değil, birebir vakitte toprağı ve ekosistemi onarmak manasına gelen rejeneratif tarım, toprağın sıhhatini ve ziraî ekosistem-lerin dayanıklılığını artırmayı amaçlayan bütüncül bir yaklaşım olarak tanımlanıyor. Bu sistem, toprağı sadece bir üretim zemi-ni olarak değil, yaşayan bir ekosis-tem olarak görüyor.
Toprağın rahmeti artacak Türkiye’de rejeneratif tarımın öncülerinden olan Tiryaki Agro, Muş Alparslan Tarım İşletmesi’ni rejeneratif tarım üssü olarak be-lirlemiş durumda. Yenileyici ta-rım uygulamalarının yaygınlaş-tırılması gayesiyle yola çıkılan projenin temel gayesi, toprağa mi-nimum müdahale ile verimliliği artırırken toprak besin içeriğini zenginleştirmek ve gübre üzere zirai girdilerin kullanımını optimize et-mek. Bunun yanı sıra tarım dönemi dışında örtü bitki uygulamalarıy-la toprağın boş kalmasını önleye-rek sürdürülebilir üretim döngüsü sağlamak da hedefleniyor. Türkiye’yi Muş Ovası besleyecek Proje için Muş Ovası bilhassa seçildi.
Muş Ovası verimli tarım yerleri, güçlü su kaynakları ne-deniyle hem Doğu Anadolu Bölge-si’nin hem de Türkiye’nin tarım kapasitesinde değerli bir yere sa-hip. Lakin çağdaş tarım teknik-lerinin kullanılmaması, sulamaya yönelik projelerin hayata geçiril-memesi, yanlışlı arazi kullanımının yaygınlığı ve eser çeşidinin yeter-sizliği nedeniyle bugüne kadar sa-hip olduğu yüksek potansiyel kul-lanılamamış. Tiryaki Agro, bölge halkını çağdaş tarım teknikle-riyle kavuşturarak refahı artırır-ken üretimin de artmasını sağla-yacak.
Küresel ısınmanın etkile-rinin artmasıyla birlikte de Muş Ovası’nın Türkiye’nin besin tedari-kindeki kıymetini artıracak. 60 bin dekarlık bir alana yayılacak Tiryaki Agro Grubu’nun Tür-kiye operasyonlarını yürüten Tiryaki Anadolu Holding Genel Müdürü (CEO) Tekin Mengüç, hayata geçirdikleri projenin ben-zer uygulamalardan farkını şöyle anlatıyor: “Türkiye’nin en büyük özel kesim çiftçisi olma avanta-jıyla, tamamı bize ilişkin olan ve ken-di agronomist takımımız tarafın-dan yönetilen bu ölçekteki bir ta-rım yerinde rejeneratif tarımı birebir uygulayabilmek, her adı-mını direkt yönetebilmek ve sonuçları anlık olarak kayıt altı-na alabilmek büyük bir ayrıcalık. Birinci evrede 1.000 dekarlık bir alanda başlatılan pilot çalışmalar vakit içerisinde 60.000 dekar-lık bir alana yayılacak. Bu proje, ülkemizde bu büyüklükte bir ara-zide, tüm uygulamaların şirketin kendi takımları tarafından yü-rütüldüğü birinci rejeneratif ta-rım çalışması olma özelliği-ni taşıyor.
Projemizin en önem-li amaçlarından biri, ger-çekleştirilen çalışmala-rın tüm kademelerini kayıt altına alarak bir rehber oluşturmak. Rejeneratif tarım konusunda sektö-re ve çiftçilere yol gös-termek. Bu çalışmaların top-lumsal bir boyutu da var. Projeyi, yüklü olarak klâsik üre-tim usullerinin sür-dürüldüğü Doğu Ana-dolu üzere bir bölgede hayata geçirerek, bölge halkını çağdaş tarım uy-gulamalarıyla tanıştır-mayı ve ziraî üretimde verimlilik ile refah seviye-sini artırmayı hedefliyoruz.”
Uluslararası standartlara uyumlu
Saha uygulamaları, profesyonel bir Proje İdare Ofisi (PMO), rejeneratif tarım uzmanları ve sürdürülebilirlik yöneticileri tarafından koordine ediliyor. Bu sayede proje hem operasyonel bütünlük hem de memleketler arası tesir doğrulama standartlarıyla uyumlu biçimde ilerletiliyor.
Program kapsamında yenileyici tarım uygulamaları ile üretilen eserlerin VERRA’nın Verified Carbon Standard (VCS) metodolojisine uygun halde ölçülüp modellenerek sertifikalandırılması hedefleniyor. GTE danışmanlığında yürütülen program sertifikasyon sürecinin ön inceleme evresini geçmiş durumda. Devam eden bu sertifikasyon süreci ile sera gazı emisyonlarının azaltılması ve karbon depolama potansiyelinin artırılması açısından memleketler arası standartlara uygun bir model ortaya konuyor.
Dijital teknolojiler kullanılıyor
Muş Alpaslan Tarım İşletmesi’nde pilot alanların belirlenmesi ve proje takibi sürecinde ziraî teknolojiler faal bir formda kullanılıyor. Tüm ziraî kararlar; toprak nem sensörleri, uydu tabanlı bitki sıhhati izleme sistemleri ve dijital çiftçi etkileşim platformları üzere tahliller üzerinden yürütülüyor. Bu çerçevede uydu takip sistemleriyle seçilen pilot bölgeler için uzman ziraat mühendisleri tarafından ayrıntılı zirai planlar oluşturdu.
Bu planlar doğrultusunda münavebe uygulamasına başlandı. Bu uygulamayla topraktaki biyoçeşitliliğin artırılması ve kimyasal gübre ve pestisitlerin kullanımı minimize edilmesi amaçlanıyor. Kompost ve organik gübre kullanımıyla da toprağın zenginliği artırılıyor. Proje kapsamında birinci evrede iki buğday ve iki ayçiçeği tarlasında gübreleme optimizasyonu ve orta ekim teknikleri test ediliyor. Bu model, tek bir eser odaklı tarımdan uzaklaşarak toprağa muhtaçlığı olan dinlenme ve yenilenme fırsatını veriyor.
Önümüzdeki periyotta spot spray yahut see&spraylerin ilaçlama makinelerine entegre edilmesi ve yapay zekâ teknolojisi kullanılmasıyla yabancı otlar ve kültür otları birbirinden ayırt edilecek. Bu teknoloji sayesinde bitkilerin manzaraları tahlil edilerek yalnızca hedeflenen bitkilere ilaç uygulanması sağlanacak. Böylelikle kimyasal kullanımı minimize edilirken ilaçlama süreçlerinde yüzde 90’a varan tasarruf yakalanacak. Ayrıyeten, bu sistemin yüksek doğruluk oranı sayesinde, ilaçlama süreçlerinin performansı da kıymetli ölçüde artacak.
