Türkiye’deki AVM’lerin karbon ayak izi karnesi açıklandı
Başak Parıltı GÖKÇAM
Türkiye’nin alışveriş merkezi bölümünde güç tüketimi ve karbon ayak izini sistematik olarak ölçen birinci endeks çalışması olan AVM Sürdürülebilirlik ve Güç Endeksi sonuçları açıklandı. Çalışma, Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ve Akademetre iş birliğiyle hayata geçirildi. Dünya genelindeki alışveriş merkezleri için tertipli karbon ayak izi ölçümlemesi yapan birinci sistematik araştırma olma özelliğini taşıyan endeks ile AVM’lerin çevresel tesirleri somut datalarla tahlil edilerek, sürdürülebilirlik stratejilerine istikamet verilmesi amaçlanıyor.
AVM Sürdürülebilirlik ve Güç Endeksi’nin açıklandığı toplantıda konuşan AYD Başkanı Nuri Şapkacı, “Dünyamızın ve ülkemizin içinde bulunduğu iklim krizi nedeniyle de sürdürülebilirlik hayati bir ehemmiyet taşıyor. Bu bağlamda AVM’lerinde sürdürülebilirlik adımlarını çok süratli atması gerekiyor. Geçen yılın sonlarında birinci adımlarını attığımız raporun ana eksenine iklim değişikliği, yatırımcı talepleri, değişen yasal düzenlemeler, mega trendleri ve tüketici beklentilerini aldık.
Sektör paydaşları ile yapılan görüşmeler sonucunda Türkiye AVM Ekosistemi/sektörel sürdürülebilirlik yol haritasını oluşturduk. EY ile birlikte hazırladığımız ve AVM sektöründe bir birinci olan kapsamlı sürdürülebilirlik çalışmasının ikinci fazını 2 Mayıs 2024 tarihinde düzenlenen basın toplantısıyla açıkladık. Bölüm için bir yol gösterici olacak bu raporun da çok değerli olduğuna inanıyoruz” dedi.
“Artık aksiyona geçme vakti”
İklim değişikliğine bağlı sorunların herkesin gündeminde olduğunun vurgusunu yapan AYD Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı Cem Eriç de, “Bu meseleleri konuşmanın değil çözüm teklifleri üretmenin, aksiyona geçmenin vakti geldiğine inanıyorum. Bizler de AYD üyeleri olarak bu hususta aksiyona geçtik. Bu noktada devletlerin, kamu-özel dal tüm kuruluşların iş birliği içinde çalışması gerekiyor.
Sektör hareketi olarak da AYD’nin bu çabası değerli. Bu çalışmada tüm paydaşlarımızla sürdürülebilirliği bütünsel bir çerçevede ele aldık. Bu çalışmalar kolektif hale gelmezse, tesir gücünü artırmazsak istediğimiz sonuçları alamayız. Bu çalışma paydaşların kıyaslama yapması için değerli bir kaynak olacak. Sonra AVM’lere rehberlik etmek istiyoruz. Karbon ayak izini azaltmak için bir dal hedefi oluşturacağız” diye konuştu.
AVM Sürdürülebilirlik ve Güç Endeksi, elektrik, su, doğalgaz tüketimi üzere kritik bilgileri kıymetlendirerek toplam kapalı alan (TKA), ortak alan (OG) ve kiralanabilir alan (GLA) bazında güç kullanımını raporladı. Öte yandan raporda iklim bölgesi, mimari yapı ve teknik altyapıya bağlı güç tüketim tahlillerine yer verildi. Buna nazaran:
Türkiye genelinde 13,9 milyon metrekare GLA (kiralanabilir alan) dikkate alınarak hesaplanan güç endeksi, kiralanabilir alan bakımından AVM’lerin yaklaşık 5’te 1’inin data paylaşımıyla oluşturuldu.
Türkiye’de AVM’lerin ortalama karbon ayak izi (OA+GLA) metrekare başına yılda 65,4 kilogram
Elektrik kaynaklı karbon salımı metrekare başına yılda 63,6 kilogram olurken doğalgaz kaynaklı salım ise metrekare başına yılda 1,56 kilogram olarak belirlendi.
Türkiye’deki AVM’ler orta seviyede
Endeksteki kıymetler memleketler arası karbon ayak izi kriterleriyle kıyaslandığında Türkiye’deki AVM’lerin sürdürülebilirlik açısından orta düzeyde yer aldığını gösterdi. Güç verimliliği tedbirleri alınmamış AVM’ler dünya genelinde metrekare başına yılda 100-150 kilogram karbon salımına sahip olurken, Türkiye’deki AVM’lerin ise bu düzeyin altında kalarak daha güzel bir performans gösterdiği belirtildi.
GES kullanımı artıyor
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ve Akademetre iş birliğiyle hayata geçirilen AVM Sürdürülebilirlik ve Güç Endeksi’ne nazaran Türkiye’de güneş gücü sisteminde de kullanım arttı. Buna nazaran;
-GES kullanan AVM’lerde, ortak alan elektriğinin yüzde 40,3’ü yenilenebilir güç kaynaklarından sağlanıyor.
-GES yatırımları ile AVM’lerin karbon ayak izinde yıllık yüzde 20’ye kadar azalma sağlanabiliyor.
