Türkiye’de aile portresi değişti: Her 5 haneden biri yalnız yaşıyor
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) “İstatistiklerle Aile, 2024” raporuna nazaran, Türkiye’deki aile yapısında değişim yaşanmaya devam ediyor. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi datalarına nazaran 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğü, 2024 yılında 3,11 şahsa geriledi. En yüksek ortalama hanehalkı büyüklüğü 4,85 bireyle Şırnak’ta, en düşük ise 2,53 bireyle Giresun ve Çanakkale’de kaydedildi.
Yalnız yaşayanların oranı yüzde 20 oldu
Tek kişilik hanehalklarının oranı, 2016 yılında yüzde 14,9 iken 2024’te yüzde 20’ye çıktı. Bu oran Gümüşhane’de yüzde 31,7 ile en yüksek düzeye ulaştı. Tek kişilik hanelerin en az olduğu vilayet ise yüzde 11,1 ile Batman oldu.
Geniş ailelerin oranı düşüşte
Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranı 2016’da yüzde 16,3 iken 2024’te yüzde 13,3’e düştü. Bu oran Hakkari’de yüzde 20,3 ile en yüksek düzeyde. Eskişehir, yüzde 9,2 ile geniş ailenin en az görüldüğü vilayet oldu.
Çekirdek aile oranı azalıyor
Sadece eşler, çocuklar ya da tek ebeveynli çocuklardan oluşan çekirdek ailelerin oranı 2024’te yüzde 63,5’e düştü. Bu oran 2016’da yüzde 66,4’tü. Çekirdek ailenin en yaygın olduğu vilayet yüzde 71,4 ile Gaziantep, en düşük olduğu vilayet ise yüzde 50,5 ile Tunceli oldu.
Çocuklu aileler azaldı, yaşlılar yalnızlaşıyor
Türkiye’de 0-17 yaş kümesinde en az bir çocuk bulunan hanelerin oranı yüzde 42,8 olarak kaydedildi. Başka yandan, her dört haneden birinde en az bir yaşlı fert yaşıyor. Bu yaşlılardan yaklaşık 1,75 milyonu ise tek başına yaşıyor.
Ebeveynleriyle yaşayan gençlerin oranı yüksek
25-29 yaş kümesindeki evlenmemiş bireylerin yüzde 72,6’sı ailesiyle yaşamaya devam ediyor. Bu kümenin yüzde 44,8’i erkek, yüzde 27,9’u bayanlardan oluşuyor.
Akraba evliliği oranı düşüyor
2024’te toplam resmi evlilikler içinde akraba evliliği yapanların oranı yüzde 3,3 oldu. Bu oran 2010’da yüzde 5,9 düzeyindeydi. Akraba evliliğinin en yaygın olduğu vilayetler Mardin, Şanlıurfa ve Siirt olurken, en düşük oran Artvin, Kırklareli ve Edirne’de görüldü.
Boşanmalardan 186 bin çocuk etkilendi
2024 yılında boşanan 187 bin 343 çiftin çocuklarından 186 bin 536’sının velayeti bir ebeveyne verildi. Çocukların yüzde 74,4’ü annelerine, yüzde 25,6’sı babalarına verildi.
Bilişim teknolojileri yaygınlaştı
2024 prestijiyle konutların yüzde 96,4’ünde internet erişimi bulunuyor. Taşınabilir bilgisayar bulunan hanelerin oranı yüzde 45,2’ye, cep telefonu sahipliği ise yüzde 99,6’ya ulaştı.
Yoksulluk en çok geniş ailelerde
Yoksulluk oranı genel olarak yüzde 21,2 olarak belirlendi. Geniş ailelerin yüzde 26,9’u yoksulluk sonunun altında yaşarken, tek kişilik hanelerde bu oran yüzde 11,7 oldu. Tek çekirdek ailelerin yoksulluk oranı ise yüzde 20,9 olarak kaydedildi.
Konut sahipliği oranı yüzde 56,1
Türkiye’de fertlerin yüzde 56,1’i kendi meskeninde otururken, yüzde 28’i kiracı olarak yaşıyor. Lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9, kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15 oldu.
