Türkiye plazmadan ilaç üretmeye hazırlanıyor
Yılmaz, Kızılay’ın Etimesgut Yerleşkesi’nde medya kuruluşlarının Ankara temsilcileriyle bir ortaya geldiği toplantıda, kurumun çalışmalarına ait değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtlandırdı. Türk Kızılayın 157 yaşında bir kurum olarak, Türkiye’nin dört bir tarafındaki şubeleri ve temsilcilikleri ile büsbütün istekli yapılardan oluştuğunu belirten Yılmaz, kurumun ana sorumluluğunda sıhhat ve afetlerde beslenmenin olduğunu söyledi.
Bu kapsamda, kurumun yılda topladığı 3 milyon kanın 4 laboratuvarda test edildiğini aktaran Yılmaz, “Kanı inançlı, istekli bir formda almak ve o güvenlik zincirini hiç bozmadan hastanelere teslim etmek durumundayız. Ve şunu bir doktor olarak gönül rahatlığıyla söyleyebiliyorum ki, 2005 yılından bu tarafa, NAT testinin devreye girmesinden sonra ‘Kan nedeniyle HCV bulaştı, AIDS bulaştı’ üzere bir habere rastlamazsınız. Zira İnançlı Kan Temini projesinin en kıymetli avantajı budur.” diye konuştu.
Yılmaz, Kızılayın Türkiye genelindeki 513 şubesi aracılığıyla toplumsal hizmet sunduğunu belirterek, muhtaçlık sahiplerinin yıl boyunca buradan takviye alabildiğini söz etti.
Kızılayın devletten aldığı bir bütçesinin bulunmadığını, bütün faaliyetlerin bağışçılar ve memleketler arası fonlarla yapıldığını anlatan Yılmaz, “Gelir getirici kaynaklar bulmaya çalışarak vazifelerimizi yapıyoruz. Bu misyonları 513 şubemiz ve 400 bini aşan gönüllümüzle, milletimizle bir arada yapıyoruz. Münasebetiyle biz Kızılayı daima bir ‘İyilik Köprüsü’ olarak tanımlıyoruz. Yardımcı olmak isteyenle yardıma muhtaçlığı olan ortasındaki bir düzgünlük köprüsü.” dedi.
Yılmaz, Kızılayın geçen yıl 13 milyonu yurt dışında, 34 milyonu ise yurt içinde olmak üzere toplam 47 milyon bireye yardım ulaştırdığını söyledi.
Uluslararası Kızılay Kızılhaç Federasyonu’nda 192 Kızılay yahut Kızılhaç Cemiyetinin bulunduğunu anımsatan Yılmaz, yayımlanan 2024 istatistiğine nazaran Türk Kızılayın 192 cemiyet ortasında en fazla ülkeye ve beşere yardım ulaştıran, en fazla maddi yardım yapan kurum olduğunu lisana getirdi.
“Aşevlerini sayısını 91’e çıkarmak istiyoruz”
Yılmaz, gelecek 3 yıl için önemli bir stratejik plan çalışması yaptıklarını, afete hazırlık, müdahale ve uygunlaştırma periyoduna ait bir eğitim seferberliği başlatacaklarını aktardı.
Kızılay bünyesinde 46 aşevi bulunduğunu hatırlatan Yılmaz, amaçlarının aş meskenlerinin sayısını 91’e çıkarmak olduğunu tabir etti.
Yılmaz, şubeler eliyle yürütülen Kızılay butiklerini standardize ederek, daha görünür kılmak istediklerini kaydetti.
Türk Kızılayın beslenme konusundaki çalışmalarına da değinen Yılmaz, şöyle konuştu:
“Çok yaşlanan bireyler, ağır bakımda yatan şahıslar ya da kanser hastaları, kemoterapi alırken verilen erişkin mamaları vardır. Yemek yiyemez hale gelen bireyler o erişkin mamalarını içerler. Sıvı halde olmak zorundadır. Zira artık ya bağırsakta yara vardır ya sistemde bir sorun vardır. Alzheimer’ı vardır, yutkunmayı unutmuştur. Buna biz ‘enteral beslenme’ solüsyonları diyoruz. Enteral beslenme solüsyonlarıyla alakalı epeyce yol aldık.
Son bir yıldır ona odaklanmış durumdayız. Kızılay Nova markasıyla şu anda artık bu enteral beslenme eserlerini üretmeye başladık. Şu anda ruhsatlandırma evresinde. İki tane solüsyonumuz tamamlanmış durumda. Mercimek çorbası, tarhana çorbası ve ezogelin çorbası da hazırlıyorlar. Ve böylece o bireyler tekrar kıvam olarak içinde hiçbir partikül olmayan lakin ısıttıkları bir şeyi çorba içer üzere içebilecekler. Bu bizim için çok kıymetli. Bir bilim kurulu kurduk. Sıhhat Bakanlığımızla bir arada çalışıyoruz. Yaklaşık bir sene sonra varsayım ediyorum artık ruhsatlandırması bittikten sonra hastalarımız bunlara ulaşmaya başlayabilir olacaklar.”
“Çocuklarımız çok daha süratli şifaya kavuşacaklar”
Yatırım kümesinde yer alan üç projeden ikisinin kan sistemiyle ilgili olduğunu belirten Yılmaz, “Bizim bilhassa tedarik zincirinin devamlılığı, inançlı kan temini manasında kendimizi garantiye almamız lazım. Kan torbasını biz şu anda yurt dışından, Fransa’dan alıyoruz. Yarın Allah korusun diğer bir kriz olsa bir nedenle ve biz kan torbasını alamaz hale gelsek Kızılay olarak, Türkiye’deki sıhhat sisteminin durması manasına geliyor. Ameliyatların yapılamaması, yaralıların tedavi edilememesi manasına geliyor.” dedi.
Yılmaz, bu kapsamda Silivri’de Kan Torbası Üretim Fabrikası’nın temellerini attıklarını, çok değerli bir test olan NAT testini yapmak üzere çalışmalara başladıklarını söyledi.
Kandan elde edilecek kritik ilaçlara ait de çalışmalarının olduğunu anlatan Yılmaz, şunları kaydetti:
” Plazma fraksiyonasyonu dediğimiz bir saflaştırma usulü var. Bu çok ileri teknoloji gerektiren bir usul ve şu anda yalnızca 9 ülkede var dünya genelinde. Plazmayı bu 9 ülke öbür ülkelerden ya da kendi ülkesinden toplayıp ilaca çevirip, çok kıymetli bir formda bu ilaçları satıyor. Türkiye’nin gereksinim duyduğu bu son derece yaşamsal, ulaşılamadığı vakit hayati risk teşkil eden bu plazma fraksiyonasyonu tesisini Türkiye’ye kuruyoruz. Doğal bu çok değerli bir proje. 500 milyon avro yatırım bedeli gerektiriyor. Güney Koreli bir firmayla iştirak yapma kararı aldık. Türk plazmasından bu immunoglobulinler olduğunda o immün yetmezlikli çocuklarımız çok daha süratli bir formda şifaya kavuşacaklar.”
“Aşevi tertiplerini hiç durdurmadık”
Yılmaz, Kurban Bayramı’nda Gazze’ye yapılacak yardım ve bağışlarla ilgili bir soru üzerine, “Gazze’de insani yardım kapıları kapalı. Devir dönem kısa vadeli açılıyor, tekrar kapanıyor. Bizim Kızılay olarak Gazze’deki yardımları devam ettirebilmemizin sebebi şu, bizim içeride bir aşevimiz var. Kızılayın, Gazze’nin içinde delegasyonu olduğu için kapılar kapandığı vakit bile yıllardır bizimle çalışan Filistin asıllı Gazzeliler çalışmaya devam etti ve orada aşevi tertiplerini hiç durdurmadık.” dedi.
Gazze’de elektrik bulunmaması nedeniyle kurban etini çiğ göndermenin mümkün olmadığını belirten Yılmaz, şunları kaydetti:
“Kurban etlerimiz evvel kavrulur. Pişmiş hale getirilir. Sonra su eklenir. Biraz standart olarak yağ eklenir. Sonra sterilize edilir ve üç yıllık raf ömrü kazanır. Türkiye’de yapabildiğimiz bu süreçle Türkiye’nin dört bir tarafında ne vakit bir besin kolisi götürsek iki tane de kurban konservesi koyarız. Böylece içine protein eklemiş oluruz. Aslında bizim Gazze’deki farkımız buradan geliyor. Ramazan ayının başında Gazze’ye 500 binin üzerinde konserve bu formda ulaştı. Bu sene de tekrar Kurbanı Bayramı’nda tertip yapacağız. Yani Türkiye’de topluyoruz, Türkiye’de kesiyoruz, Türkiye’de konserveye getiriyoruz. Sonra 3 sene raf ömrü kazanmış olan bu konservelerin üzerinde ‘Filistin içindir’ yazdırıyoruz. Zira koşullu bağış, oraya özel.”
“Ayni bağış bizi çok güçlü kılıyor”
Yılmaz, Türk Kızılayına ilişkin gayrimenkullerin nasıl değerlendirildiği ve kuruma yapılan bağış ölçüsünün ne seviyede olduğuyla ilgili bir soruya, “Biz de nakit bağışın yanında, tıpkı bağış da çok fazla. Birebir bağış bizi çok güçlü kılıyor. Tek bir örnek vermem gerekirse yalnızca ramazan ayında topladığımız bağış ölçüsü 1 milyar 200 milyon lira.” karşılığını verdi.
ABD Lideri Donald Trump’un Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) fonlarının kesilmesine yönelik kararının Türk Kızılayını nasıl etkileyeceğinin sorulması üzerine Yılmaz, şunları söz etti:
“Bu bence bizim bugün karşı karşıya olduğumuz insani yardım alanındaki en büyük krizimiz. Türkiye ismine yalnızca Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin (UNHCR) projelerinin durduğunu söyleyebilirim. Sarsıntı bölgesiyle alakalı çok önemli yardımlar geldi. Zira biz de afet devrinde insanlara, ülkelere yardım yapan bir ülkeyiz. Onlarla alakalı bir etkilenme yok. Zira biz esasen o projelerin fonlarını aslında almış durumdaydık. Düzgünleşme periyodunda onları kullanmaya devam ediyoruz. Sarsıntı bölgesiyle alakalı rastgele bir faaliyetimizi azaltacağımız bir durum yok. Ancak göçmenler tarafıyla alakalı evet biraz problemli durum var diyebilirim.”
Yılmaz, Türk Kızılaya karşı toplumun bir kısmında Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarının akabinde oluşan reaksiyon ve kırgınlığın giderilmesi için hangi adımların atıldığı istikametindeki soruya, “Afet periyodunda yatırım kümesinin kendi kanatlarıyla uçma özelliğini büsbütün sınırladık ve dernek idaresine aldık. 157 yıllık Türk Kızılay, halkın Kızılayıdır, milletin Kızılayıdır. Milletimiz bize bazen kızar. Kızmakta da haklıdır. Kıza da bilir, o hakkı vardır fakat günün sonunda ‘Sen benim tekrar Kızılayımsın’ der ve kucak açar. Bunu neye nazaran söylüyorum? Bunu bağış sayılarınıza bakarak söylüyorum. Kan bağışında rekor kırıyoruz. Koyduğumuz her bağış gayesini ulaşabiliyoruz.” karşılığını verdi.
