Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç: Fiber ve 5G’ye hem hazırız hem talibiz

Ece CEYHUN

Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, nisan ayında BOTAŞ iha­lesini kazandıklarına işaret ederek önümüzdeki dönem­de yapılması planlanan fiber imtiyaz ve 5G ihaleler için “Her 2 ihaleye de hazırız ve talibiz. İhale süreçlerinin so­nunda kazanan Türkiye ola­cak” dedi. Türkiye’de 2G, 3G ve 4G lisanslarının müddetinin de 2029’da dolacağına işaret eden Koç, “Turkcell olarak, 5G lisansı ile birlikte mevcut lisansların 2045’e kadar uza­tılmasını da talep ediyoruz” tabirlerini kullandı.

Türkiye 1990’lı yıllarda 2G ile 2000’lerde 3G, 2010’larda 4G teknolojisi ile tanıştı. Ne­reden bakarsak bakalım mo­bil bağlantı teknolojilerinde yaklaşık her 10 yılda bir jene­rasyon değişimi yaşıyoruz. 3G ile veri irtibatı, 4G ile sos­yal medyayı, e-ticareti hayatı­mızın içine aldık. 5G ise ağır­lıklı olarak sanayi tarafında değişimi ve dönüşümü hız­landıracak.

Dolayısıyla mo­bil irtibat çağında kilobitler­den megabitlere, megabitler­den gigabitlere yani saniyede milyar bitlerin transferinin yapıldığı bir altyapıdan kelam ediyoruz. Münasebetiyle bugün yalnızca dijitalleşmenin kapı­larını açan şirketler için değil pek çok daldaki ekonomik aktörler için de yeni bir deği­şim ve dönüşüm çağı. Bu ne­denle de bölümde ana gündem 5G’nin getirdikleri ve bu yıl yapılması planlanan ihalesi.

Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, bir küme gazeteci ile yaptığı basın toplantısına “Turkcell olarak 31 yıldır, birinci SMS’ten birinci taşınabilir ödeme­ye kadar daima birincileri gerçekleş­tirdik” kelamlarıyla başlarken “Önümüzdeki 1 yıllık süreç Türkiye’nin geleceği için çok kritik. Hem fiber hem 5G iha­leleri tüm süratiyle yaklaşıyor. 5G ihalesinin bu yıl içinde ya­pılmasını bekliyoruz” dedi.

Yatırım ve frekans bedeli istikrarlı olsun

5G ihalesinde Finlandiya üzere yatırım yüklü bir iha­le ve İtalya üzere frekans bede­li yüklü ihale sonucu çıkan ülke örneklerini hatırlattı­ğımızda Koç, frekans bedeli ve yatırım fiyatının muhakkak bir istikrarda olmasının ehemmiyetine işaret etti ve mevcut lisansla­rın mühletinin de 2029’da do­lacağına dikkat çekti. 2029 yı­lında 2G, 3G ve 4G lisans süre­lerinin dolacağına değinerek, ““Turkcell olarak, 5G lisansı ile birlikte mevcut lisansların 2045’e kadar uzatılmasını da talep ediyoruz” dedi.

Koç, Turkcell olarak bu iha­lelere hazırlık yapmaya baş­ladıklarına da değinerek, “2026’da da Türkiye’de 5G hiz­metinin sunulması hedefleni­yor. 5G, fiber ve bilgi merkezleri yatırımlarımız için finansal gü­cümüzü, kapasitemizi artıra­cak muahedeler da yapıyoruz” tabirlerini kullandı. Koç’un verdiği bilgiye nazaran Turkcell ta­rihinin en büyük tahvil ihracı­na 1 milyar dolar ile imza atar­ken Dubai İslam Bankası’ndan 150 milyon dolarlık murabaha kredisi ile National Bank of Du­bai’den 100 milyon euroluk ve­ri merkezi yatırımları için kay­nak kullandı.

Dijital omurgayı güçlendiriyoruz

Buarada BOTAŞ ihalesini tekrar kazanmak da Turk­cell için bu tarafta atılmış değerli stratejik çalışmalar­dan biri. Turkcell’in birinci olarak BOTAŞ’ın fiber optik alt yapı ihalesini 2009 yılında kazan­dığını hatırlatan Dr. Ali Taha Koç, “Turkcell, 2009’dan be­ri BOTAŞ doğalgaz hatlarıy­la paralel fiber altyapı döşe­niyor. Bu 15 yıllık bir ihaley­di. 2025 yılında bitti. BOTAŞ rastgele bir yere şayet doğal­gaz götürüyorsa, do­ğalgaz borusunun yanına bir tane da­ha boru döşüyor lakin içini boş bırakıyor.

2009’dan yılından be­ri bu fiber optik kablo­ları biz döşüyoruz ve BOTAŞ’a bir kira be­deli ödüyoruz. Bu ala­na önemli yatırım yapıyoruz. Bu kapsamda 20 bin km fiber döşedik. Geçtiğimiz ay yapı­lan ihaleyi 25.5 milyon dolar­lık teklifle 15 yıllık bir mühlet için yeniden Turkcell Superonli­ne kazandı. Bu ihale fiber ko­nusundaki kararlılığımızın da tescili. Bu alandaki yatırım­larımızla Türkiye’nin dijital omurgasını da güçlendiriyo­ruz” diye konuştu.

Yakın gelecekte fiber altya­pı imtiyaz ihalesi yapılmasını beklediklerini de aktaran Koç, “BOTAŞ ihalesinde ödeyece­ğimiz fiyatı göz önünde bulun­durduğumuzda 2026’da yapıl­ması ön görülen fiber imtiyaz kontratının 2,5 milyar dolar düzeyinde olmasını bekliyo­ruz. Gerek finansal gücümüz gerek insan kaynağımız gerek­se de teknolojimizle bu ihale­ye de hazırız ve talibiz. Sürecin sonunda kazanan Türkiye ola­cak” sözlerini kullandı.

5G bizi nasıl dönüştürecek?

5G birinci olarak İstanbul Hava­limanında denendi. Daha son­ra statlarda ve TBMM’de test yapıldı. Lakin biri Adana di­ğer Kıbrıs’ta yapılan iki TEK­NOFEST’te yapılan test çok dikkat cazipti. Turkcell Ge­nel Müdürü Dr. Ali Taha Koç “5G tüm iş kollarında dönüştürücü bir tesir oluşturacak” vurgu­sunu yaparken 1 mi­lisaniye gecikme ile yani bir göz kırpma­nın onda biri kadar bir müddet içerisinde me­kan bağımsız makine denetiminin müm­kün olduğunu şu iki örnekle anlattı.

Koç “TEKNOFEST Adana’da yaklaşık 800 kilo­metre uzaktaki bir iş makine­sini Adana’daki arkadaşımız kahvesini yudumlarken kul­landı. Bildiğiniz hafriyat yap­tı. Bu, 5G sayesinde mümkün oldu. Kıbrıs TEKNOFEST’te ise 80-90 kilometre mesafe­den bir deniz aracını 5G ile denetim ettik. Gelecekte uzak­tan ameliyat üzere ileri teknolo­ji uygulamaları mümkün ola­cak. Bu 4G ile mümkün değil­di” bilgisini verdi.

5G’li A26’yı Samsung üretecek Turkcell Satacak

Turkcell, 5G’ye yalnızca finansal manada da hazırlanmıyor. Zira 5G’ye geçişte iki ana ögenin hazır olması gerektiği bedellendiriliyor. Bunların biri aygıtların yani cep telefonlarının 5G uyumlu olması oburu baz istasyonlarının ve altyapının 5G’ye uygun hale getirilmesi. İşin cep telefonu tarafındaysa Turkcell, Samsung ile bir adım daha atmış durumda.

Genel Müdür Dr. Ali Taha Koç, mevcut durumda Türkiye’deki aygıtların sırf yüzde 17’sinin 5G ile uyumlu olduğuna işaret ederek şöyle konuştu: “Samsung dünyada yalnızca 7 ülkede telefon üretiyor. Bu ülkelerden biri de Türkiye. Biz hem 5G uyumlu olsun hem kaliteli bir telefon olsun hem de Türkiye’de üretilsin diye A26 modelinin üretimine başladık. Turkcell olarak 100 bin adetlik satın alma garantisi verdik. Şu ana kadar da yaklaşık yarısını müşterilerimize ulaştırdık.”

Şu anda yapılan iş birliği ile 14 bin TL civarında bir fiyata 5G’li A26 telefon satın alınabildiği bilgisini de paylaşan Koç, “12 ay taksit imkânı sayesinde de müşterilerimiz bu telefona daha rahat ulaşma imkanına sahip oluyorlar. Aygıtlar, yerli dijital uygulamalarla gelmekte” formunda konuştu.

“Hedef, Türkiye’yi bölgemizin dijital data üssü haline getirmek”

“Sovereign Cloud” modeliyle Türkiye’de dataların yurt dışına çıkmadan işlenmesi planlanırken yapay zekâ ve siber güvenlik uygulamaları için hiper ölçekli bulut altyapısı kurulacak. Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, memleketler arası bir “Hyperscaler” ile yani hiper ölçekli bulut sağlayıcılarla iştirak kurmak için görüşme yaptıklarını da açıkladı. Koç, “Hedef: Türkiye’yi bölgemizin dijital bilgi üssü haline getirmek” sözünü kullandı. Bu yatırım startupların, oluşacak altyapı sayesinde yüksek yatırım yapmadan bulut üzerinden büyüyebilmesinin önünü açacak. Koç, yapılacak muahedede da çok büyük bir aralık aldıklarını kaydederek, gereken kimi yatırımları da şimdiden tamamladıklarını anlattı.

“Türkiye’nin verisini Türkiye’de tutmak için yatırımlar yapıyoruz” diyen Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, işin data merkezi tarafındaki yatırımlara da 2016 yılında başladıklarını belirtti. 2016’dan bu yana toplam 530 milyon euro yatırımla Gebze, Ankara Temelli, İzmir Menderes ve Çorlu’da 4 data merkezi kuran Turkcell’in bu merkezlerle piyasanın bütün kapasitenin üçte birini tek başına karşılayabilecek kapasiteye sahip olduğunu da söyledi.

Buarada Telekom İtalya ile gerçekleştirdikleri muahedeye da değinen Koç, “Türkiye’nin altyapı güvenliğini artırmak ismine kıymetli bir projeye MWC25’te imza attık. İtalya TI Sparkle ile gerçekleştireceğimiz İzmir’den Hanya’ya, Hanya’dan Milano’ya uzanacak denizaltı kablo projesi ile memleketler arası fiber altyapımızı güçlendirmeyi hedefliyoruz. Bu proje birebir vakitte ülkemizi bölgenin bilgi üssü yapma amacımızın de değerli bir adımı” dedi.

Enerjiye 240 milyon dolar yatırım yapacak

Tükettikleri elektriğin tamamını yenilenebilir güç sertifikalı kaynaklardan karşıladıklarını söyleyen Koç, “18 megavat kurulu güce sahip rüzgâr gücü santralimiz uzun vakittir faaliyette. 7 vilayette 11 lokasyonda, 300 megavata varacak arazi tipi GES yatırımlarımıza devam ediyoruz. Güneş gücü santrallerimize toplamda 240 milyon dolar yatırım yapacağız” dedi. Koç, Türkiye’nin altyapı güvenliğini artırmak ismine İtalya TI Sparkle ile gerçekleştirdikleri İzmir’den Hanya’ya, Hanya’dan Milano’ya uzanacak denizaltı kablo projesi ile milletlerarası fiber altyapısını güçlendirmeyi hedeflediklerini de söyledi.