Türk parasını koruma yasasında devrim: Döviz ve kıymetli maden ticaretine sıkı denetim geliyor
Teklifle Türk Parasının Değerini Muhafaza Hakkında Kanun’da yapılan değişikliğe nazaran, kambiyo, nukut, esham ve tahvilat alım satımı ve değerli madenler ve değerli taşlarla bunlardan mamul yahut bunları muhtevi her nevi eşya ve değerlerin alım satımı, değerli madenlerin rafinajı ile tüm bu eşya ve değerlerin, ticari senetlerin ve tediyeyi temine yarayan her türlü vasıta ve vesikaların memleketten ihracı yahut memlekete ithalinin tanzim ve tahdidine ve Türk parasının değerinin korunması için kararlar alınmasında Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Söz konusu tüm eşya ve değerlerin müsaadesiz olarak yurttan çıkarılması yahut yurda sokulması mahiyetinde ise Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kararlarına nazaran hata yahut kabahat oluşturmadığı takdirde kişi, eşya ve değerlerin rayiç bedelinin yarısından iki katına kadar idari para cezasıyla cezalandırılacak; bu fiilin teşebbüs kademesinde kalması halinde verilecek ceza yarı oranında indirilecek.
Faaliyet müsaadesi yahut yetki dokümanı alınması zarurî olan hususlarda, gerekli müsaade yahut belgeyi almaksızın yetkisiz biçimde faaliyette bulunanlar, 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezasıyla cezalandırılacak ve yetkisiz faaliyetin gerçekleştirildiği iş yerindeki tüm faaliyetler bir ay mühletle durdurulacak. Yetkisiz faaliyetin, idari para cezasına ait idari yaptırım kararının mutlaklaştığı tarihi izleyen 5 yıl içinde tekerrürü halinde, idari para cezası üst huduttan uygulanacak.
Yetkisiz faaliyette bulunanların ilan ve reklamlarından yahut yaptıkları işin mahiyetinden kelam konusu iş yerini, yalnızca faaliyet müsaadesi yahut yetki verilmesi gereken faaliyet hususlarında iştigal etmek amacıyla açtıkları yahut işlettikleri anlaşılıyorsa, kelam konusu iş yerindeki tüm faaliyetler daima olarak durdurulacak ve idari para cezası üst huduttan uygulanacak. Durdurma süreçleri, Hazine ve Maliye Bakanlığının talebi üzerine valiliklerce yerine getirilecek.
Hükmolunacak idari para cezasına, kabahat tarihi ile tahsil tarihi ortasındaki müddetler için Amme Alacaklarının Tahsil Adabı Hakkında Kanun’a nazaran tespit edilen gecikme artırımı oranında, para cezasıyla birlikte tahsil olunmak üzere gecikme faizi uygulanacak.
Hükümde yer alan kabahatlerin, birebir kabahate ait idari yaptırım kararının katılaştığı tarihi izleyen 5 yıl içinde tekerrürü halinde verilecek cezalar iki kat uygulanacak.
Faaliyet müsaadelerine yönelik fiyat tarifeleri
Teklifle, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda kelam konusu Kanun’da değişiklik yapılıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığından müsaade alınması mecburî olan faaliyetlerin sıralandığı karara nazaran, ticari maksatlı döviz alım satımına ait, Borsa İstanbul Anonim Şirketi Değerli Madenler Piyasasında üye olarak, değerli maden rafinajı konusunda ve Bakanlar Kurulu Kararı ile katılınması kararlaştırılan Kimberley Süreci Sertifika Sistemi kapsamında faaliyette bulunmak için Bakanlıktan müsaade alınması zarurî olacak.
Kanunla mevzuat kapsamında müsaade verilen anonim şirketlerin belirlenen ekonomik maksat ve bahislere ters faaliyette bulunduğunun tespiti halinde müsaadelerini iptal etmeye ve ticari hedefli döviz alım satımında bulunan şirketler için faaliyet yürütülen vilayet ve ilçelerin büyüklüğü, nüfusu, ticaret ve turizm hacmi üzere ölçütler dikkate alınarak faaliyet bölgeleri belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili olacak.
Ticari maksatlı döviz alım satımında bulunmak üzere Kanun kapsamında faaliyet müsaadesine tabi anonim şirketlerine yönelik fiyat tarifesi ile Borsa İstanbul Anonim Şirketi Değerli Madenler Piyasası’nda üye olarak değerli madenlere ait faaliyet göstermek üzere verilecek faaliyet müsaadeleri ve değerli maden rafinaj faaliyetlerinde bulunmak üzere verilecek faaliyet müsaadelerine yönelik fiyat tarifeleri karar altına alınıyor.
Ticari hedefli döviz alım satımında bulunmak, Borsa İstanbul Anonim Şirketi Değerli Madenler Piyasası’nda üye olarak faaliyette bulunmak ve değerli maden rafinaj faaliyetlerinde bulunmak için belirtilen anonim şirketlerin hisselerinin zamanı izinlerinde ilgili tarifelerde belirtilen fiyat, devralınacak hisse oranı nispetinde farklı başka alınacak.
Pay bölümü müsaadesinde bulunan anonim şirketin, bu düzenlemede belirtilen birden fazla faaliyet müsaadesine sahip olması durumunda her bir faaliyet müsaadesine ait olarak ilgili tarifede belirtilen fiyat, devralınacak hisse oranı nispetinde ayrıyeten alınacak. Devre husus hisselerin veraset yoluyla intikal etmesi yahut hisse döneminin bir mahkeme kararından kaynaklanması ya da hisseleri devralacak kişinin mevcut hisse sahibi kişinin eşi, altsoyu, üstsoyu yahut kardeşi olması durumunda fiyat alınmayacak.
Bu karar kapsamında tahsil edilecek fiyatlar vergi dairelerine yatırılacak. Fiyat meblağları, her yıl, bir evvelki yıla ait olarak Vergi Usul Kanunu kararları uyarınca tespit ve ilan edilen tekrar değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak alınacak. Düzenleme kapsamında fiyat tarifelerinde belirlenen fiyatların tahsilinde Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan birinci müracaat tarihi prestijiyle geçerli olan fiyat dikkate alınacak. Cumhurbaşkanı, fiyat tarifelerindeki meblağları iki katına kadar artırmaya ve yarısına kadar indirmeye yetkili olacak.
GİB taşra teşkilatı çalışanına yönelik fazla mesai düzenlemesi
Vergi Yordam Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, yoklama fişinin elektronik yoklama fişi kapsamında, koordinat bazlı pozisyon bilgisini ve yoklama yapılan yere ait fotoğrafları içerecek formda elektronik ortamda tanzim edildiği durumlarda, polis, jandarma, muhtar yahut ihtiyar meclisi üyelerinin imzası aranmayacak.
Teklife nazaran, Gelir Yönetimi Başkanlığı (GİB) taşra teşkilatı takım yahut konumlarında bulunan memur ve kontratlı işçiden icra, tahsilat, yoklama ile yaygın ve ağır vergi kontrolü süreçlerini fiilen daire dışında yapmakla görevlendirilen ve bu misyonları nedeniyle olağan mesai saatleri dışında fiilen çalışanlara, bu halde çalıştıkları her bir saat için ödenecek fazla çalışma fiyatının belirlenmesinde temel alınan 160 gösterge sayısı 300’e yükseltilecek.
Ayrıca her bir işçi için ödenebilecek fazla çalışma fiyatı ayda 50 saati, fazla çalışma fiyatı ödenebilecek işçi sayısı ise Gelir Yönetimi Başkanlığı taşra teşkilatı takım ve durumlarında bulunan toplam memur ve kontratlı işçi sayısının yüzde 20 yerine yüzde 40’ını geçemeyecek. Bu karar, düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.
Katma Kıymet Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliğe göre, Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesindeki vakıflar ve bu kurum tarafından yönetilen mazbut vakıfların mülkiyetindeki taşınmazların satışına yönelik periyot ve teslimler de KDV’den istisna tutulacak.
Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli 1 sayılı listede yer alan, ortalarında akaryakıt ve doğal gaz çeşitlerinin bulunduğu malların ithalinde hesaplanıp teminata bağlanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), KDV matrahına dahil edilecek. Bu karar, düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.
Serbest Bölgeler Kanunu’nda yapılan değişiklikle, hür bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri eserlerin gelir yahut kurumlar vergisinden müstesna olacak karlarına, özgür bölge içine yahut öteki özgür bölgelere satışlarından sağlayacakları yararlar da dahil ediliyor. Bu karar, 1 Ocak 2026’dan itibaren elde edilen karlara uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Organize Sanayi Bölgesi hukukî kişiliğinin, Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun uygulanmasıyla ilgili süreçlerde her türlü vergi, fotoğraf ve harçtan muaf tutulmasına yönelik karara yapılan eklemeye nazaran, bu muafiyetin, Gider Vergileri Kanunu uyarınca ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisine şümulü olmayacak.
Kamu Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Mukavele Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, konusu hata teşkil etmemek kaydıyla, Kanun kararları uyarınca imzalanan toplu kontratlar ve Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararlarındaki adap ve temellere muhalif olarak 31 Mayıs 2025’e kadar kamu görevlilerine giysi yardımı, kıyafet yardımı, esirgeyici giysi yardımı, esirgeyici giysi materyali, gözetici donanım materyali yardımı yapan kamu kurum ve kuruluşlarının yetkili yahut vazifeli olan sorumluları hakkında idari yahut mali takibat ve yargılama yapılamayacak, başlamış olanlar süreçten kaldırılacak.
