Türk Eximbank 2024’te toplam 7,8 milyar dolar kaynak sağladı
Türk Eximbank Genel Müdürü Ali Güney, bankacılık bölümünün 2024 yılını kıymetlendirerek, 2025’e ait gayelerini anlattı.
Geçen yıl Türk bankacılık bölümünün, ekonomik olağanlaşma sürecinde kritik bir rol üstlendiğini aktaran Güney, sıkı para siyasetlerinin uygulanmasıyla Türk lirası mevduatların toplam mevduatlar içindeki hissesinin arttığını, döviz cinsi mevduatların hissesinin da azaldığını anlattı.
Güney, bu gelişmenin, Haziran 2023’te başlatılan iktisat siyasetlerinin Türk lirasının istikrar kazanmasında ve enflasyonla gayrette sağladığı başarıyı yansıttığını tabir etti.
Güney, 2024’te gerçekleştirilen faiz artışları ve sadeleştirme adımlarının, piyasanın daha faal çalışmasını desteklediğini fakat enflasyon gayelerine ulaşmak maksadıyla uygulanan makro ihtiyati önlemlerin, yılın ikinci yarısında finansal sıkılaşmanın da tesiriyle kredi büyümesini ve bankacılık bölümünün karlılığını sınırladığını söyledi.
Sıkı para siyasetlerinin tesiriyle iç talepte yaşanan yavaşlamanın, ticari krediler, tüketici kredileri ve kredi kartı harcamalarında da bir yavaşlamaya neden olduğunu lisana getiren Güney, “Bunun sonucu olarak, bankaların aktiflerindeki kredilerin hissesi düşmeye devam etti ve bu durum bilhassa yılın ikinci yarısında hızlanan talep daralmasıyla daha besbelli hale geldi.” dedi.
Güney, sürdürülebilir bir ekonomik görünüm için atılan adımların, döviz kurunun daha istikrarlı bir yapıya kavuşmasını, ülke risk primlerinin azalmasını ve uygun maliyetli dış kaynak teminini sağladığını belirterek, “Bu gelişmeler, ticari kredilerde yabancı para (YP) kredilerini daha cazip hale getirdi ve YP kredilerin toplam krediler içindeki hissesini artırdı. Bu durum, ihracatçı firmaların YP kredilerine erişim imkanlarını genişleterek, dış ticaretin finansmanını destekledi.” tabirlerini kullandı.
“Teminatların çeşitlendirilmesi konusunda da aksiyon aldık”
Ali Güney, Türk Eximbank olarak ihracatçıya sağladıkları takviyenin daima ve tesirli olmasını önemsediklerini söyledi.
Finansmana erişimin, risk iştahı ve maliyetler prestijiyle nispeten daraldığı devirlerde takviyelerini artırarak bu hususta yaşanan zahmetleri telafi etmeye çalıştıklarının altını çizen Güney, bunu yaparken, katma pahası yüksek stratejik bölümleri ve KOBİ’leri öncelikli olarak desteklemeye itina gösterdiklerini lisana getirdi.
Geçen yıl ihracatçıların finansmana erişimi konusunda alternatif tahliller üreterek azamî takviyesi sağlamaya çalıştıklarını aktaran Güney, “Finansmana erişimde kritik ehemmiyete sahip olan teminatların çeşitlendirilmesi konusunda da aksiyon aldık. Borçlanma imkanlarımızı en âlâ düzeyde kullanarak ihracatçılarımızın hem işletme sermayesi hem de yatırıma yönelik finansman taleplerini karşılamaya çalıştık. Bu sayede hedeflediğimiz 24 milyar dolarlık kredi dayanağına 2024 sonunda ulaştık.” diye konuştu.
Güney, Hazine ve Maliye Bakanlığının sağladığı sermaye artırımıyla 2024 içinde KOBİ dışı ihracatçılara da TL kredi kullanım imkanı sağladıklarına vurgu yaparak, şunları kaydetti:
“Uzun vadeli borçlanma gereksiniminin nispeten arttığını da göz önünde bulundurarak, TL kredilerdeki vade imkanımızı 1 yıldan 3 yıla çıkardık. Bunun sonucunda toplam kredi dayanağımız içinde TL cinsinden kredilerin hissesi yüzde 44 düzeyine ulaştı. 2024 yılı ödeme formları prestijiyle sigortalanabilir ihracat hacminin nispeten azaldığı bir yıl olmasına karşın yıl sonunda 25 milyar dolar alacak sigortası hacmine ulaştık. Etkin pazarlama faaliyetlerimiz ile 2024’te kredi ve alacak sigortası eserlerimizden yararlanan ihracatçı sayısı 18 bini geçti. 2020’den bu yana yürüttüğümüz tabana yayılma siyaseti ile bankamız takviyelerinden yararlanan ihracatçılar içerisinde KOBİ’lerimizin oranı yüzde 84’e ulaştı.”
Yıllık takviye hacimlerini yaklaşık 49 milyar dolar düzeyine taşıdıklarına dikkati çeken Güney, bu düzeyin bankanın tarihindeki en yüksek takviye hacmi olduğunu söyledi.
Bankanın kuruluşundan bugüne kadar alıcı kredileri kapsamında verdikleri dayanak meblağının yaklaşık 5 milyar dolar seviyesinde olduğunu anlatan Güney, “Alıcı Kredileri ile milletlerarası piyasalarda Türk ihracatçı ve müteahhitlere rekabet avantajı oluşturarak, onların daha fazla proje üstlenmelerine ve daha fazla ihracat yapmalarına takviye olmaya çalışıyoruz.” sözlerini kullandı.
“Hizmet kalitesini artırmak ve takviyeleri çeşitlendirmek için kıymetli adımlar attık”
Ali Güney, 2024’ün kendileri için sigorta faaliyetlerinde kıymetli bir gelişim yılı olarak kayıtlara geçtiğini aktararak, hizmet kalitesini artırmak ve ihracatçılara sundukları dayanakları çeşitlendirmek için değerli adımlar attıklarını kaydetti.
Bu kapsamda süreçleri dijitalleştirdiklerini söz eden Güney, şöyle devam etti:
“Alıcı limit tahsis süreçlerimizi hızlandırarak, ihracatçılarımızın muhtaçlığına uygun limitlere kısa müddette erişimine imkan tanıdık. İştirak Asıllı Alacak Sigortası eserimizi uygulamaya aldık ve bu kapsamda ihracatçılarımızın vadeli satışlarını sigortalamaya başladık. İhracatçılarımızın, faaliyetlerine meselesiz biçimde devam ederek, ihracat odağını kaybetmemeleri için yurt içi alacaklarında da tahsilat sorunu yaşamamalarını sağlamak üzere Kısa Vadeli Yurt içi Alacak Sigortası eserimizin kullanımını yaygınlaştırmaya başladık.”
Sigortalıların operasyonel yüklerini azaltmak emeliyle sigorta programları kapsamında tahsis ettikleri alıcı limitlerini süresiz hale getirdiklerini vurgulayan Güney, sigortalıları, ihracat potansiyeli, risk ve performansları doğrultusunda segmentlere ayırarak, sunacakları eser ve hizmetleri onların muhtaçlıkları doğrultusunda çeşitlendirdiklerini bildirdi.
Yapılan geliştirmelere ait olarak ihracatçılardan ve dal temsilcilerinden olumlu geri bildirimler aldıklarını tabir eden Güney, sigorta satış servis modelini çeşitlendirmek maksadıyla brokerler, bankalar ve acenteler ile işbirlikleri kurmaya başladıklarını, 2024 prestijiyle reasürans panelinde bulunan 7 memleketler arası şirkete Türk Reasürans’ı eklediklerini anlattı.
“Reeskont kredileri 2024’te de en uygun maliyetli TL kredi eseri oldu”
Türk Eximbank Genel Müdürü Güney, sadece ihracatçı firmaların kullanımına sunulan ve kullanım şartları prestijiyle selektif bir kredi programı olma özelliğine sahip reeskont kredilerinin, her devirde olduğu üzere 2024’te de en uygun maliyetli TL kredi eseri olduğunu aktardı.
İhracatçıların uygun maliyetli bu finansman imkanına, muhtaçlık duydukları en kısa müddette ve daima erişebilmeleri açısından reeskont kredilerin günlük limitlerinin kritik kıymete sahip olduğunu aktaran Güney, “TCMB tarafından 2024 içinde sağlanan limit artışları ile Reeskont Kredileri günlük limitleri ihracatçılarımızın taleplerine uygun bir düzeye getirildi. Yeni durumda aracı bankalar ile kullandırılan 4 milyar liralık günlük limitin, 2,2 milyar lirasını Türk Eximbank olarak ihracatçılarımızın kullanımına sunmaktayız. 2024’ü yaklaşık 345 milyar liralık Reeskont Kredisi hacmi ile kapattık.” diye konuştu.
Faizsiz bankacılık alanındaki çalışmalara dikkati çeken Güney, bu alandaki eserlerin çeşitlendirilmesi ve yaygınlaştırılmasının ihracatçılara alternatif finansman imkanı sunmak ismine stratejik önceliklerinden biri olduğunu bildirdi.
Güney, bu kapsamda son iki yılda faizsiz eserleri çeşitlendirmek için ağır gayret harcadıklarını belirterek, bu doğrultuda ihracatçılara alternatif fon kaynakları temin ettiklerini anlattı.
Özellikle 2022-2024 yılları ortasında yaklaşık 1200 ihracatçıya 1 milyar dolar faizsiz finansman dayanağı sağladıkları bilgisini paylaşan Güney, bu takviyenin artarak devam etmesi için çalışmaların sürdüğünü, yakın vakitte uygulamaya alacakları yeni faizsiz finansman ve sigorta eserleri ile daha fazla ihracatçıya ulaşmayı hedeflediklerini söyledi.
Güney, “2025’te yapmayı planladığımız sukuk ihracı ile sermaye piyasalarından sağlamayı planladığımız faizsiz finansman imkanlarımızı artırmayı amaçlıyoruz. Bu araçlar sayesinde ihracatçılarımıza istikrarlı ve sürdürülebilir finansman imkanları sağlarken, faizsiz bankacılık alanında büyümeye devam edeceğiz.” tabirlerini kullandı.
Yıl sonuna kadar faizsiz finansman takviyesinin toplam finansman takviyesi içindeki hissesini yüzde 10’a çıkarmayı hedeflediklerini vurgulayan Güney, bu vizyon doğrultusunda, ihracatçıların farklı gereksinimlerine uygun ve milletlerarası piyasada rekabet gücünü artıran tahliller geliştirmeye devam edeceklerini kaydetti.
“2024’te toplam 7,8 milyar dolar fiyatında kaynak sağlandı”
Ali Güney, “Eximbank 2024’te toplam 7,8 milyar dolar fiyatında kaynak sağladı. Bu kaynakların 3,6 milyar dolarını, sürdürülebilirlik kapsamında temin edilen uluslarüstü fonlar ile sürdürülebilirlik kontaklı sendikasyon kredisi oluşturdu.” dedi.
İhracatçıların yeşil dönüşümünü uygun finansman şartlarıyla desteklemek için Dünya Bankası, Asya Altyapı Yatırım Bankası ve İslam Kalkınma Bankası ile gerçekleştirdikleri çalışmalar sonucunda 2024’te toplamda 1,5 milyar dolar meblağında azami 10 yıl vadeli kaynak sağladıklarına işaret eden Güney, şöyle devam etti:
“Bu kaynaklar ile ihracatçılarımızın yenilenebilir güç üretimi ve güç tasarrufuna yönelik yatırımlarını destekleyerek karbon emisyonlarını azaltmalarına takviye olmayı amaçlıyoruz. İslam Kalkınma Bankasından sağladığımız kaynak ile faiz hassasiyeti olan firmalarımızın da yeşil dönüşüm yatırımlarını destekleyebileceğiz.”
2025 hedefleri
Bu yıla ait gayelerini de paylaşan Ali Güney, 2025’te de katma bedelli eser ihracatını desteklemeye devam edeceklerini söyledi.
Özellikle orta-yüksek ve yüksek teknoloji ihracatı yapan bölümler, döviz kazandırıcı hizmet kesimleri ve ihracatçı KOBİ’lerin stratejik öncelikleri ortasında yer aldığının altını çizen Güney, bunun yanı sıra karbon ayak izini azaltmayı hedefleyen yatırımlar ile ihracat hacmini ve üretim verimliliğini artıracak projeleri, uygun maliyetli ve uzun vadeli finansman kaynaklarıyla desteklemeye devam edeceklerini kaydetti.
Alacak sigortası ve yeni finansman tahlillerinin ihracatçıların yeni pazarlara açılmalarını kolaylaştıran “Alacak Sigortası” eserini daha yaygın hale getirmek için yenilikçi uygulamalar geliştirme sürecinde olduklarını belirten Güney, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Daha esnek poliçe ve çalışma şartları sunarak, ihracatçılarımızın sigorta ürünümüzden daha fazla faydalanmalarını hedefliyoruz. Ayrıyeten, yeni satış kanallarıyla bu eseri daha geniş bir kitleye ulaştırmayı 2025 önceliklerimizden biri olarak belirledik. Faiz hassasiyeti olan ihracatçılarımıza özel sigorta ve finansman seçeneklerini artırmaya yönelik çalışmalarımıza da devam ediyoruz. Bu doğrultuda finansman maliyetlerini azaltarak ihracatçılarımızın rekabet gücünü artıracak yeni iştirak temelli finansman paketlerini önümüzdeki yıl kullanıma sunacağız.”
Güney, 2025’te de teminatları çeşitlendirmeye, kefalet kuruluşları ile işbirliklerini artırmaya devam edeceklerini söyledi.
Başvuru ve bankacılık süreçlerini dijitalleştirme istikametinde attıkları adımları hızlandırarak, ihracatçıların, sundukları eser ve hizmetlere daha süratli ve kolay erişim sağlamasını hedeflediklerinin altını çizen Güney, “2025’te, ihracatçılarımıza dış ticaret süreçlerinde Türk Eximbank garantisi ve aracılığıyla süreç yapma imkanı sunacak tahliller geliştireceğiz. Bu adım, Türk Eximbank olarak ihracatçılarımızın dış ticarete ait tüm gereksinimlerine tek noktada tahlil sunma vizyonumuzu destekleyen değerli bir gelişme olacak.” biçiminde konuştu.
