TÜPAV İstihdam İzleme Bülteni’ni yayımladı: Kayıtlı çalışan sayısında son beş aydır gözlenen gerileme dikkat çekti

Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı (TEPAV) şubat ayına ilişkin İstihdam İzleme Bülteni’ni yayımladı.

Buna nazaran, şubat ayında Toplumsal Güvenlik Dayanak Primi (SGDP) ödenen çalışanlar dahil toplam sigortalı çalışan sayısı yıllık olarak yüzde 1 (255 bin 879) arttı. Aylık olarak ise yüzde 0,3 (77 bin 731) azalmış ve 24 milyon 972 bin 106 olarak gerçekleşti.

SGK bilgilerine dayandırılarak hazırlanan raporda, kayıtlı çalışan sayısında son beş aydır gözlenen gerilemeye de dikkat çekildi.

Şubat ayında yıllık bazda 89 alt kesimin 39’unda sigortalı fiyatlı çalışan sayısında gerileme olduğu kaydedilirken; tıpkı ayda yıllık bazda 81 ilin 29’unda istihdamın azaldığına da vurgu yapıldı.

Eylülden beri istihdam kaydı 620 bine yaklaştı

Raporda, Eylül 2024’ten bu yana istihdam kaybı 619 bin 744 olduğunun da altı çizildi ve “Bu periyotta SGDP ödenenlerin sayısı da yıllık olarak yüzde 10,3 artarak 2 milyon 104 bin 633’e ulaşmış ve toplam sigortalı çalışanlar içindeki hissesi yüzde 8,4 olmuştur.” sözleri kullanıldı.

Sigortalı fiyatlı çalışan kümesindeki istihdam

Sigortalı fiyatlı çalışan kümesindeki istihdamın yıllık arttığı, aylık ise azaldığı vurgulandı:

“SGDP ödenenler dahil toplam sigortalı çalışanların yüzde 74’ünü oluşturan sigortalı fiyatlı çalışan kümesindeki (4/a) istihdam yıllık olarak yüzde 1,2 (214.396) artmış, aylık olarak ise yüzde 0,4 (80 bin 349) azalmıştır.

Esnaf-çiftçi kümesindeki (4/b) yıllık değişim yüzde 1,3 artış istikametindedir. Bu kümedeki alt sınıflarda değişimlere bakıldığında, çiftçi sayısı yüzde 4,5 (20 bin 619) azalmış, esnaf sayısı da yüzde 2,4 (58 bin 673) artmıştır.

Aylık olarak ise esnaf sayısında yüzde 0,3 artış, çiftçi sayısında da yüzde 1 azalış gerçekleşmiştir. Kamu kesiminde sigortalı çalışan (4/c) sayısında yıllık artış yüzde 0,1 (3 bin 429) olurken aylık olarak da kayda bedel bir değişim olmamıştır.”

13 ana dalda istihdam artışı yaşandı

Raporda, incelenen Şubat ayında incelenen 21 ana dalın 13’ünde istihdam artışı yaşandığı; istihdam imalatta daralmaya devam ederken inşaat ve toptan-perakende ticaret kesimlerinde de istihdam düşüşleri görüldüğü belirtildi:

“Şubat 2025 prestijiyle sigortalı fiyatlı çalışanların yüzde 51,1’i üç ana kesimde istihdam edilmektedir. Bu bölümler, sırasıyla, imalat (yüzde 25), toptan ve perakende ticaret (yüzde 14,7) ve inşaat (yüzde 11,4) kesimleridir.

Yıllık değişimlere bakıldığında, imalatta yüzde 1, toptan ve perakende ticaret bölümünde yüzde 2,7, inşaat kesiminde ise yüzde 0,1 azalış gerçekleşmiştir. İnşaat ve perakende dallarındaki yavaşlayan istihdam büyümesi, bu ay yerini daralmaya bırakmıştır. Öteki taraftan, imalat bölümünde son dokuz aydır istihdam daralırken tarım dalında son dört aydır sonlu artış kaydedilmiştir.

Hizmet kesimi genelinde istihdamın görünümü olumludur; bilhassa konaklama ve yiyecek faaliyetleri ile insan sıhhati ve toplumsal hizmetlerde istihdamın süratli artışları dikkat çekmektedir.”

Çalışan sayısının en fazla arttığı vilayet Hatay

Raporda, çalışan sayısının yıllık bazda en fazla ve en az artış gösterdiği vilayetler de sıralandı:

“Çalışan sayısında yıllık bazda en fazla artış 89.255 ile Hatay’da kaydedilmiştir. Yaklaşık 19 milyon sigortalı fiyatlı çalışanların yarısı ekonomik aktivite ve nüfus yoğunluğuna bağlı olarak 5 büyük vilayette istihdam edilmektedir.

Bu vilayetler istihdam hissesine nazaran sırasıyla; İstanbul (yüzde 27,7), Ankara (yüzde 7,8), İzmir (yüzde 6,2), Bursa (yüzde 4,6) ve Antalya (yüzde 3,9) olarak sıralanmaktadır. B

Bu periyotta, çalışan sayısında en fazla artış 89.255 ile Hatay’da yaşanmıştır. Hatay’ı 37.331 artışla Ankara, 30.625 artışla Kahramanmaraş, 24599 ile Antalya takip etmiştir. En yüksek istihdam artışları Hatay (yüzde 45,7) ve Malatya (yüzde 21,3) vilayetlerinde kaydedilmiştir. Başka vilayetler ise Kahramanmaraş (yüzde 17,7), Adıyaman (yüzde 11,3) ve Şırnak (yüzde 10,5) olmuştur.

Çalışan sayısında yıllık bazda en fazla düşüş ise 19 bin 748 ile Bursa’da kaydedilmiştir. Bursa’yı 9 bin 664 ile Muğla, 7 bin 553 ile Tekirdağ izlemektedir. Yüzde değişim olarak bakıldığında ise kayıtlı istihdamı en süratli daralan vilayetler yüzde 7,1 ile Kilis, yüzde 6,3 ile Bayburt ve yüzde 6,1 ile Artvin olmuştur.”

Sigortalı fiyatlı bayan çalışan sayısında artış

Şubat ayında sigortalı fiyatlı bayan çalışan sayısında da yıllık artış yaşandığı kaydedildi:

“Şubat 2025’te sigortalı fiyatlı bayan çalışan sayısı yıllık olarak yüzde 2,4 artmıştır. Bayan istihdamı bir yıl öncesine nazaran 139.683 (yüzde 2,4) artmış, ocak ayına nazaran ise 4502 (yüzde 0,1) azalmış ve 5.861.711 olarak gerçekleşmiştir. Toplam sigortalı fiyatlı istihdam içindeki hissesi ise yüzde 31,9’dur.

Şubat 2025’te perakende ticaret dalında çalışan bayan sayısı geçen yıla nazaran 66.417 artmıştır. Sektörel olarak değerlendirildiğinde, geçen yıla nazaran bayan çalışan sayısı en fazla perakende ticaret dalında artarken bu bölümü insan sıhhati hizmetleri (55.963), yiyecek ve içecek hizmeti faaliyeti (43.743) ile besin eserleri imalatı (15.990) dalları izlemiştir.”

Günlük karı en süratli artan sektörler

Raporda, son bir yılda ortalam günlük karı en süratli artan bölümlere de yer verildi. Buna göe, günlük karı en süratli artan kesim tütün eserleri oldu:

Şubat 2025’te prime temel ortalama günlük yararların yıllık artışı yüzde 40, 9’dur.[1] Son bir yılda ortalama günlük karı en süratli artan kesim yüzde 63,2 ile tütün eserleri imalatı kesimidir. Bu kesimi yüzde 62,7 ile programcılık ve yayıncılık faaliyetleri, 57,6 ile içecek imalatı takip etmiştir. Bunun yanı sıra, yatılı bakım faaliyetleri (yüzde 26,1), mesken içi çalışanların faaliyetleri (yüzde 30,8) ile memleketler arası örgüt ve temsilcilik faaliyetleri (yüzde 31,2) ortalama günlük yararı yıllık artışının en sonlu olduğu bölümlerdendir.

Prime temel ortalama günlük çıkarların tüm vilayetlerde arttığı; artışların yüzde 25,9 (Mersin) ile yüzde 51,7 (Çankırı) aralığında, ortalamada da yüzde 37,5 oranında gerçekleştiği görülmektedir.”