TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Birinci: İhracatçılığımız ciddi stres altında
Birinci, düzenlenen basın toplantısında, 2024 yılı değerlendirmesi, yeni gaye ve beklentileriyle ilgili açıklamalarda bulundu.
Dünya ve Türkiye’deki üretim ve satış adetlerine değinen Birinci, 2017’nin dünya, Avrupa ve Türkiye açısından otomotiv kesiminin bütününe bakıldığında referans yılı olduğunu anımsattı. Birinci, şöyle devam etti:
“2017‘den sonra 100 milyonluk üretim beklentisi vardı, artık bu kaçınılmaz üzere gözüküyordu. Ama sonrasında birtakım ekonomik krizler, piyasadaki belirli dalgalanmalar ve ticaret savaşlarının devreye girmesiyle bu sayı 2023, 2024 için şu anda gördüğümüzde 92-93 milyon bandında sıkıştı üzere 2023, 2024 için. 2025 için misal, 2026 için de düz okuduğumuzda çok yatay bir seyir var gözüküyor. Kıymetli olan Türkiye’nin toplam pazar içerisinde aldığı hisse ve yüzdesel değişim. Çok sorun yok üzere gözükse de 1,8‘den 1,6‘ya, hatta milletlerarası raporlara nazaran, 2026‘da 1,4‘e kadar gerileme potansiyeli taşıyan bir düşüş trendi var. Bu bir manada tehlike çanlarının çaldığını ve şu anda yaşandığını gösteriyor.”
Birinci, satışların iktisat ve maliye siyasetlerinden etkilendiğini hatırlatarak, tüketici davranışlarının da bu süreçte tesirli olduğuna vurgu yaptı.
TAYSAD olarak vizyonlarında dünyada birinci 10’da olmayı hedeflediklerini kaydeden Birinci, şunları söyledi:
“Şu anda üretim bilgileri açısından baktığımızda 2025‘te Türkiye ilk 10‘a giriyor, 1 milyon 485 bin adetle. 2024‘e baktığınızda 10‘uncu olan Tayland, 2025’te 12‘nci sıraya düşüyor fakat iki basamak düşmenin tesiri 1 milyon 500 binden 1 milyon 447 bine, yani yaklaşık olarak 50 bin adetlik farktan ötürü gözüküyor. Burada kalıcı olacaksak 2 milyona yaklaşmalıyız ki o 10‘uncu sıradaki kümeden kopalım. Aksi takdirde burası daima bir anda 10‘unculuğa, bir anda 15‘inciliğe gelme riski taşıyor. 10‘unculukta son 3-4 basamağa baktığımızda Güney Kore 4 milyon, Brezilya 2,6 milyon, İspanya 2 milyon, biz şu anda 1,485 milyon. Burayı sağlamlaştırmak çok kıymetli. Burayı sağlamlaştırmak için de satış verisi aslında değerli bir gösterge.”
“Yılmaz siyasetler uygulamamız çok önemli”
TAYSAD Yönetim Kurulu Lideri Birinci, ihracat sayılarında da referans yılının 2017 olduğunu belirtti.
Birinci, 2017‘de tedarik endüstrisinin 9,7 milyar dolar ihracat gerçekleştirirken, bugün bunu neredeyse yüzde 50 artırarak 15 milyar dolar düzeylerine getirmesinin manalı olduğunun altını çizdi.
Ana endüstrinin sayılarına bakıldığında ise yaklaşık 19,5-20 milyar dolar bandından 22-23 milyar dolar bandına gelmiş bir eğilim olduğunu vurgulayan Birinci, şöyle devam etti:
“En olumsuz vakitlerde bile, ki bu yalnızca salgın yılı 2020‘dir, onun dışında tedarik endüstrisi büyümeyi sürdürdü. Artık bu bir manada bizi zorlayan da bir grafik zira rekabetçiliğimiz önemli risk altında. Şu an için uygulanmakta olan çeşitli siyasetler ve hepimizin bir biçimde uyması gereken regülasyonlar münasebetiyle ihracatçılığımız önemli gerilim altında lakin sayılara baktığımızda burası daima artıyor. Rekabetçi olmak ismine daha yılmaz politikalar uygulamamız çok kıymetli fakat öteki taraftan daima değindiğimiz bir şey var, otomotivde bugün hiçbir vakit bugünün sonucu değildir. Çoğunlukla 2-3 yıl, bazen de daha uzun faz farkları vardır. O yüzden bugün hem 2-3 yıl öncesinin bir sonucudur hem 3-4 yıl sonrasının sebebidir. Bu manada bugün güzel projeleri, yeni üretilmekte olan coğrafyamıza yakın ülkelerdeki projelerden alamadığımız hisselerin yahut rekabetçiliğimizin zorlanmasından ötürü kaybettiğimiz işlerin tesirlerini 2026, 2027, 2028’de göreceğiz.”
Birinci, dünyadaki elektrikli araba yatırımlarına değinerek, bilhassa 2022 ile 2025 ortasına bakıldığında, ülke sayısında çok büyük bir değişiklik olmadığını, marka sayısında azalma olduğunu bildirdi.
2022‘de 15 ülkede 103 marka 640 model üretirken, 2025‘te 14 ülkede 89 markanın 987 model ürettiği bilgisini paylaşan Birinci, “Biz yaklaşık bu 3 yılda bunu daima olarak anlatıyorduk, bir iş modeli vardı. Bu iş modelinin tahminen de lakabı ‘bombardıman’ idi tahminen Asyalı markalar tarafından. Çıkarabildiğimiz kadar farklı marka çıkaralım, bunun sonunda da birkaç tanesi, tahminen bir elin parmak sayısı kadar olanı, güçlü halde ayakta kalsın ve ondan sonra tüm dal olarak öndeki markaların peşinde hizalanalım fikri vardı. Bugün baktığımızda bu model, en azından sayısal açıdan çalışmış üzere gözüküyor. Çin, en başta gördüğümüzde, 52‘ye 47 kıyasladığımızda marka sayısında azalma var üzere. Model sayısına baktığımız vakit ise 220‘den 346‘ya gelmiş.” tabirlerini kullandı.
Birinci, gelecek periyotta TAYSAD 5.0 sloganıyla yola çıktıklarını kaydederek, bunun insan odaklı olacağını lisana getirdi.
5.0‘ın 3 temel noktası olduğuna değinen Birinci, “İnsan odaklı, tekrardan hatırlatıyor, diyor ki merkezde insan olmazsa bu iş olmaz. Evet, rekabetçi olmak yahut yılmazlık değerli yahut bizim dayanıklılık olarak tanımladığımız natürel ki de sürdürülebilirlik. Sürdürülebilirlik de şimdiki tanımla ikiz dönüşümün doğal bir sonucu ve takip aracı. Yakın vakitte projelerimizi açıklayacağız, biz dönüşüme inanıyoruz. Kurumun ve dalın sürekliliği manasında biz de yürüttüğümüz ve yeni devreye alacağımız projelerle önümüzdeki devirde hem kısa vadeli tahliller hem de kesimin muhtaçlığı olan uzun ve orta vadeli tahlillere projeler geliştireceğiz.” diye konuştu.
“Açıklanan yeni yatırımın Samsun’da olması çok gerçek bir karar”
Birinci, bir gazetecinin, “BYD, Hyundai ve yeni yatırımlarla tedarik endüstrisinin nasıl bir konum alacağı” sorusuna yönelik, şu karşılığı verdi:
“Bunlar olağan ki de hoş fakat 1,5 milyonda bir sıkışmışlık var ve bunun yeni projelere muhtaçlığı var. Bu manada Hyundai örneği, Ford örneği değerli. BYD örneği de evet, en başta da konuştuk kesinlikle, basından da görüyoruz, muhakkak kümelenmiş firmalar Türkiye‘ye gelecektir. Bu pek doğal ancak Türkiye’den de alınacak eserlerin şu anda teklif çalışmalarının yapıldığını yahut bir araç üretiminde sürecin tabiatı gereği yakından tedarik edilmesi gereken eserlerin, Türkiye’de kapasitesi bulunan yahut yeni yatırım yapacak üyelerimizden alınacağına dair haberler var. O yüzden bu örnekler çoğaldığı noktada da tedarik sanayi için daha yeterli olacak.”
Birinci, Chery‘nin açıklanan yeni yatırımı hakkında da öncelikle Samsun’un çok hakikat bir karar olduğunu belirterek, “Bu noktada hükümetimizin yönlendirmelerini gururla karşılıyoruz. TAYSAD olarak mümkün olan tüm komponentlerin yerli olması için var gücümüzle çalışacağız. Elimizde yerlilik oranı çok yüksek olan Togg örneği var. Öteki markalarda da bu oranı yükseltmemek için hiçbir sebep yok.” biçiminde konuştu.
