Tarımın “Silikon Vadisi” İTTM’de geri sayım sürüyor

Ece CEYHUN

Teknoloji denildiğin­de akla evvel finans ve bankacılık geliyor. Hele Silikon Vadisi denildi­ğinde birinci akla gelenler robot­lar. Türkiye’de tarımın ‘Si­likon Vadisi’ olmak için yo­la çıkan bir proje var. İzmir Tarım Tekoloji Merkezi kısa ismiyle İTTM. 134 yaşını sür­düren İzmir Ticaret Borsa­sı’nın gelecek jenerasyonların gı­da arz güvenliğini sağlamak için yola çıktığı kıymetli bir proje. Bugün İzmir’den baş­layan bu proje Türk tarımını, Türk beşerinin besin güven­liğini, daha tarlada başlayan besin israfını keder edenlerin, bu sorunu akılcı ve inovatif bir biçimde nasıl çözeriz diye yola çıkanların projesi…

İzmir Ticaret Borsası ve İT­TM Teşebbüs AŞ Yönetim Ku­rulu Başkanı Işınsu Kestelli başta olmak üzere İzmirlile­rin sahiplendiği bu teknopark tarımı teknoloji ile harmanla­yan girişimcilere kucak açan bir merkez. Geçtiğimiz gün­lerde İstanbul’da bir küme ga­zeteci ile biraraya gelen Kes­telli Genel Sekreter Dr. Erçin Güdücü ile birlikte İTTM’de geldikleri noktayı anlattı.

“İzmir Ticaret Borsası ola­rak 134 yıllık esaslı geçmişi­mizden gelen birikimle gele­ceğe ve yeniliğe yatırım yap­mak genlerimizde var” diyen Lider Işınsu Kestelli, “Res­mi açılışını bahar aylarında yapmayı planladığımız İT­TM’nin de bölümde istikamet belir­leyen bir kurum; bir manada tarımın Silikon Vadisi olaca­ğına inanıyoruz” dedi.

Türkiye örnek bir ülke olmalı

Bu projenin, Türk tarımı­nın değişim ve dönüşümün­de kıymetli bir kaldıraç fonksiyonu göreceğini düşündüklerini de anlatan Işınsu Kestelli şöy­le konuştu: “Ülkemiz tarımı­nın; planlama, teknoloji açı­ğı, insan kaynağının yaşlan­ması, finansmana erişim, su ve toprak başta olmak üzere doğal kaynaklarımız üzerin­deki baskı üzere kimileri akut, kimileri kronik, kıymetli so­runları var. Üretim ölçüsü ile dünyanın 10 büyük ziraî üreticisinden biri olan Türki­ye’nin, bu problemleri süratle ge­ride bırakarak örnek bir ülke haline gelmesi bir mecburilik.

Biz İTTM’yi sürdürülebilir, rekabetçi ve verimli bir tarım bölümü için bilgi ve irtibat bölümünün daha güçlü katı­lımını sağlamak; tarımın diji­tal dönüşümünü destekleyen bir tarım girişimciliği ekosis­temini hayata geçirmek üzere kurduk. İTTM, kesimin tüm paydaşlarını tıpkı çatı altında toplayacak ‘Living Lab’ yani ‘Yaşayan laboratuvar’ kimli­ğiyle Türk tarımı için, Türki­ye’ye has tahliller geliştire­cek., dileğimiz buradan yurt dışına da tarım teknolojisi üretebileceğimiz günlere ka­vuşmak.”

Girişimcilerin finansmanı tarımın 3 büyüklerinden

İTTM’nin tarımın akıl, bi­lim ve teknoloji ile birlikte yol alacağı yeni bir periyodun başlangıcı olacağına inan­dıklarını da kaydeden Kestel­li, konuşmasında bu projeyi çok önemsediklerinin de altı­nı çizdi.

Türk tarımının diji­tal dönüşüm gereksinimi, ülkemi­zin en değerli yapısal ıslahat alanlarından biri olduğunu da vurgulayan Kestelli, projenin birinci tohumunun atılmasından bugüne kadar geçen 7-8 yıl­lık süreci ise şu sözlerle anlat­tı: “Çok büyük bir emek diyo­rum zira geçmişi 7-8 yıllık bir çalışmaya dayanıyor. So­runları, eksikleri, gereksinimleri ve geleceğe dair yapılması ge­rekenleri, bölümün tüm pay­daşlarıyla konuşarak belir­ledik. Bu raporla toprağa bir tohum ektik. Sonra onu sula­maya devam ettik….

Öncelik­le bir yere muhtaçlığımız var­dı. Tarım ve Orman Bakanlığı­mızın dayanağı ile Milletlerarası Ziraî Araştırma ve Eğitim Merkezi UTAEM’in Mene­men’deki tesislerini projenin merkezi haline getirdik. Mev­cut tesisi baştan aşağı yenile­dik. Hem kişisel teşebbüsçüler hem de kurumsal yatırımcı­lar için çağdaş bir çalışma ala­nı yarattık.

Türkiye İş Banka­sı, Ziraat Bankası, Denizbank üzere tarıma kıymetli takviyeler sağlayan üç dev kuruluşu or­taklarımız ortasına alarak İT­TM paydaşlarının finansma­na erişiminin önünü açtık. TEKMER statüsü ile merke­zimizi yatırım açısından cazip hale getirdik. Bu süreçte Sa­nayi ve Teknoloji Bakanlığı­mız, Ticaret Bakanlığımız ve Tarım Bakanlığımızın büyük dayanaklarını gördük; kendile­rine minnettarız…”

Başvurulara kapı açık

İTTM’nin, tarımda bilişim teknolojileri kullanılarak üre­tilen eser ve hizmetlerin ger­çek şartlarda test edilebile­ceği ve geliştirilebileceği te­matik inovasyon programına ise müracaatlar başladı.

Tarım ve Orman Bakanlığı­na bağlı Ziraî Araştırma­lar ve Siyasetler Genel Mü­dürlüğü enstitülerinden İz­mir’in Menemen ilçesindeki Memleketler arası Ziraî Araş­tırma ve Eğitim Merkezi’n­de yer alan İTTM hakkında bilgi veren İzmir Ticaret Bor­sası Genel Sekreteri Dr. Er­çin Güdücü, merkezin birinci gi­rişimcilerinin faaliyete baş­ladığını da söyledi.

Farmolog Dijital Tarım Teknolojileri, ORBIBA Robotics Teknoloji, Localvore Biyoteknoloji Sa­nayi, Webagron Bilişim Yazı­lım Medya İTTM’nin birinci gi­rişimcileri olurken Güdücü, Ege’nin yalnızca Türkiye için değil tüm dünya için önem­li bir üretim alanı olduğuna dikkat çekti. Tarımın bir ‘mo­da’ olmadığını bugün gelinen kaidelerin ziraî üretime ül­kelerin stratejik bir bakış açı­sıyla yaklaşması gerektiği­ne değinen Güdücü, ziraî üretimde kaynağında kaybın yüzde 30-50 seviyelerinde ol­duğuna da işaret etti.

Girişimciler, vergi ve teşviklerden yararlanabiliyor

İTTM internet sitesi ara­cılığıyla başvurulan projeler, değerlendirme kurulu tara­fından hazırlanacak rapor doğrultusunda, TEKMER İcra Komitesi tarafından TEKMER’de yer almaya ve yürütülmeye uygunluk ona­yını almasının akabinde teş­vik ve takviyelerden yararlan­maya başlayacak.

Tarımda bilişim tekno­lojileri odağında araştırma, geliştirme yahut eser, süreç, hizmet yeniliği içeren tekno­loji ve yenilik odaklı iş fikri, proje sahibi teşebbüsçü işlet­meler, bu işletmelerin AR-GE faaliyetlerine destekleyi­ci hizmet sunabilecek firma­lar, araştırmacılar, tarım ve tarım makineleri üreticileri de İTTM içerisinde faaliyet gösterebilecek.

Söz konusu projeye kabul edilecekler, 5746 sayılı Araş­tırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklen­mesi Hakkında Kanun kapsa­mında sağlanan çeşitli vergi indirimi ve teşvik unsurların­dan faydalanabilecek.