Tarımdaki potansiyel genç çiftçiler ile zirve yapacak

Tarımsal üretimin sürdürülebil­mesini tehdit eden zahmetler çiftçilerin üretimde kalması­nın değerini bir defa daha hatırlatıyor. Dünya nüfusundaki artış, besin güven­liğini sağlama gereksinimini gündeme ge­tiriyor.

Diğer yandan su kaynaklarının kirlenmesi ya da yok olması, kent mer­kezlerinin genişleyerek ziraî alan­ların üzerinde baskı oluşturması tarım kesiminin muhtaçlıkları karşılaması­nı zorlaştırıyor. Bununla birlikte tabiat olaylarından direkt etkilenen tarım kesimini iklim krizi ile değişen hava şartları ve bununla gelişen doğal afet­ler de olumsuz etkiliyor. Natürel bütün bunların merkezinde yer alan çiftçileri de unutmamak elzem.

Uluslararası Tarım Üreticileri Fede­rasyonu’nun (IFAP) kuruluşu 14 Ma­yıs 1946’da gerçekleşti ve buna atfen 14 Mayıs günü, 1984 yılından bu yana Dünya Çiftçiler Günü olarak kutlanı­yor. Memleketler arası alanda ziraî üre­ticilerin sıkıntılarını yansıtan kuruluş, böylelikle yılda bir günü dahi olsa dik­katleri çiftçilere çekmeyi amaçlıyor.

Böylece IFAP, kamuoyunu bilgilendir­mekle Dünya Çiftçiler Günü aracılığıy­la çiftçilerin günümüz dünyasındaki değerini hatırlatarak, onların sorunla­rını gündeme taşıyor. Bununla birlikte TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye’de 2024 yılında tarım bölümünde 4 milyon 827 bin kişi istihdam edildi. Bir evvelki yıl ile karşılaştırıldığında tarım sektörün­de istihdam edilenlerin sayısı 132 bin kişi arttı. 2024 yılında toplam 35 mil­yon 733 bin kişi istihdam edilirken ta­rım kesiminin toplam istihdamdaki oranı yüzde 14.8 oldu.

Genç çiftçilerin sayısındaki azalma ürkütücü seviyede

İş güvenliği ve sıhhati açısından en tehlikeli dallardan tarımda aktif olarak çalışan çiftçiler, çok sıcağa ve ultraviyole radyasyonuna maruz kal­mak, pak içme suyuna ulaşmak, ta­rımsal kimyasallar kaynaklı zehirlen­meler ve boğulma üzere iş kazaları ve meslek hastalıkları riskiyle çalışıyor. Ayrıyeten traktör ve tarım makineleri kul­lanımına bağlı riskler ve yolcu taşıma­sına uygun olmayan araçların nakliyede kullanılması da risk ögelerini artırı­yor.

Bütün bu aksilikler iş gücüne iştirak boyutunda da olumsuz yansıyor. Örneğin genç nüfusun tarım dalını tercih etme oranı gün geçtikçe azalıyor. Gençlerin köylerden kentlere göç et­mesi, tarımda üretimi aksatırken, özel­likle hayvancılık üretiminde önemli so­runlara yol açıyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) bilgilerine nazaran Türkiye’de kayıtlı çiftçi­lerin yüzde 34’lük kısmı 65 yaş ve üze­ri, 34,6’lık kısmı 50-64 yaş ortasında bu­lunuyor. Çiftçilerin yüzde 26,4’ü 33-49 yaş ortası, yüzde 3,8’i 25-32 yaş ortası ve yüzde 1’i 18-24 yaş ortasında yer alıyor. Bu bilgiler genç nüfusun tarım sektörü­ne iştirakinin düşük olduğuna işaret ederken, gençler için tarım bölümünü cazip kılmanın gerektiğini ve onları ta­rımda çalışmaya teşvik etmenin zorun­luluk olduğunu vurguluyor.

Yapılan planlamalarda çiftçinin yanlışsız pozisyonlandırılması şart

Son yıllarda ekilebilir arazi miktarın­da yaşanan kayıp da dikkat çekiyor. Ta­rımda derin köklere sahip üretim gele­neği bulunan Türkiye’nin yaklaşık 78 milyon hektarlık yüzölçümünün üçte birine yakın 24 milyon hektar alan eki­lebilir tarım yeri mevcut. 30 yıl ön­cesine kadar ekilebilir arazi ölçüsü 27 milyon hektardı. Tarımda net ihracatçı bir ülke olan Türkiye, 212 ülke ve bölge­ye 2 bin 200 çeşit tarım eseri ihraç et­ti. Yaklaşık 9 trilyon dolarlık bir ticaret hacminin döndüğü bir coğrafyada bulu­nan Türkiye, Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki en büyük ta­rımsal eser ihracatçısı ülkeler arasın­da yer alıyor.

Gelecek 10 yıllık devirde Türkiye’nin besin eserleri ihracatını 50 milyar dolara çıkaracak üretim ve ihra­cat potansiyeli bulunuyor. Planlı üretim ile atılacak gerçek adımların sürdürüle­bilir olması bu gayelere ulaşmakta ha­yati ehemmiyet taşıyor. Bitkisel ve hayvansal üretim ile su eserleri yetiştiriciliği için tarım havzası yahut işletme bazında üre­tim planlanmasını kapsayan planlı üre­tim dahilinde çiftçilerin gerçek konum­landırılması gerekiyor. Her ne kadar teknoloji gelişse de bölümün en değerli kaynağı hâlâ insan.

“Tarım son 6 çeyrektir aralıksız büyüyor”

Türkiye’nin ziraî hasılada Avrupa’da birinci sırada, dünyada ise birinci 10 ülke ortasında olduğunu tabir eden Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Ülkemiz, güçlü ziraî altyapısını ihracatla da taçlandırıyor”dedi. Türkiye’nin tarımda 32,6 milyar dolar gelirle net ihracatçı bir ülke olduğunu kaydeden Bakan Yumaklı, “Tarım sektörümüz, son 6 çeyrektir aralıksız büyüyor. Geçen yıl (2024) Türkiye ortalamasının da üzerinde büyüme gerçekleştiren dalımız, ülke ekonomimize kıymetli katkılar sunmaya devam ediyor.

Tarım bölümümüz, geçen yıl 2 trilyon 428 milyar lira hasılayla gayrisafi yurt içi hasılamıza (GSYİH) yüzde 5,6 oranında katkı sağladı” dedi. Gençlerin tarım kesiminde daha fazla yer almalarını hedeflediklerini belirten Bakan Yumaklı, Tarım ve Orman Gençlik Konseyi’nin bakanlığın alacağı stratejik kararlarda değerli bir aktör olarak konumlandırıldığını vurguladı.