Meyve

Yaz aylarında meyve bolluğu beklenirken, düşen rekolte ve artan maliyetler fiyatları üst çekti. Megakent İstanbul’da meyve fiyatları rekor düzeylere çıktı. Yaz meyvesi olarak bilinen kirazın kilogram fiyatı marketlerde 500-600 TL ortasında değişiyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2025 yılına ait birinci bitkisel üretim kestirimleri, tarımda kuvvetli bir yıl yaşanacağını işaret ediyor. Datalara nazaran, üretim ölçülerinde genel bir düşüş öngörülürken, bilhassa meyve kümesi ve tahıl eserlerinde dikkat çeken daralmalar bekleniyor.

Geçtiğimiz günlerde birçok kentte meyve ve zerzevat bahçelerini vuran zirai donun akabinde fırsatçılar harekete geçti. Kuru meyve fiyatları ikiye katlanırken, esnaflar stok yapan toptancılara karşı ithalat önerdi. Bilhassa kayısıda fiyatlar 500 liraya dayanırken, esnaflar fiyatların 20 gün içinde 2 kat daha artacağını söyledi.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, zirai donun tesirlerine dikkat çekerek “Meyve ağaçlarının gövdeleri dahi yanmış. Bu önümüzdeki yıl ağaçların meyve tutmayacağını gösteriyor. Hem bu hem de önümüzdeki yıl çiftçimiz para kazanamazsa çok büyük problemler ile karşı karşıya kalabilir” dedi.

Türkiye son 30 yılın en geniş alanını kapsayan zirai don olayını yaşıyor. Çiçek açan ve meyve tutan kayısıdan elmaya, kirazdan üzüme kadar pek çok eser kısmında yandı. Tarımın zelzelesi ‘zirai don’ olayının ekonomiyi de besin fiyatları üzerinden derinden etkilemesi bekleniyor.

Türkiye genelinde tesirli olan zirai don, birçok bölgede meyve ağaçları ve pancar tarlalarında büyük ziyana yol açtı. Elazığ’dan Konya’ya, Bursa’dan Akşehir’e kadar farklı kentlerde tarım uzmanları, üreticileri dikkatli olmaları konusunda uyardı. Uzmanlar, toprak buzlanmasının takip edilmesini, budama süreçlerinde ivedi edilmemesini ve gübreleme dayanağıyla bitkilerin tekrar canlandırılabileceğini belirtti. Birtakım bölgelerde meyve kayıpları yüzde 80’e ulaşırken, meyve fiyatlarının yaz aylarında önemli oranda artması bekleniyor.

Zirai don Malatya’da başta kayısı olmak üzere birçok meyve cinsini vurdu. Sıcaklıkların eksi 13 dereceye kadar düştüğü kimi bölgelerde, yalnızca meyveler değil, ağaçların fizyolojik yapısı da ziyan gördü. Ziraat Mühendisleri Odası, yaklaşık 950 bin dekarlık üretim alanının tamamında hasar olduğunu bildirirken, 74 yaşındaki üretici “Böylesini birinci defa yaşıyorum” dedi.

Erzincan ve ilçelerinde Nisan ayında meydana gelen kar yağışı ve soğuk hava tarım dalını olumsuz tarafta etkiledi. Soğuk hava dalgası zirai donu beraberinde getirirken zirai don bilhassa meyve bahçelerinde tesirli oldu.

Yıl uzunluğu en çok tüketilen besinlere ait bilgiler konusunda net bir fikir sahibi olmak için hallere girişi yapılan zerzevat ve meyveleri incelemek büyük kıymet taşıyor. İstanbulluların 2024 yılındaki tüketimlerine dair bilgileri de Bayrampaşa ve Ataşehir hallerinden edinmek mümkün… Geçen yıl 2,75 milyon ton meyve ve zerzevat girişinin olduğu iki halde en çok tüketilen zerzevat domates olurken, meyvenin lideri portakal oldu.