Sütaş’tan ekosisteme 1.4 milyar dolarlık katkı

Nurdoğan A. ERGÜN

Karacabey, Tire ve Ak­saray’ın akabinde Türkiye’deki dördün­cü entegre tesisini Bingöl’de açan ve bu yıl 50’nci yaşını kutlayan Sütaş, ‘çiftlikten sof­ralara’ entegre iş modeliyle Bingöl’de bir ekosistem yarat­mayı hedefliyor.

Günlük bin ton süt sürece kapasitesine sahip Sütaş Bin­göl tesislerinde, birebir anda 18 başka eser üretilip paketlene­biliyor. Şu ana kadar toplam 201 milyon 911 bin dolarlık yatırım yapılan tesisin, 2026 sonunda tam kapasiteye ulaş­ması ve 2030’da Bingöl gay­ri safi ulusal hasılasının yüzde 61.5’inde direkt ya da do­laylı tesirinin bulunması bek­leniyor. Halihazırda 7 bin 23’ü sağmal olmak üzere toplam 15 bin 618 büyükbaş hayva­nın bulunduğu Bingöl Entegre Tesisleri’nin toplamda 22 bin adetin üzerinde bir kapasitesi bulunuyor.

Tam kapasiteye ulaşınca 10 bin sağmalık için yeniden 200 milyon dolarlık bir yatırım da­ha yapılabileceğini tabir eden Sütaş Yönetim Kurulu Baş­kanı Muharrem Yılmaz, Bin­göl’de büyük bir ‘süt ekosiste­mi’ yaratacaklarını söyledi. Şu anda işledikleri sütün yüzde 90’ını bölgedeki çiftçilerden tedarik ettiklerini açıklayan Yılmaz, 2024 yılı hasat döne­minde yalnızca bitkisel üretim­de çiftçilere 250 milyon TL ka­zandırdıklarını belirtti.

Kapa­site olduğunda sayının en az 1 milyar dolara çıkacağını lisana getiren Yılmaz, “2033 yılında, olağan eğilime nazaran 2 milyar 254 milyon dolarlık bir büyük­lüğe erişmesi beklenen Bin­göl iktisadının, Sütaş yatı­rımı sonrasında 3 milyar 641 milyon dolarlık bir büyüklü­ğe ulaşacağı hesaplandı. Sütaş yatırımı olmaksızın Bingöl’ün 2033 yılındaki kişi başı GSY­H’sının 7 bin 322 dolar olacağı varsayım edilirken, bu yatırım­dan sonra, fert başı GSYH’nın 10 bin 221 dolara erişeceği he­saplandı” dedi.

Vergi geliri 404 milyon dolara ulaşacak

Yatırımın istihdama etkisi­nin de 8 bin 611 kişi olacağı­nı varsayım ediliyor. Muharrem Yılmaz, “Bu stratejik yatırım, yalnızca Sütaş’ın üretim kapa­sitesini artırmakla kalmıyor, tıpkı vakitte Bingöl ve çevre­sinin ekonomik ve toplumsal do­kusunda derin ve kalıcı bir dö­nüşüm başlatıyor.

İlde topla­nan vergi gelirlerinin olağan eğilimi ile 2033 yılında 165,1 milyon dolar olması beklenir­ken, Sütaş yatırımı sonrasın­daki büyüme ve canlanma ile bu sayının 2033 yılında 404 milyon dolara ulaşacağı tah­min ediliyor” diye konuştu. Bingöl Entegre Tesisleri’nin, şirketin benimsediği uçtan uca entegre iş modelinin en son ve en kapsamlı örnekle­rinden biri olarak öne çıktı­ğını söyleyen Yılmaz, “Bu en­tegrasyon, süt hayvancılığının tüm etaplarını ve ilgili sana­yi kollarını tek bir çatı altında topluyor” dedi.

Bu yıl yem ödemesi 414 milyon TL

Süt üretiminin vazgeçilmez girdisi olan yemin tedariki­nin de yatırımın ayrılmaz bir kesimi olduğunu anlatan Yıl­maz’ın verdiği bilgilere nazaran, günlük 600 ton kapasiteli Kar­ma Yem Fabrikası, Süt Ürün­leri Fabrikası’nın işleyeceği sütü üretecek ineklerin tüm yem gereksinimini karşılayabile­cek seviyede tasarlandı. Yerli mühendislik ve imalat imkan­larıyla hayata geçirilen 2×25 ton/saat kapasiteli Rasyon Hazırlama Merkezi ise gün­lük 700 ton rasyon hazırlaya­rak hayvancılığa teknolojik bir yenilik kazandırıyor.

Sü­taş olarak, kontratlı model­le yapılacak üretimler için ge­rekli tüm makine ve ekipman yatırımlarını proje kapsamına dahil ederek, yerel çiftçilerle iş birliği ağı kurduklarını söyle­yen Yılmaz, “Bu sayede 2024 yılında bölge çiftçilerine hu­bubat sapı, yonca ve silajlık mı­sır üretimi karşılığında 245,4 milyon TL ödenmiş olup, bu sayının 2025 yılında 414 mil­yon TL’ye çıkması öngörülü­yor. Şu anda Bingöl’de 658 üre­tici aile ve çiftlikten günde 28,3 ton süt tedariki sağlanıyor” açıklamasını yaptı.

Elektrik muhtaçlığının %92’si gübreden

Sütaş’ın Bingöl Entegre Te­sisleri, sürdürülebilirlik ve etraf dostu uygulamalarıy­la da öne çıkıyor. 2024 yılında çiftliklerin gübreleri ve fabri­kaların organik atıklarından toplam 223 bin 278 MWh yeni­lenebilir güç üreten Sütaş’ın 22.3 MW’lik biyogaz güç ka­pasitesi bulunuyor. Yenilene­bilir güç üretimini artırmak için çiftlik çatılarını da güneş gücü panelleriyle donatan firma, GES kurulu gücünde 26,3 MWp’e ulaştı.

Endüstri­yel tesislerin elektrik ihtiyacı­nın yüzde 92’sini, ısı ihtiyacı­nın yüzde 38’ini ineklerin güb­releri ve organik atıklarından üretilen yenilenebilir güç ile karşılayan Sütaş, 2025 yılında, elektrik gereksiniminin tamamını kendi üretimiyle karşılamayı hedefliyor. Döngüsel iktisat yaklaşımı çerçevesinde Sütaş, 2024 yılında 740 bin ton sıvı organik gübreyi, yem bitkile­rimizin yetiştiği 117 bin dekar yerle buluşturdu.

Geleceği Bingöl’de şekillendirecek

Sütaş’ın Bingöl’deki yatırımı, yalnızca üretim değil bilgi ve inovasyon merkezi olarak da çalışıyor. Tesiste; Süt Hayvancılığı Eğitim Merkezi ve Eğitim Çiftliği merkezi, üreticilere, öğrencilere ve süt hayvancılığı yatırımı yapmak isteyen girişimcilere fiyatsız hayvancılık eğitimi vererek kesime nitelikli insan kaynağı kazandırıyor.

Tesis bünyesinde Süt Hayvancılığı Araştırma ve Geliştirme Merkezi (Ar- Ge), Hayvan Sıhhati Teşhis ve Tahlil Laboratuvarı yer alıyor. Tesiste Kuşak Islahı Araştırma Laboratuvarı’nda yüksek verimli hayvanların belirlenmesi, hastalıklara karşı direnci yüksek sığır ırklarının yetiştirilmesi gayesiyle embriyo transferi ve sperma üretimi üzere ileri teknoloji çalışmaları başlatılmış durumda.

“Raftaki fiyatı biz denetim edemiyoruz”

Süt fiyatlarının enflasyonun altında zamlandığını söyleyen Muherrem Yılmaz, “2024 Mayıs ayında 14.65 TL olan süt, 2025 Mayıs ayında 17.15 TL oldu. Bu Ulusal Süt Konseyi’nin belirlediği sayı. Raftaki fiyatlar artmış olabilir fakat bunu üretici belirlemiyor. Bugün Türkiye’de sütçülüğü çözmeden et de çözülmez. Müdahale alımı sıkıntıların tahlilinde kıymetli bir atak oldu. Süt sanayicisinin tek istediği istikrar” dedi.

50 yıldır ‘Türkiye’nin 4 bir yanında’

Birinci olarak 1975 yılında kurulan Sütaş’ta 50 yıldır yalnızca süt olduğunu söyleyen Muharrem Yılmaz, “Her gün 6.8 milyon adet paket süt dağıtıyoruz. 180 bin satış noktasındayız. Sütaşmarket ile direkt tüketiciye ulaşıp besinin güvenliğini taahhüt ediyoruz. Marmara (Karacabey), İç Anadolu (Aksaray), Ege-Akdeniz (Tire) ve Doğu-Güneydoğu Anadolu (Bingöl) bölgelerindeki 4 entegre tesisiyle Türkiye’nin dört bir yanına yayılmış durumdayız. 47 ülkeye de ihracat yapıyoruz. 50’nci yılımızda İSO 500’de 50’nci olduk” dedi.