Son 17 yılın en yüksek rakamı! İran, 2024 yılında kaç kişiyi idam etti?

İran‘da 2024 yılı, idam cezasının rekor düzeye ulaştığı bir yıl oldu. Norveç merkezli İran İnsan Hakları (IHR) ve Fransız İdam Cezasına Karşı Birlikte (ECPM) isimli insan hakları örgütleri, 2024’te ülkede en az 975 kişinin idam edildiğini ve bu sayının son 17 yılın en yüksek sayısı olduğunu açıkladı. Rapora nazaran, 2008 yılında IHR’nin İran’daki idamları kaydetmeye başlamasından bu yana en fazla idam edilen yıl yaşanmış oldu.

“Son üç ayda her gün ortalama 5 kişi idam edildi”

İnsan hakları örgütleri, idamların artışının İran’daki mevt cezasının “dehşet verici bir şekilde” yükseldiğini ve ülkenin bu cezayı “politik baskı aracı” olarak kullandığını belirtti. IHR Yöneticisi Mahmood Amiry-Moghaddam, “Bu idamlar, İran İslam Cumhuriyeti’nin halkına karşı yürüttüğü bir savaşın kesimidir ve iktidarını muhafazaya yönelik bir strateji olarak kullanılıyor. İran ve İsrail ortasındaki savaş tehdidinin tırmandığı yılın son 3 ayında her gün ortalama 5 kişi idam edildi” dedi.

İdam sayısının 2023’te kaydedilen 834’e nazaran yüzde 17 oranında arttığına dikkat çeken raporda, 975 kişinin vefatının 4’ünün halk önünde asılarak gerçekleştirildiği, 31’inin ise bayan olduğu söz edildi. İdamların büyük bir kısmı hapishane avlularında yahut halka açık alanlarda yapıldı.

Örgütler, İran’ın dünya çapında en fazla idam cezası uygulayan ikinci ülke olduğunu ve idamların büyük bir kısmının halk ortasında kaygı yaratmak hedefiyle kullanıldığını vurguladı. 2022 yılında ülke genelinde protestoların patlak vermesi sonrası idamların sürat kazandığı tabir ediliyor. Bu süreçte, “yeryüzünde bozgunculuk” ve “isyan” üzere muğlak suçlamalarla idamlar gerçekleştirildiği belirtiliyor.