SKDM yükümlülüklerinden kurtulacak yol haritamız var

Enerji Verimliliği ve Yönetimi Derneği Başkanı Onur ÜNLÜ

Türkiye’nin bir numara­lı ihracat pazarı olan Av­rupa Birliği ile ticareti­ni yine şekillendiren Hudutta Karbon Düzenlemesi Mekaniz­ması’nda (SKDM) mali yüküm­lülüklerin devreye girmesi için artık bir yıldan daha az bir vakit kaldı.

1 Ocak 2026 prestijiyle alü­minyum, çimento, demir-çelik, elektik, hidrojen ve gübre sek­törlerinde AB Emisyon Ticaret Sistemi’ndeki (ETS) fiyatsız tahsilatlar kademeli olarak son­landırılacak. Bu noktada, Güç Verimliliği ve İdaresi Derneği (EYODER) olarak belirlenen al­tı bölüm ve onlara hizmet eden yan dalların güç verimli ha­le gelerek mali yükümlülükler­den kurtulması için 6 adımlık bir yol haritası hazırladık.

Şirketler için SKDM yol haritasını hazırladık

1 Ayrıntılı Güç Etüdü: Birinci adımda işletmenin uzun dö­nem güç tüketim datalarından güç girdi çıktılarına kadar tüm süreç ve prosesler, güç hiz­met şirketleri tarafından detay­lı olarak incelenir ve tahlil edi­lir. Referans yıl ve referans emis­yon seviyesi belirlenir. Bu sayede verimsizlikler ve kayıplar tespit edilerek verimliliği artırmak ve güç maliyetlerini düşürmek için projeler tasarlanır.

2 Tasarruf Hareketleri: Operas­yonel değişiklikler ile ener­ji ve kaynak tasarrufu sağlaya­cak tasarruf hareketleri herhan­gi bir yatırım gerektirmez. Bu adım emisyonda önemli düşüşler sağlamasa da sonuçları süratle gö­rülebilir. İzolasyon eksiklikle­rinin giderilmesi, operasyon sı­caklıklarının gözden geçirilme­si, iklimlendirme sisteminin ayar sıcaklıklarının yine ya­pılandırılması, buhar, su ve ha­va kaçaklarının giderilmesi üzere tasarruf projeleri ile yüzde 5-10 ortasında güç, kaynak ve emis­yon azaltımı sağlanabilir.

3 Mikro Güç Verimliliği Ya­tırımları: Yaygın olarak kul­lanılan ve süratlice tedarik edilip devreye alınabilen düşük bütçeli bu yatırımlar, uzun vadeli emis­yon azaltım stratejilerine önemli katkı sağlar. Atık ısı geri kazanım sistemleri, pompa revizyonları, aydınlatma sistemi değişimi ve kondenstopların yenilenmesi gi­bi mikro güç verimliliği proje­leri ile sağlanacak güç, kaynak ve emisyon azaltımı yüzde 10-15 ortasında olur.

4 Makro Güç Verimliliği Ya­tırımları: Derin renovasyon olarak da isimlendirilen ve daha yüksek yatırım bütçesi gereksinimi olan bu adımda, güç, kaynak ve emisyon azaltımına yüzde 20-30 ortası katkı verilebilir. Kazan da­iresi modernizasyonu, merkezi soğutma sistemi renovasyonu ve iklimlendirme sistemi dönüşü­mü üzere çalışmaları kapsayan bu çalışmalar her ne kadar görece daha yüksek yatırım maliyeti ge­rektirse de bu projelerin yatırım geri ödeme müddeti 2-3 yıldır.

5 Fosil Yakıttan Çıkış: Tasar­ruf ve verimlilik projeleri ile güç ve kaynak tüketimi azaltıl­dıktan sonra fosil yakıttan çıkış projelerine başlanabilir. Günü­müzde bu mevzudaki tek tahlil ısı pompalarıdır. Bu sistemin yalnızca ısıtma odaklı değil, tıpkı vakitte ısı kaynağı olarak da tasarlanma­sı şirketin emisyon azaltım stra­tejilerine hizmet eder. Günümüz elektrik ve doğal gaz fiyatları ile geri ödeme mühleti tahlilleri ya­pıldığında ısı pompası yatırımla­rı kendini 3-4 senede amorti eder.

6 Yenilenebilir Güç: Son adım, evvel azaltılan sonra da fosil yakıttan dönüştürülen enerjiyi yenilenebilir kaynak­lardan tedarik etmek olmalıdır. İşletme, yatırım bütçesi yahut fi­nansman imkanları el veriyorsa kendi yenilenebilir güç sant­ralini kurabilir. Lakin bütçe, ku­rulum yeri, gerekli müsaadeler yahut altyapısal sorunlar nedeniy­le bu mümkün değilse dışardan tedarik edilen elektriğin yeni­lenebilir kaynaklardan sağlan­dığından emin olmak, şirketin emisyon azaltma stratejileri ne­deniyle son derece kıymetlidir.

“Yolun başındaki şirketler bu yıl birinci üç adımı tamamlayabilir”

Sonuç olarak güç verimliliği çalışmalarında şimdi birinci etapta olan işletmelerin bir sene içerisinde tüm adımları tamamlaması mümkün değil. Bununla bir arada geçiş sürecinin kademeli olacağı göz önünde bulundurulduğunda, bu yıl durum tespiti, tasarruf ve verimlilik projeleri olmak üzere birinci üç adımı süratlice hayata geçirmek de kâfi olacak. Güç Verimliliği Haftası’nda bu yol haritasını tüm paydaşların dikkate almasını temenni ediyorum.