Savunma sanayisinin öncüleri insansız helikopter geliştiriyor
Lockheed Martin, Honeywell, Leonardo başta olmak üzere savunma ve havacılık endüstrisinin küresel devleri, insansız-otonom helikopter ile keşif-gözetleme, istihbarat toplama, muharebe vazifeleri ile kargo, tıbbi materyal, acil yardım teslimatı vazifelerine hazırlanıyor.
Lockheed Martin şirketine bağlı Sikorsky ve Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA), otonom bir yardımcı helikopterle ikmal ve yaralı tahliyesine yönelik bir çalışma yaptı. Bunun sonucunda 2022 yılında UH-60A Black Hawk helikopteriyle teknoloji gösterimi gerçekleştirildi. Bu program ile UH-60 Black Hawk helikopterlerinin insansız ve otonom hale getirilerek ön cephede lojistik dayanak, tahliye ve keşif misyonlarını pilot müdahalesi olmadan gerçekleştirmesi hedefleniyor.
Verimliliğin yükseltilmesi amaçlanıyor
ABD Ordusu, Near Earth Autonomy ve Honeywell’e UH-60L Black Hawk helikopterlerini otonom lojistik platformlarına dönüştürmek için bir kontrat verdi. Proje, mevcut helikopter filosunu modernize ederek insansız operasyonlar için uygun hale getirmeyi amaçlıyor.
Honeywell’in gelişmiş aviyonik sistemleri ile Near Earth’ün otonom uçuş yazılımlarıyla birleştirilerek, yüksek tempolu lojistik misyonlarda asker güvenliğini artırmak ve operasyonel verimliliği yükseltmek amaçlanıyor.
Leonardo, AW09 tek motorlu hafif helikopterden esinlenerek Proteus insansız rotorlu hava aracı tasarladı. Birleşik Krallık Kraliyet Donanması (Royal Navy) için geliştirilen bu yaklaşık 3 tonluk insansız helikopter, otonom uçuş kabiliyetleri, modüler yük bölmesi ve yenilikçi üretim teknikleriyle deniz operasyonlarına yönelik hazırlanıyor.
Bu şirketlerin yanında ülke ve bölgelerinde havacılık ve otonom sistemler alanında yetkinliklere sahip firma ve kurumlar, farklı boyutlarda insansız helikopter geliştirmek için faaliyet yürütüyor.
Türkiye envantere girdi
Türkiye’de ise TİTRA Teknoloji ile Milli Savunma Bakanlığı Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğüne bağlı 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü ortasında otonom sistemlere yönelik imzalanan “Stratejik İşbirliği Anlaşması” insansız helikopter kullanımının yaygınlaşmasına kapı araladı.
İnsansız hava aracı geliştirme ve üretim yeteneklerine sahip TİTRA Teknoloji, yüksek yük taşıma kapasiteli, uzun müddet havada kalabilen, yakıt motorlu, yüksek irtifalarda uzun menzilli uçuş yapabilen platform gereksinimini dikkate alarak 2020 yılında beşerli bir helikopteri insansızlaştırdı.
Bu kapsamda, 190 kilograma kadar iki insan taşıyabilen ve 3 saat kadar havada kalabilen bir platform insansız helikoptere dönüştürüldü. Yapılan geliştirmeler sonunda 200 kilogram yararlı yük taşıma kapasitesine sahip, 9 saatin üzerinde havada kalabilen Türkiye’nin birinci insansız helikopteri ALPİN geliştirildi. Güvenlik güçlerinin envanterine girmeyi başaran ALPİN, sonrasında farklı kullanıcılara sunulmak üzere ikinci bir sipariş aldı.
TİTRA, ALPİN’i geliştirirken, uzun müddettir güvenlik güçlerinin envanterinde yer alan kimi helikopterlerin insansızlaştırılmasını da gayeleri ortasına aldı. Bu amacın gerçekleşmesi yönelik de yakın vakitte kıymetli bir stratejik işbirliği yapıldı.
Pasifik Teknoloji tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu’na yapılan bildirimde, TİTRA Teknoloji ile Ulusal Savunma Bakanlığına bağlı 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü ortasında, otonom sistemlere yönelik bir “Stratejik İşbirliği Anlaşması” imzalandığı bildirildi.
Anlaşma kapsamında, otonom hale getirilen helikopterlerin kullanım alanlarının genişletilmesine ve farklı coğrafik şartlarda lojistik gayeli kullanımına imkan sağlanacağı belirtildi.
Helikopterler yeni yetenekler kazanacak
Bu bildirim ve tarafların sahip olduğu yetenekler dikkate alındığında insansız helikopter örneklerinin çeşitlenmesi ve yaygınlaşması bekleniyor. TİTRA Teknoloji’nin insansız ve otonom sistemlerdeki uzmanlığı ile 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğünün teknik altyapısının birleşmesiyle ortaya çıkacak sinerjinin, bu alandaki yerli teknolojilerin gelişimini hızlandırması öngörülüyor.
Uçak ve helikopterlerin fabrika düzeyi bakım, tamirat, yenileştirmeleri, hava araçlarıyla ilgili uygunlaştırma ve geliştirme çalışmaları ile bu kapsamda gerekli görülen modifikasyon ve modernizasyonlarda üst seviye yetkinliklere sahip olan 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü, “dünyanın önde gelen helikopter bakım merkezlerinden biri olma” vizyonuyla genel gaye, taarruz, keşif ve eğitim helikopterlerine hizmet veriyor.
TİTRA ise ALPİN ile beşerli bir helikopteri insansıza dönüştürebileceğini gösterip envantere kazandırarak bu alandaki yetkinliğini ispatlamış oldu.
Envanterdeki birtakım helikopterlerin insansızlaştırılması ile 500 ve 1000 kilogramın üzerindeki yüklerin nakledilmesi mümkün hale gelebilecek. Böylelikle bilhassa ulaşılması sıkıntı coğrafyalarda (dağlık yerler, afet bölgeleri) lojistik vazifelerin aktifliği artırılacak.
İnsansızlaştırılan helikopterler sayesinde tehlikeli bölgelerde insan hayatını riske atmadan vazife yapılabilecek. Pilot yetiştirme üzere yüksek maliyetli süreçlere olan bağımlılık azaltılabilecek.
