Sanayicinin gözü yeniden faizde  

Recep ERÇİN

Faiz indirim döngüsü­nün başlamasıyla bu yı­lın ikinci yarısı için ya­tırım planı yapan endüstrici şim­di tekrar paranın maliyetine odaklandı. Yılın kalanı açısın­dan faizin seyri iş dünyası için yatırımın rotasını belirleye­cek.

İstanbul Büyükşehir Be­lediyesi’ne yönelik yolsuzluk ve terör soruşturmasıyla artan siyasi tansiyon geçen hafta pi­yasalarda dalga uzunluğunun yük­selmesine neden oldu. Merkez Bankası (TCMB) proaktif ön­lemleriyle piyasanın sağlıklı işlemesi için bir dizi adım at­tı. TCMB piyasaların ateşini azalttı ancak endüstrici yine gözünü faize çevirdi.

DÜNYA’ya konuşan ekono­mistler, nisan ayında yapılacak PPK’da Merkez Bankası’nın pas geçmesini beklerken piya­sanın tansiyonunun dengelen­mesi, iç talebin yavaşlamaya devam etmesi, kurun stabil bir seyir izlemesi ile haziran ayıy­la birlikte indirim döngüsünün yine başlayacağı öngörü­sünde bulundu. İndirimin suratı ve boyutunun enflasyona bağ­lı olacağını da kaydeden eko­nomistler, yıl ortasında minimum fiyat ile ilgili gündemin de bu döngünün suratında tesirli ola­cağını kaydetti.

Merkez Ban­kası’nın gecelik borçlanma fa­izini yüzde 46’ya çıkardığını hatırlatan bir bankanın zirve yöneticisi bankanın öncelikle tansiyonu dengelemek için at­tığı adımları bir bir geri alma­sının dahi iş dünyasında ‘nor­malleşme’ olarak görüleceğini ve moralleri düzelteceğine işa­ret etti. Buna nazaran yüzde 46’ya çıkan gecelik faizin yüzde 42.5’a inmesi ve haftalık repo ihale faizine dönüş ve son ha­reketlerin enflasyon üzerinde­ki etkilerinin izleneceği tabir edilirken likidite göstergeleri takip edilecek.

Geçen hafta borsadaki dü­şüş, kurdaki yükselişe birinci ön­lemlerden biri olarak Para Politikası Kurulu toplantısı yapan TCMB, haftalık fonla­maya bir mühlet orta vererek, ge­celik borç verme faizini yüzde 46’ya çekti. Alınan kararların piyasadaki tesirlerinden biri de yüklü fonlama faizi üzerinde görüldü. TCMB yüklü orta­lama fonlama faizi geçen hafta cuma günü yüzde 42,5 iken bu hafta pazartesi yüzde 45,94’e, Salı yüzde 45,95’e ve çarşamba günü de yüzde 45,97 ile hududa yaklaştı.

Nisanda pas geçebilir

Dün yayınlanan Şura top­lantısı özet metninde, “Finan­sal piyasaların aktif işleyişinin sürdürülmesi gayesiyle gerek­li görülmesi halinde ek önlem­ler alınacaktır” denildi. Önce­ki gün Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası’nda konuşan TC­MB Başkanı Fatih Karahan da, “Mart ve nisan aylarında iki değerli öge belirleyici ola­cak.

Bunlardan biri Ramazan ayının besin fiyatlarına tesiri. Başkası de son devirde finan­sal piyasalardaki gelişmelerin fiyatlara ve beklentilere olan yansıması. Kelam konusu unsur­lar bilhassa nisan ayı için enf­lasyonda üst istikametli riskleri artırdı” bildirisi verdi. Bu geliş­melerin üzerine nisan ayında yılsonu hedeflenen enflasyo­nun altında bir oranda yapıl­ması beklenen elektrik zam­mının da tesiri dikkate alın­dığında 17 Nisan’da yapılması öngörülen Şura toplantısında faiz adımının pas geçilebilece­ği bedellendiriliyor.

Aralık ayında başlayan faiz indirim süreci sonrası Türk re­el dalı temsilcileri indirim­lerin sürmesi ve bunun kredi faizlerine de süratlice yansıma­sı gerektiğini lisana getiriyordu. Mart ayı “İktisadi Yönelim İs­tatistikleri” de Türk gerçek sek­törünün üretimde gaza basma­ya hazırlandığını ortaya koy­du.

Fakat geçen hafta yaşanan gelişmeler sonrası akıllardaki sorular şöyle; “İlave faiz artışı olacak mı yoksa indirim döngü­sü devam edecek mi?” Beklen­tilerini DÜNYA’ya açıklayan iktisatçı Prof. Dr. Ege Yazgan, “Sürpriz bir gelişme olmazsa nisanda pas geçeceği kanaatin­deyim. İndirim döngüsü tek­rardan haziranda başlar. Da­ha rahatlarsa haftalıktan fon­lamaya başlar. 46’dan aşağıya gelmiş olur. Nisan toplantısın­da pas geçme ihtimali yüksek. Gerçek dal esasen indirim ister. Şu an kredi almak istemez. Dü­şeceğini bekler. Merkez de şu kademede dolarizasyonu zorla­yacak karar da almak istemez. Kura bakıyorlar haklılar da” sözlerini kullandı.

Reel kesimin takatine dikkat

İktisatçı Prof. Dr. Yusuf Dinç ise, “İç parametrelerle karar verilecekse indirim kelam konu­su olabilir. Biraz kur ilgisine odaklanılması gerektiğini, ku­run da bırakılması gerektiğini düşünüyorum” dedi. Faizin ar­tırılmasını beklemediğini an­cak indirim olsa bile Merkez Bankası’nın öteki enstrüman­larla sıkı siyasete devam ede­ceğini geçen hafta aldığı karar­larla gösterdiğini lisana getiren Dinç, “Reel bölümün takati ha­zirana kadar yeter” iletisi ver­di. Fon yöneticisi ve iktisatçı Cenk Akyoldaş ise “Kısa vadede faiz indirimi zora girdi üzere du­ruyor. Âlâ ihtimalle 3’üncü çey­reğe kalabilir” varsayımı yaptı.

“Beklemeyi tercih edecektir”

İktisatçı Prof. Dr. İbrahim Ünalmış da, Merkez Bankası’nın nisan ayında beklemeyi tercih edebileceğini söyledi. Risk primindeki artış ve döviz kurlarında belirsizliklere bağlı yükselişe işaret eden Ünalmış, kur cephesindeki gelişmeleri tüketici inancı üzerinden iç talepte bir yavaşlamaya neden olabileceğini, halihazırda şubat ayına ait AVM ciro endeksinde mal enflasyonu bazında yıllık manada 4 puan gerçek gerileme olduğuna dikkat çekti. “Reel kesim beklentilerinde, hem PMI hem üretimde, ihracat tarafında bir sürpriz olmazsa zayıflama görülebilir” diyen Ünalmış, “Zayıf seyreden bir piyasa var” diye konuştu.

GS, 350 baz puan artış bekliyor

Goldman Sachs, Merkez Bankası’nın siyaset faizini 350 baz puan artıracağını öngördü. Banka raporunda 17 Nisan’daki Para Politikası Kurulu toplantısında ya da daha öncesinde bir haftalık repo faizinin 350 baz puan artırılacağı iddia edildi. Clemens Grafe ve Başak Edizgil tarafından kaleme alınan raporda, TCMB’nin 350 baz puanlık faiz artışını dezenflasyon programını uygulama konusunda yetenek ve istekliliğini vurgulamak için yapmasının beklendiği vurgulandı.

Hanehalkının beklentisi düşüyordu

Koç Üniversitesi Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi sonuçlarını açıkladı. Mart 2026’ya kadar olan 12 aylık periyotta enflasyon beklentisi yüzde 66 olurken, yılsonu enflasyon beklentisi yüzde 67 ve geçmiş 12 ay için enflasyon beklentisi yüzde 74 oldu. Anket, 15–19 Mart tarihleri ortasında yapıldı. Ankette iştirakçilere 12 aylık vadede tasarruf tercihleri de soruldu.

Anket, iştirakçilerin dolarizasyon tercihlerinin baskın olduğunu ortaya koydu. DÜNYA Gazetesi Müellifi ve Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, “Bu durum, faiz indirimleri ya da stopaj artışı konusunu iki defa düşünmekte yarar olduğuna işaret” yorumu yaptı.