Reklam Kurulu’ndan e-ticaret devleri Hepsiburada ve Trendyol’a yorumlarda ‘manipülasyon’ ve ‘sansür’ cezası

Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu, Türkiye’nin en büyük e-ticaret platformlarından Hepsiburada ve Trendyol’a, tüketiciyi yanıltan uygulamalar nedeniyle ceza verdi.

Yapılan incelemelerde, Hepsiburada’nın birtakım eserlerde şablon halinde hazırlanan olumlu yorumlarla tüketicileri manipüle ettiği, Trendyol’un ise olumsuz müşteri değerlendirmelerini yayınlamayarak sansür uyguladığı tespit edildi.

Hepsiburada’da yorum manipülasyonu tespit edildi

Reklam Kurulu’nun incelemesinde, Hepsiburada’da satılan “U.S. Polo Assn” markalı kimi eserlerde birbirini tekrar eden, tıpkı tabirlerle yazılmış çok sayıda olumlu yorum bulunduğu belirlendi. Şura, bu yorumların tüketicilere hazır şablon olarak sunulduğunu ve alışveriş yapanları olumlu kıymetlendirme yapmaya yönlendirdiğini tespit etti.

Tespit edilen kimi şablon yorumlar şöyle:

“Çok rahat ve kaliteli… Çok hoş pamuklu ve kaliteli, tavsiye ederim.”
“Kumaşı çok hoş, çok uygun ve kaliteli.”
“Yumuşak, rahat ve şekil.”

Bu uygulamanın, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ne ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a alışılmamış olduğu gerekçesiyle, Hepsiburada’ya bu ticari uygulamaları durdurma cezası verildi.

Ürün görsellerindeki aldatıcı bilgiye de ceza

Reklam Kurulu ayrıyeten, Hepsiburada’da satılan bir eserin görselinde “5 yıl garantili” sözü yer almasına karşın, gerçekte 2 yıl garantili olarak satıldığını belirledi. Bu nedenle platforma ilgili reklamları durdurma cezası verildi.

Trendyol’a olumsuz yorum sansürü cezası

Kurul, Trendyol’un olumsuz müşteri yorumlarını yayınlamama uygulamasını da inceledi. Bir tüketicinin, “Tansoy Home” isimli satıcıdan satın aldığı Mabel marka teraslı kedi konutuyla ilgili yaptığı olumsuz yorumun yayınlanmadığı tespit edildi.

Tüketicinin yorumu şöyleydi:

“Dalga geçer üzere 4 kesim 20 gramlık ve 5 cm ebadında kedi silüeti göndermişler. Mümkün olsa bir yıldızın da altında puanlamak isterdim.”

Ancak Trendyol, bu yorumu yayın siyasetlerine uymadığı gerekçesiyle reddetti.

Reklam Kurulu, tüketicilerin eser ve satıcılar hakkında kıymetlendirme yapma hakkına sahip olduğunu ve bu yorumların olumlu ya da olumsuz fark etmeksizin yayınlanması gerektiğini belirtti. Olumsuz yorumların sansürlenmesini “haksız ticari uygulama” olarak nitelendirerek, Trendyol’a ilgili uygulamaları durdurma cezası verdi.

Ticaret Bakanlığı: Denetimler sürecek

Ticaret Bakanlığı, e-ticaret platformlarının tüketiciyi yanıltan uygulamalar konusunda şeffaf olması gerektiğini vurguladı. Bilhassa yorum manipülasyonu, aldatıcı reklamlar ve olumsuz yorum sansürü üzere uygulamaların yakından takip edileceği belirtildi.

Bakanlık yetkilileri, tüketicilerin itimadını sarsan uygulamalara yönelik sıkı kontrollerin devam edeceğini ve misal ihlallerin caydırıcı yaptırımlarla karşılaşacağını açıkladı.