Rekabet Kurumu’nun tüketici refahına katkısı 212 milyar lira oldu
Kurumun 2023 ve 2024 yıllarına ait “Etki Tahlili Raporu” yayımlandı.
Rapor, Rekabet Kurulunca 2023 ve 2024 yıllarında karteller, tekrar satış fiyatının belirlenmesi ve hakim durumun berbata kullanılması aksiyonları ile muhakkak kaide ya da yükümlülüklerin yerine getirilmesi kaydıyla müsaade verilen birleşme/devralma süreçlerine yönelik alınan kararların tüketici refahına dönük tesirlerinin kıymetlendirilmesi amacıyla hazırlandı.
Söz konusu devri kapsayan tahlil çalışmasında 111 karar incelendi.
Bu kapsamda 93’ü kartel ve gibisi nitelikte mutabakatlarla tekrar satış fiyatının tespitine, 6’sı hakim durumun berbata kullanılması aksiyonlarına ait olmak üzere tesir tahlili kapsamında değerlendirilebilecek 99 kararda soruşturma konusu aksiyonların ihlal teşkil ettiğine hükmedildi.
Kurul, birebir devirde, 12 birleşme/devralma sürecine, mümkün rekabet zıddı tesirlerin bertaraf edilmesinin teminine yönelik bir grup şartlar çerçevesinde müsaade verdi.
Tüketici yararına yıllık ortalama 106 milyar lira katkı
Raporda “muhafazakar senaryo” ve “Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) varsayımları” olmak üzere iki farklı senaryoda çeşitli hesaplamalar yapıldı.
Buna nazaran, “muhafazakar” yaklaşımda 2023’te Kurum müdahaleleri sonucunda tüketicilere sağlanan yarar 48,26 milyar lira olarak varsayım edilirken bu bedel 2024 yılı için 29,16 milyar lira olarak öngörüldü.
OECD yaklaşımıyla yapılan hesaplamada kelam konusu yararın 2023’te 128,57 milyar lira, 2024’te 83,65 milyar lira olduğu varsayım edildi.
Tüketici yararına sağlanan toplam katkının 2023 ve 2024 yılları için 212 milyar lira civarında, ortalama yıllık katkının ise 106 milyar lira seviyesinde olduğu hesaplandı.
Söz konusu devir için hesaplanan varsayımı toplam yarar 6,72 milyar dolar, ortalama yıllık yarar ise 3,36 milyar dolar oldu.
Kurumun anılan yıllardaki faaliyetleri için fayda-maliyet kıyaslaması yapıldığında, “muhafazakar” senaryoya nazaran hesaplanan yıllık ortalama iddiası yararın tıpkı periyottaki yıllık ortalama bütçe sarfiyatının 37,59 katına denk geldiği belirlendi.
Ayrıca, OECD metodolojisine nazaran hesaplanan iddiası yıllık ortalama tüketici yararının ise bütçe masraflarının yaklaşık 103,02 katına ulaştığı tespit edildi.
Ülke GSYH’sinin binde 2,5’ine denk
Etki tahlili raporları OECD teklifleri ve dünyada önde gelen çeşitli rekabet otoritelerinin benzeri nitelikteki çalışmaları dikkate alınarak hazırlanıyor.
Rekabet Kurulu kararlarının tesirlerinin mali olarak tabir edilmesiyle şeffaflık ve hesap verebilirlik unsurları çerçevesinde kurumsal performansın izlenmesi sağlanıyor.
Raporda hesaplanan varsayımı ortalama yıllık yararın Türkiye’nin 2024 yılı gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yaklaşık binde 2,5’ine, periyot için hesaplanan toplam yararın da yaklaşık binde 5’ine denk geldiği görüldü.
Bu bakımdan kelam konusu göstergeler, Kurumun iktisat açısından fonksiyonunun değerini ve faaliyetlerindeki aktifliği ortaya koyuyor.
