Prof. Dr. Naci Görür: Çanakkale’nin zemin yapısı deprem riskini artırıyor
Prof. Dr. Görür, Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odasınca düzenlenen “Çanakkale’nin Depremselliği ve Sarsıntı Dirençli Çanakkale” programında yaptığı konuşmada, Çanakkale’nin sarsıntıya dirençli bir kent olmadığını, zelzeleye dirençli bir kent olması için çalışmaların sürdüğünü söyledi.
Sık sık gittiği Anadolu’da, “Oğlum bu sarsıntılar ne vakit bitecek. Allah göstermesin.” denildiğini aktaran Görür, “Duaya gerek yok, şayet dua ile zelzelesi durdurursanız bizi de öldürürsünüz. Neden? Zira sarsıntılar dünyanın kalp atışlarıdır, nabız atışlarıdır. Şayet dünyada sarsıntı olmazsa, dünya meyyit bir gök cismine döner. Hepimiz ölürüz. Onun için şaşırıp da dua etmeyin ‘Allah’ım şu zelzeleleri durdur’ diye. Zelzelelerde bizim ölmememizin yolu, zelzele dirençli kentlerden geçer.” diye konuştu.
Türkiye’de zelzele dirençli kentler oluşturulabileceğini söz eden Görür, “Biz İstanbul’u 25 senede sarsıntıya hazırlayamadık. Bu kadar vakit içinde bütün Türkiye’yi zelzeleye hazırlardık. Çok net. Bunun için mühendisimiz, bilim adamımız, tertibimiz, paramız var. Olmayan ne biliyor musunuz? Niyet. Niyetimiz yok. Nasıl yapacağımızı bilmediğimiz üzere değişik şeyler oluyor. Tek beden olarak bir şeye karar vermiyoruz.” dedi.
Prof. Dr. Görür, ülke genelinde zelzele dirençli kentlerin oluşturulması için yapılması gerekenleri anlatarak, bu noktada kentlerde lokal idarelere ve valiliklere değerli vazifeler düştüğüne dikkati çekti.
Çanakkale’yi tehdit eden fay sistemlerine ait bilgi veren Prof. Dr. Görür, kentin vilayet sonlarının karelere bölünüp, her karenin ortasına en az 30 metre sondaj yapılarak karotlar alınması ve bunların laboratuvarda incelenmesi teklifinde bulundu.
Çanakkale’nin jeolojik yapısını harita üzerinden anlatan Görür, kelamlarına şöyle devam etti:
“Kuzeyinde ve güneyinde dağlık, sağlam alanlar var. Çanakkale’nin bulunduğu yer iki dağlık kesitin ortası büsbütün çürük tabandan, alüvyondan meydana gelmiş suyu bol bir alan. Haliyle topografya uygun olduğu için bütün kentleşme de bu bölgede. Dağlardan inen alüvyal yelpazelerin önüne kentlerinizi kurmuşsunuz. Negatif bir şey söylemek istemiyorum fakat Çanakkale’nin tabanı çürük. Hiç kendinizi aldatmayın. Çanakkale’nin sağlam olan yeri kuzey ve güneyindeki dağlık alanlar.”
Çanakkale’nin Kuzey Anadolu fayının her iki kolu tarafından çevrelendiğini aktaran Görür, “İkisi de etkin. Güney kolu, daha yavaş uzun vakittir güç biriktiren bir kol. Kuzey Anadolu fayında aslında zelzele bekliyoruz Marmara Bölgesi’nde. Siz bu iki kolun ortasında, üstelik çürük bir tabanda oturuyorsunuz. Bu fayların her biri 7 ve üzerinde sarsıntı üretebilir.” dedi.
“Gelişirse Anadolu’yu rahatsız edebilir”
Program öncesinde basın mensuplarının Ege Denizi’nde devam eden zelzele fırtınasına ait sorularını yanıtlayan Görür, sarsıntı fırtınasının nedeninin Afrika levhasının, Anadolu-Ege levhasının altına dalması, üstteki Anadolu levhasının gerilmesi ve lavların deniz tabanına çıkması olduğunu belirterek, “Bu çok evrilir, sahiden gelişirse Anadolu’yu rahatsız edebilir. Fakat ben o denli olduğunu düşünmüyorum. Bu tıp zelzele fırtınaları oldu, aşikâr müddet devam edip ondan sonra duruyor. O denli olacağını düşünüyorum. Ancak çok büyük zelzelelere neden olursa, bizim kıyılarımızda çürük bina yıkımına, tsunamiye neden olur. Aksi halde pek bir sorun olacağını zannetmiyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Volkanik patlama yaşanması halinde oluşacak toz bulutunun atmosferde güneş ışığını dahi kapatabildiğine, kimyasal özellikleri nedeniyle de insan sıhhati açısından ziyanlı olduğuna dikkati çeken Görür, yapılan araştırmalar sonucunda volkanik bir patlama belirtisinin gözlenmediğini, bunun spekülatif bir telaffuz olduğunu aktardı.
Prof. Dr. Görür, son günlerde yaşanan deniz suyu çekilmesine de değinerek, “Depremler ile deniz çekilmelerinin hiç ilgisi yok. Deniz çekilmesi sarsıntıda, tsunami geleceği vakit olur. Bugünkü deniz çekilmesi büsbütün klimatolojik nedenlerledir. Kimi yerlerde atmosferik olaylar denizlerin çekilmesine ve yükselmesine neden olurlar. Bunun tektonik hareketlerle bir ilgisi yok.” dedi.
Programa, Çanakkale Valisi Ömer Toraman, Çanakkale Belediye Başkanı Muharrem Erkek, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Selçuk Semizoğlu, iş insanları, kurum müdürleri, akademisyenler, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı.
