Petrol fiyatları İsrail-İran geriliminin ardından yüzde 11 arttı: Uzmanı kısa ve orta vade fiyat beklentilerini açıkladı

İsrail’in İran’a saldırısının akabinde bir hafta geride kalırken, Brent petrolün varil fiyatı bölgedeki arz ve tedarikine ait kaygılarla yüzde 11 yükseldi.

İsrail’in İran’a saldırısından evvelki gün olan 12 Haziran’da 69,65 dolardan kapanan milletlerarası referans olarak kabul edilen Brent çeşidi ham petrolün varil fiyatı, hafta boyunca dalgalı bir seyir izledi.

Petrol fiyatlarının 1 haftalık seyri ve yaşanan gelişmeler

Brent petrol, akınların başladığı 13 Haziran’da arz ve tedarike yönelik artan telaşlarla 76,31 doları görse de birinci şokun atlatılmasının akabinde 73,67 dolardan kapandı.

İsrail’in taarruzlarına İran’ın balistik füzelerle karşılık vermesiyle şiddetlenen çatışmalar hafta boyunca aralıksız devam etti. Taraflar kimi güç tesislerini gaye alsa da, arzda değerli bir kesinti yaşanmadı.

Haftanın birinci süreç günü olan 16 Haziran’da Brent petrolün varil fiyatı 74,56 dolara kadar yükseldi lakin İran’ın nükleer görüşmelere açık olduğuna yönelik haber akışıyla günü 72,13 dolardan tamamladı.

Çatışmanın seyrine ait gözler ABD’ye çevrilmişken, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’ın başşehri Tahran’ı tahliye etme davetinden sonra fiyatlar tekrar yükselişe geçti. Brent petrolün varil fiyatı 17 Haziran’da 75,74 doları gördü ve akabinde günü 75,69 dolardan kapattı.

Piyasaların, bölgedeki arz güvenliği ve stratejik petrol rotalarına yönelik riskleri fiyatlamaya devam etmesiyle 18 Haziran’da 76,13 dolara ulaşan Brent petrolün varil fiyatı, 75,12 dolardan kapandı.

Brent petrol, 19 Haziran’da, çatışmaların 7. gününde de yükselişini sürdürerek 77,52 doları gördü ve günü 77,32 dolardan tamamladı.

Böylece, İsrail-İran çatışmasında 1 hafta geride kalırken, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 11 artış kaydetti. Bu devirde Batı Teksas tipi (WTI) ham petrolün varil fiyatı da tıpkı oranda yükseldi.

En büyük kaygı kaynağı Hürmüz Boğazı’nın kapanması

Brent petrol, geçen yılın ortalaması olan 80 doların altında süreç görmeye devam ederken, uzmanlar, istikrar arayışının sürdüğü piyasalarda kısa vadede fiyatlarda dalgalanmanın devam edeceğini belirtiyor.

Saldırı sonrası petrol piyasasında yaşanan gelişmelere ait X hesabından paylaşım yapan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Lideri Fatih Birol, piyasalarda petrol tedarikinin yeterli düzeyde olduğunu açıklamıştı. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) hesabından yapılan paylaşımda da mevcut arz ve piyasa şartlarında müdahaleye gerek olmadığı belirtmişti.

Bu açıklamalar, arz telaşlarını bir ölçü hafifletse de Hürmüz Boğazı’nın kapanması halinde yaşanacak tedarik kesintisi piyasalar için asıl telaş kaynağı olmaya devam ediyor.

Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy, bu senaryoyu petrol piyasalarını daha evvel görülmemiş bir noktaya sürükleyebilecek en önemli tehditlerden biri olarak kıymetlendiriyor.

Basra Körfezi’nin ağzında yer alan dar bir su yolu olan Hürmüz Boğazı, günlük yaklaşık 15 milyon varil ham petrolü Orta Doğu’daki üreticilerden Umman Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden dünya pazarlarına taşıyor. Bu ölçü, deniz yoluyla yapılan global petrol ihracatının yaklaşık üçte birini oluşturuyor.

Çatışma 10 yıl evvel yaşanıyor olsaydı…

Bağımsız petrol piyasası analisti Gaurav Sharma, İran-İsrail çatışmasının geçen haftadan bu haftaya taşınmasıyla petrol piyasasının, düşüş beklentisiyle süreç yapanlar ile yükseliş beklentisiyle süreç yapanlar ortasında adeta bir halat çekme yarışına dönüştüğünü söyledi.

Sharma, petrol fiyatlarının yeni bir istikrar arayışında olduğuna dikkati çekerek, “Tüm bu gelişmelere karşın piyasada hala bol ölçüde ham petrol, bilhassa de hafif tatlı ham petrol bulunuyor. Bu çatışma 10 yıl evvel yaşanıyor olsaydı, petrol fiyatlarının 100 doları bulduğunu görürdük. Bugün bu düzeylere çıkmamasının sebebi, piyasa aktörlerinin Orta Doğu dışı, OPEC dışı kaynaklardan gelen bol ölçüde petrol olduğunu bilmesidir” dedi.

Petrol fiyatı iddialarını açıkladı

Sharma mevcut şartlar altında petrol fiyatlarına ait kısa ve orta vadeli öngörülerini de paylaştı.

Sharma, “Eğer mevcut jeopolitik kriz devam eder yahut daha da kötüleşirse, piyasanın 80 dolar civarında yeni bir istikrara ahenk sağlaması gerekecek. Fakat tansiyon ya da çatışma süratle yatışırsa, daha olağan piyasa temelleri devreye girdiğinde 70 dolar ya da altına bir düşüş görebiliriz” diye konuştu.