PAGEV: Plastiğe dönüş makineye yatırımı artırdı

Nurdoğan A. ERGÜN

ABD Başkanı Donald Trump’ın radikal çıkış­ları dünya sanayisin­deki yatırım kararlarını da et­kiliyor. Dünyada plastik kul­lanımının tekrar gündeme gelmesi, Türk plastik sektörün­de de yatırımlara göz kırpıyor. Trump’ın plastik pipet kulla­nımını desteklediği yönünde­ki açıklamaları da plastik ‘geri dönüyor’ yorumları yapılması­na neden olurken, bilhassa geri dönüşüm tarafından önemli bir hareketlilik yaşanıyor.

Plastik kullanımına yönelik hareketli­liğin değerli işaretlerinden bi­ri olan sürece makineleri paza­rındaki hareketliliğe dikkat çe­ken Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eği­tim Vakfı’nın (PAGEV) Başka­nı Yavuz Eroğlu, 2024’te genel endüstride yatırım malları satı­şında gerileme olurken plastik sürece makineleri alanında ya­tırımların devam ettiğini söy­ledi. Makine tarafında 2024’te ithalatın yüzde 19 gerilediğini fakat yerli satışlarının arttığı­nı belirten Eroğlu, 2024 yılın­da 1 milyar 572 milyon dolar­lık makine yatırımı yapıldığı­nı açıkladı. Yavuz Eroğlu, 2019 – 2024 yılları ortasında plastik dalının makine yatırımla­rının yılda ortalama yüzde 16,6 artış gösterdiğini söyledi.

Körfez ile kümelenme modeli önerdi

Ancak talep artışına paralel hammaddede yüzde 90’a ya­kın ithalata bağımlı olan Tür­kiye’de hammadde üretim te­sisi kurulması kritik bir konu. PAGEV Başkanı Yavuz Eroğ­lu, hammadde kaynakları ba­kımından güçlü olan Körfez ülkeleri ile kümelenme mo­deline gidilebileceğini söy­ledi. Eroğlu, “Bizde 10 milyon ton üretim onlarda 30 milyon ton hammadde var.

Siyasi oto­ritenin de devreye girmesiyle Körfez ülkeleri ile kümelen­me modeliyle petrokimya tesi­si kurabiliriz” dedi. Türkiye’de plastik hammaddesi üreten tek tesis PETKİM bulunurken, yıl­lık 2,6 milyon ton üretim yapı­lıyor. Bunun yaklaşık 2,3 mil­yon tonu ihraç ediliyor. Türki­ye’nin hammaddede iç talebi ise 8,9 milyon ton. Türkiye’nin 2024’te hammadde ithalatı 8,5 milyon ton olarak kayıtla­ra geçti.

PAGEV hazırladığı ‘Türki­ye Plastik Dal İzleme Ra­poru 2024’e nazaran, plastik ma­mul üretimi 2024 yılında 2023 yılına kıyasla ölçü ve paha bazında yüzde 8 artış gösterdi. Plastik mamul üretimi 2024 yı­lında 9,9 milyon tona çıkarken, 40,9 milyar dolarlık üretim ger­çekleştirildi.

2023 yılında yüz­de 75,7 olan plastik dalı or­talama kapasite kullanımı da 2024 yılında yüzde 76,1’e çık­tı. Kelam konusu periyotta plas­tik mamul ithalatında paha bazında 2,6 gerileme yaşandı ve 4 milyar 66 milyon dolarlık ithalat yapıldı. 2024 bölümün ihracatı ise direkt ve dolay­lı 15 milyar dolara çıktı. Dış ti­caret fazlası geçen yıla nazaran yüzde 16 artış gösterdi. Böyle­ce bölümün dış ticaret fazlası 3 milyar 400 milyon doları aş­tı.

Eroğlu, “2024 yılında plas­tikler ve mamullerinin toplam kimya bölüm ihracatı içinde hissesi yüzde 30,6 oldu ve dal olarak birincilikteki konumu­muzu koruduk. Türkiye olarak her yıl 100’ün üzerinde ülkeden plastik mamul ithalatı yapar­ken 200’e yakın ülkeye de plas­tik mamul ihraç ediyoruz” diye konuştu.

Sektör 20 yıldır daima büyüyor

İhracatta artışının temel se­bebinin, ihracatı artırmaya yö­nelik ağır gayretlerin ve sek­tördeki rekabet gücünün art­ması olduğunu belirten Yavuz Eroğlu, kelamlarını şöyle sürdür­dü: “Plastik bölümü, özellik­le son 20 yılda daima büyüme göstererek milletlerarası pazar­larda daha güçlü bir pozisyona geldi. Türkiye, kaliteli ve reka­betçi ürünler üreterek Avrupa Birliği ve ABD üzere yüksek stan­dartlara sahip pazarlarda ken­dine yer edindi.”

Sanayi ve Tek­noloji Bakanlığı’nın Teşvik Uy­gulama Genel Müdürlüğü’nün, yeni bir teşvik modeli üzerinde çalıştığını lisana getiren Eroğlu, “Bu yeni modelin bilhassa kat­ma kıymeti yüksek ve ihracat po­tansiyeli büyük eserlere yöne­lik olması bekleniyor. Mevcut teşvik sisteminden farklı ola­rak, bölgesel öncelikler yerine stratejik bölümlere odaklanan bir yapı hedefleniyor. Bu teşvik modelinden direkt faydala­nabileceğiz” diye konuştu.

Trump, kağıt pipetlere karşı çıkmıştı

ABD Başkanı Donald Trump, Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmesinin akabinde kağıt pipetlere ait, “plastik kullanımına geri dönüş” iletisi verdi. Birinci takviye ise Elon Musk’tan geldi ve”Gelmiş geçmiş en uygun başkan” tabirlerini kullandı. Truth Social toplumsal medya hesabından açıklama yapan Trump, bu sefer etraf dostu olarak pazarlanan kağıt pipetleri maksat aldı. Trump, “Sahtekâr (eski Başkan) Joe’nun ‘Plastik pipete hayır, sırf kağıt!’ kararı artık öldü. Artık içeceğinizi, ağzınızda iğrenç biçimde eriyen kağıt pipet olmadan keyifle içebilirsiniz” tabirlerini kullandı. Elon Musk da X hesabından bu açıklamaya deste verdi.