Murat Ülker’den Kaan Sidar’ın rüşvet yazısına çarpıcı yorum: Çaresi bilinir amma…
Türkiye Besin Sanayi İşverenleri Sendikası Yönetim Kurulu Lideri Kaan Sidar’ın toplumsal medyada başlattığı “rüşvet” tartışması iş dünyasında dikkat çekerken, Forbes 2025 “Türkiye’nin en varlıklı iş insanları” listesinde Türkiye’nin en güçlü insanı olarak yer alan Yıldız Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve iş insanı Murat Ülker’in bahse verdiği karşılık ses getirdi.
Ülker, Sidar’ın şair ve müellif Hilmi Yavuz’un rüşvetin tarihî ve toplumsal boyutlarını irdeleyen yazısını paylaşarak yaptığı değerlendirmeye gerçekleştirdiği yorumda şu tabirlere yer verdi:
“Sevgili Kaan Sidar, rüşvet malum çift taraflıdır. Hakkı olmayan bir şeyi elde etmek için alınır, verilir. Ama artık karşılaştığımız durum daha da fecidir. Çünkü hakkınız olanı elde etmek de artık rüşvet yani haraç vermekle olabiliyor derler. Devası de bilinir amma…” dedi.
Kaan Sidar’ın paylaştığı rüşvet hakkındaki yazı ise şöyle:
“Hilmi Yavuz Hocamızın tedavisi şimdi keşfedilmemiş bir illet olan rüşvet ile ilgili yazısını sizlerle paylaşıyorum.
Rüşvet hastalığına asırlardır deva bulunamadı . Aşıymış, antibiyotikmiş hepsi beyhude. Fakat Rüşvet virüsüne karşı bağışıklığı olanlar da var. Bunlar dünya malına değer vermeyen, namus ehli, sağlam karakterli bireyler.
“Haydi herkesin bildiğinden başlayayım: Fuzulî’nin ‘Selam verdim, rüşvet değildür deyu almadılar’ dizesi ile! Her yeni rüşvet haberiyle birinci hatırladığımıs kelam bu! Bir de ‘Rüşvetin dokümanı mi olur?
Rüşvet, bir illet! Bu illetin de bir tarihi var. Prof.Dr. Ahmet Mumcu ‘Osmanlı Devletinde Rüşvet’ isimli çalışmasında rüşvet’in ‘devletleşme kademesine gelen bütün toplumlarda görül[düğünü]’ bildiriyor. Mumcu, kitabın 2005 yılında yayımlanan 3.baskısına yazdığı önsözde ‘rüşvet cürmünün önlenmesi[nin] olanaksız derecede zor’ olduğunu, fakat önlenemese de tehlike derecesinin azaltılabileceğini, fakat ‘ Türkiye’de bu azaltmayı sağlayacak ekonomik,ahlakî ve toplumsal tedbirlerin alınması[nın], giderek bozulan kıymetler sistemi nedeniyle yerine getirilmesi[nin] son derece sıkıntı bir iş’ olduğunu da belirtiyor. Hakikaten de öyle! Hakikaten, Mumcu’nun temas ettiği ‘değerler sistemi’ Müslüman Türk toplumunun İslamî ahlak kıymetleridir. Bu kıymetler sisteminin çoktan çökmüş olduğunu ve bunun bilhassa İslamî hassasiyetleri olan iktidarlar eliyle onarılmak ve tahkim edilmek muhtaçlığının hissedilmediğini müşahede etmek, olağanüstü esef vericidir.
Ama o denli görünüyor ki, bu illete ,eski deyişle dûçâr olanlar, maalesef devletin başında olan beşerler ortasından çıkıyor: Örnek, Yasal Sultan Süleyman’ın damadı ve vezir-i âzamı Rüstem Paşa’dır. Prof. Mumcu Rüstem Paşa’nın ‘Devlette memurluk satımı yolunu açtığı[nı] ve rüşvetçi yöneticinin birinci değerli temsilcisi olduğu[nu]’ bildiriyor. Devlette vezir-i âzamlık düzeyinde rüşvetçiliğin soykütüğünde, en doruktaki adam: Kanunî’nin damadı ‘kehle-i ikbal’ Rüstem Paşa…
Mumcu bu hususta şöyle diyor: ‘Gerçekten de evraklar de bu Devlet adamının türlü yolsuzluklarını, bu ortada rüşvet alarak pek çok makamlara tâyinler yaptığını, zimmetine para geçirdiğini gösterir.’ Yeniden Mumcu’nun belirttiğine nazaran, Yasal Sultan Süleyman’ın son bölümlerinde rüşvet, Devlet düzeneğinin çabucak hemen her koluna hâkim olmuştur. Dahası, rüşvetçilik ‘dürüst bir idareyle eş tutulmuş, ‘zira çeşitli sebepler artık rüşveti Devlet idaresinin mecburî bir modülü haline getirmiştir’. Rüşvetin, norm haline gelmesi! Gazi Giray bu durumu şu dizelerle lisana getirir:
Ehl-i İslâm vilayetlerin küffar garet eyledi
Ey hûdâ nâ-teresler siz rüşvet alın oturun …
Avusturya İmparatoru Ferdinand’ın elçisi olarak İstanbul’a gönderilen Ogier Ghiselin de Busbeck, 1939 yılında Hüseyin Cahit Yalçın tarafından Türkçeye çevrilen ‘Türk Mektupları’nda Avusturya ile barış antlaşması imzalanması konusunda rüşvet teklif ettiğini, Paşa’nın da bunu kabul ettiğini bildiriyor.”
