Mahfi Eğilmez’den çarpıcı ‘teşhis’: ‘Çoklu organ yetmezliği’ metaforuyla ‘ekonomik tedavi’nin dozuna dikkat çekti!

Duayen iktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, 6 Mayıs 2025 tarihli blog yazısında Türkiye iktisadına ait çarpıcı tespitlerde bulundu. “Çoklu Organ Yetmezliği” başlıklı yazısında iktisat ile tıp bilimi ortasında dikkat cazip bir analoji kuran Eğilmez, Türkiye’nin çoklu ekonomik problemlerle çaba ederken tıpkı vakitte yeni riskler yarattığını belirtti.

“Çoklu organ yetmezliği” ve “ekonomide çoklu sorun”

Tekil organ yetmezliğinin bilakis, çoklu organ yetmezliğinde birden fazla hayati organın birebir anda fonksiyonunu yerine getirememesinin daha karmaşık tedavilere yol açtığını hatırlatan Eğilmez, iktisatta de emsal bir durumun yaşandığını tabir etti. Eğilmez, “Ekonomide çoklu sorun; fiyat istikrarı, büyüme, istihdam, cari istikrar ve bütçe istikrarı üzere alanlarda iki yahut daha fazlasında birebir anda sorun çıkması halidir” dedi.

“Tedavi dozu, yan tesirleri artırabilir”

Yüksek enflasyonla çaba için faiz artırımı üzere sert önlemlerin, aslında düşüşte olan büyümeyi daha da zayıflattığına dikkat çeken Eğilmez, bu durumun tıpkı çoklu organ yetmezliğinde olduğu üzere karmaşık bir tablo yarattığını söyledi. “Tedavide kullanılan tedbirlerin dozunun yeterli ayarlanamaması mühletin uzamasına ve yan tesirlerin vakit içinde artmasına yol açabilir” ihtarında bulunan Eğilmez, bu durumun toplumda reaksiyonlara neden olabileceğini lisana getirdi.

“Etki-tepki bağlantısı uygun hesaplanmalı”

Ekonomik sıkıntıların tahlilinde para ve maliye siyasetleri dışında makro ihtiyati tedbirlerin de devreye alınması gerektiğini vurgulayan Eğilmez, karar vericilerin attıkları her adımda etki-tepki münasebetini güzel hesaplaması gerektiğini söz etti.

Çözüm ararken yeni riskler üretmek

Türkiye’nin mevcut durumda hem yeni riskler ürettiğini hem de bu karmaşık sıkıntılara tahlil aradığını hatırlatan Eğilmez, “Ne yazık ki bu türlü bir dünya yok” kelamlarıyla yazısını noktaladı.