Mahfi Eğilmez milli gelir ile asgari ücreti kıyasladı, gelir adaletsizliğine dikkat çekti

İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, kendi blog sayfasında yayımladığı ‘Üç Kişilik Bir Ailenin Aylık Geliri’ yazısında ulusal gelir ile bir ailenin gelirini karşılaştırdı.

Eğilmez, Türkiye’nin 2024’teki ulusal gelirinin 1,3 milyar dolar olarak açıklandığını, 2023’e nazaran büyümenin yüzde 3,2 olarak duyurulduğunu belirtti.

Eğilmez, geçen yılın ulusal geliri ile 2023’ün ulusal geliri olan 1.16 milyar dolar ortasında 156 milyar dolar fark bulunduğunu belirterek “Aradaki fark olan 156 milyar dolar fiyat artışlarından geliyor, dolar ile cari fiyatlarla GSYH hesaplanırken olmasa da büyüme hesaplanırken elimine ediliyor” diye yazdı.

Hesaplamayı anlattı

Eğilmez, şu bilgiyi verdii: “GSYH, Türk lirası fiyatlar üzerinden hesaplanıyor (çünkü Türkiye’de Türk Lirası geçerli.) Bu fiyatlar evvelki yıla nazaran enflasyonla artmış fiyatlar. O nedenle bu halde elde edilen GSYH’ye cari fiyatlarla GSYH deniyor. Büyüme hesaplanırken GSYH içindeki mal ve hizmetlerin fiyatları yerine evvelki yılın fiyatları alınıyor ve böylelikle enflasyon elimine ediliyor. Bu durumda büyüme yüzde 3,2 olarak çıkıyor.”

Aile için hesapladı… ‘Gelir dağılımı bozuk’

Deneyimli iktisatçı, 2024 yılında Türkiye’nin kişi başı yıllık gelirinin yıllık 15 bin 463, aylık olarak da 1.288 dolar olduğunu belirterek ailelerin aylık geliri ile hesaplama yaptı.

Eğilmez, “Üç kişilik bir çekirdek aile için bu (1.288 x 3 =) 3.864 dolar ediyor. Bunu ortalama kurla çevirirsek (3.864 x 32,77 0 =) 126.623 Türk Lirası eder. 2024 yılında minimum fiyat net 17.002 lira idi. Örneğimizdeki çekirdek ailedeki üç kişi de 2024 yılında taban fiyatla çalışmış olsa, bu ailenin aylık geliri (17.002 x 3 =) 51.006 TL eder. Bu durumda bu ailenin geliri, kelamını ettiğimiz ortalama gelir olan 126.623 liradan 75.617 lira uzakta demektir. Ortalama hesapların sahiden ne kadar uzak olduğu bir yana bırakılırsa bu kolay hesap bize Türkiye’de gelir dağılımının ne kadar bozuk olduğunu gösteriyor.”