Macaristan Başbakanı Orban: Türk dünyası ilerlerken Avrupa yavaşladı
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Macaristan‘ın başkenti Budapeşte‘de düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Gayriresmi Zirvesi‘nin açılışında konuştu.
Programın düzenlendiği Budapeşte’nin söz manasına değinen Orban, bu ismin Buda ve Peşte’den oluştuğunu, Buda’nın büyük Türk hükümdarı Attila’nın kardeşinin ismi olduğunu söyledi. Kentin isminin Hunlara dayanmasının Macaristan ile Türk devletleri ortasındaki derin tarihi, manevî ve kültürel bağları gösterdiğini belirten Orban, tepeye birinci sefer mesken sahipliği yapmanın kendileri için onur olduğunu lisana getirdi.
“Türk dünyası ilerlerken Avrupa yavaşladı”
Macaristan’ın 7 yıl evvel bu teşkilata gözlemci üye olduğunu, bu vakit zarfında dünyada önemli değişimlerin yaşandığını anlatan Orban, “O günlerde teşkilatın bu kadar kıymet kazanacağını ben de iddia etmiyordum. O vakitler Türk dünyasının yükselişe geçtiğini görüyordum. Fakat bir yandan Türk dünyası ilerlerken, öbür yandan Macaristan’ın içinde bulunduğu Avrupa dünyası, Avrupa Birliği (AB) yavaşladı, gelişimi durdu, hatta dramatik bir duruma geldi” diye konuştu.
Orban, TDT üyesi ülkelerle Macaristan’ın ticaret hacminin 30 milyar dolardan 45 milyar dolara yükseldiğini belirterek, bu işbirliğinin ülkesi için stratejik kıymet kazandığını tabir etti.
Macaristan’ın yalnızca Avrupa iktisadının dinamikleriyle hareket etmesi halinde eza yaşayabileceğini kaydeden Orban, bu nedenle Türk dünyasının kalkınma dinamiğine gereksinim duyduklarını söyledi.
Orban, Ukrayna’da yaklaşık 3 yıldır süren savaşın önemli ekonomik sonuçlar doğurduğunu, bu durumla baş edebilmede TDT ile olan işbirliğinin değerli katkıları olduğunu aktardı.
“Rusya-Ukrayna görüşmeleri Erdoğan’ın başarısıdır”
TDT ülkelerine son 3 yılda barıştan yana tavır sergiledikleri için Macar halkı ismine teşekkür eden Orban, “Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür ederim. Başarılı barış misyonu ve arabuluculuğu için tebriklerimi sunuyorum. Sayın Başkan, üç yıl sonra tekrar Türkiye topraklarında direkt Rusya-Ukrayna görüşmeleri yapılması sizin başarınızdır” sözlerini kullandı.
Orban, Avrupa’da önemli bir güç krizi yaşandığını, buradaki elektrik ve doğal gaz fiyatlarının ABD ve Çin’den 3-4 kat daha kıymetli olduğunu, bu nedenle Avrupa’nın artık rekabet edebilir bir durumda olmadığını, bu sayılarla rekabetçi bir iktisat kurmanın mümkün olmadığını anlattı.
“Yaptırımlar Avrupa’nın kalkınma modelini yok etti”
“Üstelik uygulanan yaptırımlar Avrupa’nın üzerine inşa edildiği kalkınma modelini büsbütün yok etti” görüşünü paylaşan Orban, “Bu model neydi? Gelişmiş Batı teknolojisi ile kolay erişilebilen, büyük ölçüde Rusya’dan gelen ucuz güç birleştiriliyordu. Bu kombinasyon rekabetçi ekonomiyi ve süratli büyümeyi getiriyordu. Lakin yaptırımlar bu modeli parçaladı” değerlendirmesinde bulundu.
Orban, Avrupa’nın iktisat stratejisinin olmadığını, şimdi yeni bir yaklaşımın da geliştirilemediğini, bu nedenle Macaristan da dahil “Avrupa’nın pusulasız bir halde fırtınalı bir denizde savrulduğunu” ileri sürdü.
Ukrayna’nın Rusya’dan gelen doğal gazın geçişine müsaade vermemesinin trajik bir durumun yaşanmasına yol açtığını hatırlatan Orban, TDT ülkeleriyle daha evvel yapılan işbirliğinin bu süreçte sağladığı olumlu katkıların ehemmiyetine dikkati çekti.
“TürkAkım olmasaydı Macaristan’da gaz ve güç olmazdı”
Orban, geçmişte Batı’da TürkAkım Doğal Gaz Boru Sınırı’nın inşası hakkında büyük tartışmalar yaşandığını, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu durumu âlâ bildiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:
“Batılılar bu çizginin yapılmaması için her şeyi yaptı. Ancak biz direndik ve inşa ettik. Bugün bu boru sınırı olmasaydı Macaristan’da gaz ve güç olmazdı. Bu nedenle bu projeye sonuna kadar dayanak verdiği için Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür ederim. Bu, Macar iktisadını yaşatan göbek bağımızdır. Cumhurbaşkanı Aliyev’e de teşekkür etmek isterim. Geçen yıl Azerbaycan’dan birinci doğal gaz sevkiyatları geldi. Bu daha evvel hiç olmamıştı. Bu bir birinciydi. Sayın Başkan’dan gelecekte de bu dayanağın süreceği tarafında kelam aldım.”
Orban, işbirliği içinde oldukları öbür üye ülke devletlere de başka ayrı teşekkür etti.
