Küresel Şehirler Endeksi: İstanbul, beşeri sermayede dünya 15’incisi oldu
Oxford Economics’in 2025 Global Kentler Endeksi’nde İstanbul, beşeri sermaye kategorisinde bin kent ortasında 15. sırada yer aldı.
Endekste ekonomi, beşeri sermaye, hayat kalitesi, çevre ve yönetişim olmak üzere beş başlık altında kentler puanlandı. Listenin birinci sırasında 2,5 trilyon dolarlık iktisadıyla New York yer aldı. Bir trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğe sahip Londra ikinci olurken, Paris kültürel zenginliği ve ömür kalitesindeki üstün performansıyla üçüncü sıraya yerleşti.
İstanbul beşeri sermayede birinci 20’de
Türkiye’den İstanbul, Ankara, Antalya, İzmit ve Bursa sıralamaya girdi. İstanbul genel listede 106’ncı sırada yer alırken, beşeri sermaye kategorisinde 15’inci olarak öne çıktı. Ankara 277, Antalya 374, İzmit 383 ve Bursa ise 405’inci sırada bulunuyor.
ABD kentleri iktisatta öne çıktı, ömür kalitesinde Avrupa önde
Listenin birinci 10’unda ABD’den San Jose, Seattle, Boston ve San Francisco dikkat çekerken, Avustralya’dan Melbourne ve Sydney ile Japonya’dan Tokyo da yer aldı. Tokyo, 1,3 trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğüyle bölgesel önder pozisyonunu korudu. Paris, San Jose ve Seattle ise ömür kalitesi kategorisinde New York ve Londra’yı geride bıraktı.
Yeni kategoriler: Kültürel başşehirler, gelişen megakentler
Oxford Economics, bu yıl endekse kent cinsleri yaklaşımını da ekleyerek kentleri; küresel başkanlar, kültürel başşehirler, sürdürülebilir kentler, sanayi merkezleri ve gelişen megakentler üzere yedi alt kategoriye ayırdı.
Küresel başkanlar ortasında New York, Londra ve Tokyo öne çıkarken, Prag, Floransa ve Edinburg kültürel başşehirler olarak listelendi. Lagos ve Dakka üzere kentler ise süratli kentleşme ve nüfus artışıyla “gelişen megakentler” kategorisine dahil edildi.
Yapay zeka ve demografik dönüşüm belirleyici olacak
Oxford Economics Kentsel Hizmetler Kıdemli Ekonomisti Anthony Bernard-Sasges, kentlerin geleceğini şekillendirecek temel faktörleri üretken yapay zeka, iklim değişikliği ve demografik dönüşüm olarak sıraladı. Bernard-Sasges, “Küresel başkanlar yapay zekadan en çok yarar sağlayabilecek altyapıya sahip, lakin eşitsizlik problemini da çözmek zorundalar” değerlendirmesinde bulundu.
Gelecekte Hindistan ve gelişen ülkeler öne çıkabilir
Rapora nazaran, ABD ve Çin kentleri hala global GSYH’nin yüzde 33’ünü üretirken, gelecek 25 yılda Hindistan ve gelişen ülkelerdeki kentlerin global büyüme içindeki hissesini artırması bekleniyor. Lakin Avrupa ve Doğu Asya’daki kentler için yavaşlayan nüfus artışı ve yaşlanan demografi uzun vadeli bir risk olarak görülüyor.
