“Kur-enflasyon dengesiz, faaliyetten kazanan yok”
RECEP ERÇİN
Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD) üyeleri, hammaddede yaşanan süratli fiyat artışlarından şikâyetçi. Arzın sonlu kalması ve geçen periyotta yapılan yatırımlarla talebin artması yüzünden atık kağıt piyasasında yaşanan dengesizlik nedeniyle yılbaşından beri hammaddeye yüzde 40 artırım geldiğini belirten KASAD Başkanı Alican Duran, “Atık kağıda yılbaşından bu yana yüzde 40 artırım geldi. Fiyat dalgalanmasının Avrupa ile eş güdümlü olması lazım yoksa karton ambalaj ihracatı kahra girer. Hurda kâğıt arzında kasvet var. Avrupa’da talep yokken ne oldu da bu oldu? Bugün biraz para kaybedip yönetim ederiz durumu var fakat Avrupa ile ahengi oturtmamız lazım yoksa pazar kaybederiz” diye konuştu.
“DPT olsaydı da, herkes her yatırımı yapmasaydı”
10 Nisan’da yönetim kurulu üyelerinin de iştiraki ile düzenlenen basın sohbetinde 2024 yılı değerlendirmelerini ve birinci çeyrek akabinde 2025 yılına yönelik beklentilerini açıklayan KASAD Başkanı Duran, “Yüzde 40 artış bize yüzde 20 yansıyor. O yüzden düşünce var. Ya şirketler göğüsleyecek ya da kesin eser fiyatlarına yansıyacak. Keyfi bir artırım yapılmadığının farkındayız fakat. Bu sene 1 milyon ton ek kapasite geliyor içeriye. Keşke Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) olsaydı da herkes her yatırımı yapmasaydı. Uygun olup olmadığının devletten yanıtı gelseydi. Burada iş var biz de yapalım mantığı bu çeşit sonuçları doğuruyor. Yarın ABD de çok önemli kontaklar alabiliriz lakin içimizdeki dengesizliklerden ötürü kaybedebiliriz. Dünyadaki fiyatlama neyse hammadde maliyeti buna uygun olmalı. İhracat olmadan büyük ambalaj şirketleri yaşayamaz” yorumu yaptı.
“Selüloz üretimi için devlet işin içinde olmalı”
Kur ve enflasyon dengesizliği yüzünden faaliyet çıkarı sağlayan karton ambalaj üreticisi olmadığını dile getiren KASAD Başkanı Duran, “Bu birçok şeyi batıracak. Güzel bir hizmet ülkesi ve sanayi ülkesiyiz ancak yüksek teknoloji satmıyoruz. Yüzde 35’ler (kur-enflasyon farkı) içinden çıkılacak, sürdürülebilir oranlar değil. Bir sene iki sene sabredebilirsiniz…” tabirlerini kullandı.
Türkiye’de selüloz üretilmediğini kesimin bu manada ithalatçı ve atıktan dönüştürülen hammaddeye muhtaç olduğunu kaydeden Duran, şunları söyledi: “Selüloz dünyada birkaç kartelin elinde. Çin çok fazla yatırım yaptı. Almanya’nın üretimi 1,2 milyon ton iken Çin’de tek bir şirketin bir makinesi yılda 1,6 milyon ton üretiyor. Çin’in üretimi 15 milyon ton. Selüloz hammaddesi fiyatına dünyada karton satılıyor. Selülozdan yapılan kartonun fiyatı 750 dolar. Fiyatı neredeyse geri dönüşümlü hammadde ile tıpkı. Türkiye kesinlikle kendi selüloz bazlı bir fabrikaya sahip olmalı. Daha evvel SEKA vardı. 1936’da Atatürk’ün üzerinde bilhassa durduğu sanayi atılımı idi. İzmit’te başladı ve tüm tesisleri entegre idi. Selülozdan karton kağıda kadar lakin 2005’te kapandı. Özel kesimin selüloz üretimine gücü yetmiyor. Selüloz üretimi için devletin işin içinde olması lazım. Selülozu yalnızca kağıt kesimi değil dokumacılıkta alıyor. Bir kümenin üzerine vermek gerçek değil.”
“ABD pazarında değerli olan fiyat değil güven”
Yönetimsel yanlışlara da değinen KASAD Başkanı Duran, “Net ihracatçı olduğumuz kesimimizde ithalata müdafaa tedbiri aldık. Alakalar ve itimadı sağlamadan fiyatla gitmek Çin yaklaşımı oluyor. Türkiye ilgilerle yürümeli. O yüzden Avrupa’nın tedarikçisiyiz. En düzgün hurdayı herkesten en güzel bizim toplamamız lazım. Toplamada ıstırabımız da yok lakin ayrıştırmada var. Avrupa’da büyük dediğimiz ABD’de orta büyüklüğe denk geliyor. ABD, Çin’e olduğunun yüzde 10’unu bize dönse full kapasite oluruz, bir o kadar da yatırım gerekir. Amerikalıların yoğurt yiyişi Avrupa’dan farklı, öteki bir dünya, öbür bir anlayış. Ben 15 yıldır uğraşıyorum ihracat da yapıyorum fakat orası için hiçbir şey değil. Orada da bağlar çok değerli ucuza hiç bakmıyorlar yüzde 20-25 fazla da verebiliyor; bunu yaşatacak kar marjları var” bilgilerini paylaştı.
“Yatırım siyasete değil hukuka bakar”
Piyasalarda yaşanan gelişmelerin bölüme tesirine ait soruları da yanıtlayan KASAD Başkanı Duran, “Geçen hafta en büyük yabancı tahvil satışı geldi. Kur siyasetinden şad kalmasak da son olaylar ülkenin imajı açısından olumsuz oldu. Birçok müşteriden soru aldık; eseri alabilecek miyiz diye.. Bir itimat buhranı var. Yatırım siyasete filan bakmaz, hukuka ve itimada bakar” İfadelerini kullandı.
%1,57
Kağıt-karton ambalaj ihracat artışı (2024)
1,042 milyar dolar
Kağıt-karton ambalaj ihracatı (2024)
2,5 milyar dolar
Sektörün 2030 ihracat hedefi
