KOBİ’ler borç yapılandırmak için ‘Anadolu yaklaşımı’ bekliyor

Nurdoğan A. ERGÜN

Son iki yılda artan girdi ma­liyetleri ve yüksek kre­di faizleri nedeniyle nakit sorunu derinleşen KOBİ’ler, ödeyemediği borçlarına ‘yapı­landırma’ talep ediyor. Bilhassa esnaf ve küçük işletmelerin son devirlerde borç yükü nedeniy­le külfetli günler yaşadığına dik­kat çekilirken, artan haciz ve blo­kelerin de firmaları iflasa sürük­leyebileceği belirtiliyor.

Esnaf ve KOBİ temsilcilerinden yükse­len sesler, son devirlerde ‘taş­kın haciz’ olarak isimlendirilen uy­gulamaların önemli mağduriyetle­re yol açtığına işaret ediyor. Cüzi bir borç nedeniyle, işletmelerin faaliyetlerini sürdürmesi için el­zem olan tüm makine, ekipman ve stoklara haciz konulması şek­linde tanımlanan ‘taşkın haciz’ nedeniyle borcun ödenmesinin daha da sıkıntı hale geldiği vurgula­nırken, bu durumun süreci, iş­letmelerin kapanmasına kadar götürebileceği dillendiriliyor.

Küçük ve Orta Büyüklükteki İş­letmeler Derneği (KOBİDER) Başkanı Nurettin Özgenç, mali­yeye ve bankalara olan borcunu ödeyemeyen esnaf ve KOBİ’lerin mağduriyetinin giderilmesi ve isimlerinin kara listeden çıkarıl­ması ismine hükümete sicil affı ve borç yapılandırması davetinde bulundu. Özgenç, “Geçmiş yıllar­da büyük kuruluşların borçları­nın yapılandırılması için getiri­len İstanbul Yaklaşımı üzere, KO­Bİ’ler için de ‘Anadolu yaklaşımı’ yapılsın” dedi.

“Mağduriyetler giderek artıyor”

İcra dairelerinde taşkın haciz krizi yaşandığını söyleyen KOBİ­DER Başkanı Nurettin Özgenç, “Küçük ölçüdeki borca kar­şılık bile taşkın haciz yapılması yani tüm hesaplara el konulması birçok firmayı güç durumda bıra­kıyor” dedi. “Taşkın haciz konu­su esnafın belası” diyen Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfede­rasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken de esnafın bankadaki paralarına erişimleri­nin kısıtlandığını ve borçları ka­dar bile çekim yapamadığına işa­ret etti.

Bu durumun borçlunun günlük ömrünü sürdürmesini, hatta temel muhtaçlıklarını karşı­lamasını bile engellediğini vur­gulayan Palandöken, “200 bin TL’lik bir borca karşılık bir dai­reye el konulmuşsa, başka taraflar bırakılsın ki ödemeye gücü kal­sın, ayakta durabilsin. Esasen kre­diye ulaşmak çok güç, ticari faiz­ler mevduatların çok üzerine çık­tığı bir dönemdeyiz” yorumunu yaptı.

“Tüm mal varlığına el konulabiliyor”

Son yıllarda iktisatta yaşa­nan zahmetlerle nakit darboğazı­na giren endüstrici ve KOBİ’lerin “taşkın haciz” isimli uygulamay­la daha da güç durumda kaldığı­nı lisana getiren Nurettin Özgenç, şunları söyledi: “Haciz işlemle­rinde son deva olarak başvurulan ve hukuksal açıkları nedeniyle ter­cih edilmeyen bu usul ile icra dairelerinden çıkarılan ‘Tüm mal varlığına el konulsun’ ibareli taş­kın haciz uygulamasıyla en ufak bir kredi gecikmesinde borçlu­nun araçları dahil tüm mal var­lığına haciz konulabiliyor. Ban­ka hesapları bloke ediliyor.

Tüm ticari faaliyetleri bir anda duran işletme, mahkemeye itiraz baş­vursa yapsa bile, sonuç alması en az 6 ayı buluyor.” Özgenç’in iddia­sına nazaran, taşkın haczin arkasın­da bankaların süratli tahsilat yarışı yatıyor. Özgenç, “Çünkü kredisi­ni ödemekte zorlanan borçluya birinci haciz kararını aldıran banka ipotekte birinci sırada yer alıyor” ifa­delerini kullandı.

“Tam işler açılacakken haciz şoku geliyor”

Esnaf ve sanatkârlar için iş­lerin tam açılacağı ve paraya ih­tiyaç duyulan bir periyot yaşan­dığını dile getiren KOBİDER Başkanı, “Ancak taşkın haciz uy­gulaması esnafı mağdur ediyor.

Dolaysıyla birtakım icra dairelerinde sıkça yaşanmaya başlayan taşkın haciz ile tüm banka hesaplarına el konulan işletmeler, hiçbir şe­kilde banka üzerinden süreç ya­pamayınca işletme sekteye uğ­ruyor” diye devam etti. İcra İf­las Kanunu’ndaki düzenlemenin “borca kâfi mal haczi” biçiminde olduğunu aktaran Özgenç, “Yani borç ölçüsü kadar haciz süreci yapılabilir. Borcu karşılayacak mal üzerinde haciz kalmak üzere, mahkemeden fazla yapılan ha­cizler kaldırılabiliyor, bu da 3- 4 aylık bir müddet gerektiriyor.

Örne­ğin esnaf ve KOBİ’lerin 30 bin TL borcu için Türkiye çapındaki bütün menkul ve gayrimenkulle­rine haciz uygulanması ya da iş­letme sahibinin 50 bin TL borcu için Türkiye genelindeki 9 adet ve 200 bin TL bedelindeki gay­rimenkullerine haciz konulması orantısız bir uygulama. Bu esnafı kilitliyor ve mağdur ediyor” diye konuştu.

“İşletmelerin ömür mühleti kısalıyor”

Son vakitlerde alacaklıların, borç ölçüsünün çok üzerinde meblağları banka kanalı ile bloke edip borçlu işletmenin operasyonel sürecini sekteye uğrattığını söyleyen İstanbul Tüccarlar Kulübü Lideri İlker Önel, bu durumun da işletmelerin olağan ömür sürecini kısalttığını belirtti. Önel, “Burada yapılması gereken alacakların kanunla düzenleme yapılıp borç meblağı kadar olan kısmına haciz konulması gerektiği.

Yoksa bu durumun işletmeleri ve piyasayı sıkıntı durumda bırakabileceği pek açık ve net. Uzun vakittir bilhassa operasyonel maliyetlerini ve nakit akışını yönetemeyen işletmeler var. Başka taraftan Merkez Bankası makro ihtiyati önlemler kapsamında TL ticari kredi yüzde 2.5 hudut sebebiyle bankalarda finansmana ulaşmadaki imkansızlık, piyasada iflas ve konkordatoların artmasına ve hacizlerin çoğalmasına sebep oldu” dedi.