Kârlılık düştü üretim benzine geri döndü

ALİ YILDIRIM

Otomotiv bölümü pandemiyle birlikte sert bir dönüşümün içine girdi. Yokluk periyodunda markalar ellerinde ne varsa ortaya sürdü. Ve elektrikli araçlara da talep patlamış oldu. Zira tüketici ne bulursa onu aldı. Bu tablo iklim değişikliklerinde de dikkat çekmeye başlayınca, Avrupa sıfır emisyon devrinde vitesi yükseltti. Voltaj gitgide arttı. Fabrikalar dönüşmeye başladı. Türkiye’de de her ne kadar elektrikli yatırımı somut olarak tam gerçekleşmemiş olsa da düşük vergi diliminde yer almaları Togg tesiriyle bu alana talebi arttırdı. Ama son devirde burada da fiyat artışları başladı. Avrupa verdiği teşviği kaldırdı. Elektrikli araç satışlarında büyüme sürat kesti. Böylelikle fabrikalarda alternatif kapasite oluştu. Tıpkı vakitte markalar da karlılıktan ötürü elektrikli araç üretimine çok da sıcak bakmamaya başladı. Geçen hafta bir ortaya geldiğimiz Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu da tam olarak bu bahse dikkati çekti. İstanbul’da gerçekleşen toplantıda konuşan Eroldu, “Markalar da yalnız elektrikli yapalım yahut yalnız elektrikli hibrit yapalım siyasetlerinden geri adım attılar. Yani otomotiv sanayicileri karlı alanlara yatırım yapmak zorunda. Yani kârsız alana yatırım yapmanın manası yok” dedi.

Herkes yine bir geri dönüşümün içinde

Elektrifikasyonla birlikte faz farklarının büyüyeceğini anlatan Cengiz Eroldu, faz farklarının yayılacağını göreceklerini söz etti. Artık markaların yalnız elektrikli ve hibrit yapmak istemediklerini anlatan Eroldu, “Bu siyaset vardı ancak artık geri adım atıldı. Artık bugün herkes aslında içten yanmalı motorları tutmaya çalışıyor. Her gün görüyoruz markaların yeni teknolojili akaryakıtlı motorları geliştirdiğini. O yüzden artık eserler üçlü çıkıyor. İşin içinde kesinlikle elektrikli var evet bu bir gerçek. Lakin bunun yanında hibrit de olacak içten yanmalı (ICE) motorlar da olacak. Yani artık herkes buna dönmeye çalışıyor şu anda. Full elektrikli ve hibrit olanların yanına ICE’ı koyma yani benzinliyi koymaya çalıştığını görüyoruz. Yani bugün Türkiye pazarında bile markaların neredeyse birçoğunun üçlü opsiyonu var artık” tabirlerini kullandı.

Kârlı alanlar içten yanmalılar

Türkiye’ye de değinen Eroldu, yalnızca hibrit motorlu araçlarda bir vergi avantajının olmadığını paylaştı. Bu yüzden müşterinin akaryakıtlı istediğini anlatan Eroldu şöyle devam etti: “Yani o fiyat farkını ödemek istemiyor. Ne oluyor ya firma yani hibrit ve benzinliyi yakın fiyatlara getirip kârından feragat ediyor satabilmek için yoksa akaryakıtlı satılıyor. Otomotiv sanayicileri karlı alanlara yatırım yapmak zorunda. Şu anda kârlı alanlar Avrupa’da da Türkiye’de de içten yanmalılar.”

Benzinli motorlar hibrit kadar çevreci yapılacak

“Bunun Avrupa’daki en yakın örneğini Renault’nun başında Luca de Meo da söyledi” diyen Eroldu, o sözleri hatırlatarak, “Diyor ki ‘söyleyin bize biz ne yapalım? Ya fabrikaları kapatalım, ya ICE satalım, zira biz ICE’dan para kazanıyoruz. Biz ICE satmaya devam edelim’ diyor adam doğal olarak. Yani bu her yerde birebir şey, zira hibritin müşteri gözünde bir pahası var mı? Bence yok. Yani içten yanmalıyla hibrit ortasında büyük bir fiyat farkı var. Zira otomobilin içine iki motor koyuyorsunuz, batarya koyuyorsunuz yani onların karşılığını almıyor ki müşteri yani sonuçta. Yani yakıt tasarruf olarak görmüyorlar. Yani o açıdan da aslında müşterinin kabul etmesi lazım” dedi. Müşteriye bir şeyi zorla kabul ettirmenin mümkün olmadığını anlatan Eroldu, etraf için bunun değerli olduğuna da değindi. Eroldu şunu anlattı: “Tabii ki etraf de kıymetli fakat ya biz akaryakıtlı motorları o kadar çevreci yapacağız ki yani hibrite yakın bir performans çıkaracak bunlar, o da bir tahlil olabilir. Muhakkak markalar oraya yanlışsız gidiyorlar sonuçta.”

Avrupa’daki atıl kapasite Türkiye için bir risk

Avrupa’da atıl bir kapasitenin oluştuğunu ve bunun Türkiye için risk olduğunu anlatan Cengiz Eroldu, belirli markaların pazardaki arz artışlarını gördüklerini söyledi. Eroldu, fiyat rekabetinin arttığını söz ederek, “Çünkü Avrupa’da satılmayan kapasite Türkiye’ye hakikat gelmeye çalışıyor. Onların da kârları azalıyor. Yani bu bu türlü 5-10 sene sürdürebilecek bir hadise değil. Yani bir sene bunu yaparsın ikinci sene sen de gidip kapasiteni düzeltirsin. Kimse zira düşük kâr marjıyla çalışamaz, otomotivde yatırım yapman lazım zira. Doğal ki aşikâr kapanmalar olacak Avrupa’da bunu göreceğiz yani sonuçta” açıklamasında bulundu.

Biz durduğumuz vakit düşeriz

“Türkiye’de genelde bir olumsuzluk havası var” diyen Cengiz Eroldu, otomotiv endüstrinin durma üzere bir bahtının olmadığını vurguladı. “Biz durduğumuz vakit düşeriz” tabirlerini kullanan Eroldu kelamlarını şöyle sürdürdü: “Yani bizim yatırım yapmamız lazım ve işi büyütme istikametinde hareket etmemiz lazım. Bizim yaptığımızda o şu anda. Biz hepimiz yani bütün üyelerimiz olarak yatırım yapmaya işte Türkiye’ye yeni eserler çekmeye çalışıyoruz, devam ediyoruz. B sayılarımız da ortada sonuçta. 1,2 milyar dolar kim Türkiye’de yatırım yaptı ki yani hangi endüstride hangi dalda bu boyutta yatırım var yahut işte son 10 yılda 10 milyar dolar yatırım yapıldı. Bu yatırımların da önümüzdeki yıllarda devam ettiğini göreceğiz. Bilhassa şayet bu iki yeni oyuncunun da bir an evvel fabrikalarını yapıp oyuna girmeleri bu sayıları daha da büyütecek ve Türk otomotiv endüstrinin Türk iktisadından aldığı, bugün ihracattan 16 hisse alıyorsak bunun ileride 20’lerin üzerine çıktığını falan göreceğiz yani yakın vakitte. Olumsuz bir gelecek görmüyorum.”

Bizim pazarımız Avrupa ABD işi bizi etkilemez

Son devirde ABD’de yaşanan gelişmeler üzerine de konuşan Cengiz Eroldu, “Bizim pazarımız Avrupa olduğu için biz Avrupa müşterisine yönelik eser yapmaya devam edeceğiz. Günün sonunda eser satıyoruz. Yani sattığımız eserleri de biz az önce de konuştuk hem Türkiye pazarına hem Afrika- Ortadoğu pazarlarına hem de batı Avrupa pazarına yönelik eser yapan aslında çoklu pazarlara karşılık vermeye çalışan bir sanayiyiz. Yani ancak bizim yaptığımız ihracatın yüzde yetmişi batı Avrupa. Hani o açıdan biz tekrar batı Avrupa’ya uygun eser yapmaya devam edeceğiz. Orada bir sorun olmaz. Teknik mevzuatımızda da Avrupa Birliği’ni birebir takip ediyoruz Türkiye olarak. Otomotiv endüstrini etkileyen bir husus olmaz burada” dedi.

ABD’ye traktör gönderirsek avantajlı oluruz

Rekabetçilik alanında nispi bir avantajın da olduğunu aktaran Cengiz Eroldu, “Tabi bunlar otobüsler, traktörler ve kamyonlar üzere. Artık kamyon ve otobüste alışılmış Amerika çok spesifik bir pazar. Oradaki eserler de farklı bize nazaran ancak mesela traktör pazarı bir fırsat olabilir burada. Şayet artık mesela Avrupa’dan ABD’ye traktör varsa giden Türkiye’den göndermek avantajlı olabilir. İşte Çin’den giden traktör varsa artık, gönderemeyeceği için o vakit Türkiye avantajlı olabilir. Komponentlerde Türkiye avantajlı olabilir lakin yani sonuçta bizim ihracatımızın yüzde 4’ü. Hani bunu iki katına çıkardık yüzde 8 oluyor yani tesiri çok büyük değil demek istediğim şey de yani” dedi.

Yeni fabrikalarla kapasite 3 milyona yaklaşacak

Otomotiv endüstrisinde kıymetli yatırımların gündeme geldiğini tabir eden Cengiz Eroldu, bunun olumlu yansımalarını bu sene içinde göreceklerini anlattı. Bunun kapasitelere de tesiri olacğaını aktaran Eroldu, “2.2 milyonun üzerine 175 bin adedi Togg, bu iki yeni fabrikanın da (BYD ve Chery) 150 biner yahut 200 biner olduğunu varsayarsak da 300-400 bin daha ek gelecek bunun üzerine, bu da demekki bizi 2.7-2.8 milyon üzere çok ciddi bir kurulu kapasiteye götürecek. Tabi hedefimiz de bu kurulu kapasiteyi ne kadar doldurabiliriz. Zira nitekim de otomotiv endüstrisinin Türkiye sayılarında, iktisadında çok önemli bir hissesi var” diye konuştu.

Kamyonda kapasite berbatlaştı bu âlâ bir sinyal değil

İç pazardaki yerli hissesinin geçen sene sayılarına paralel devam ettiğine dikkat çeken Cengiz Erdoldu, şunları anlattı: “Kapasite kullanımımız da mart ayında yüzde 70, birinci 3 ayda ise yüzde 65 mertebesinde. Hasebiyle kötüleşmiyor, sabit bir biçimde devam ediyor fakat burda tabi bilhassa kamyon ve traktör kümelerinde kapasite kullanımının kötüleştiğini görüyoruz. Kamyonda yüzde 78’den yüzde 47’ye ki bu yüklü olarak ihracat pazarları. Bu da düzgün bir sinyal değil aslında yani Avrupa’da da işlerin yeterli gitmediğinin öncü bir göstergesi. Keza yeniden traktörde hem ihracatta hem iç pazarda daralma olduğunu görüyoruz. Burda da bilhassa Türkiye pazarında tabi bir ölçü finansmana erişimin geçmiş seneye nazaran kötüleşmesinin tesiri olduğunu da söylemem lazım.”