Kahve tüketimi arttı, ithalat rekora koşuyor

Mehmet Hanifi GÜLEL

Türkiye’de son yıllarda kahveye olan talebin artması, kahve itha­latı rekora koşuyor. Kahve tüketi­minin artması, kahve zincirleri ve üçün­cü kuşak kahve dükkanlarının sayısı her geçen yıl artıyor. Yalnızca kahve değil, kah­veyle birlikte tüketilen pastane ürünle­ri, tatlılar, yan içecekler ve geniş menüler kahve pazarını genişletiyor.

Tüketici alış­kanlıklarında dönüşüm yaşandığını belir­ten kesim temsilciler, kahvenin artık sa­dece içecek olmadığını, bir ömür usulüne dönüştüğünü aktarıyor. Bu yılın birinci çey­reğinde evvelki yılın birebir periyoduna gö­re kahve ithalatı ölçü olarak %33,4’lük artışla 30 bin 300 tona yükseldi. Tıpkı dö­nemde kahve ithalatına 181.5 milyon do­lar ödendi ve %87,7 artış gösterdi.

Anadolu’da nitelikli kahve talebi artıyor

Kahve ithalatında yılın birinci üç ayında yaşanan yüzde 33,4’lük artışın tüketici alışkanlıklarındaki dönüşümün tesiri ol­duğunu ileten Arabica Coffee House CE­O’su Sertaç Yalçın, Türkiye’de kahvenin artık sırf bir içecek değil; bir kültür, bir toplumsallaşma aracı olarak konumlan­dığına vurgu yaptı.

Özellikle genç kuşağın kahveye olan ilgisi ve üçüncü kuşak kahve­cilik anlayışının yaygınlaşmasıyla birlik­te tüketimin önemli ivme kazandığını belir­ten Yalçın, “Kahve talebi yalnızca büyükşe­hirlerle hudutlu değil. Anadolu’nun pek çok kentinde de nitelikli kahveye ulaşmak isteyen önemli bir kitle var. Bu talep doğal olarak ithalat sayılarına da yansıyor.

Kahveye olan talebin önümüzdeki dö­nemde de artarak devam edeceğini öngö­rüyoruz. Firma olarak biz de bu dinamik­leri yakından izliyor, yatırımlarımızı bu talepler doğrultusunda planlıyoruz. Bu yılı için yatırım amacımızı ortalama 200 milyon TL olarak belirledik ve şube sayı­mızı 230’a çıkarmayı hedefliyoruz” dedi.

Fiyatlar bir müddet yüksek devam edecek

Kahve ithalatındaki artışa değinen Kahve.com CEO’su Levend Akdaş, fiyat­ların bir müddet daha yüksek devam edece­ğinin öngörüsüyle alıcıların döviz kurun­daki durağanlıktan da faydalanıp, ham­madde stoklarını artırmış olabileceğini belirterek, “2025’in birinci çeyreğinde ithalat vergilerindeki artışın tüketimdeki artışı­nın üstünde olduğunu düşünüyorum. Fi­yatlarda artışın 2025 sonbaharına kadar devam edebileceğini bekliyorum” dedi.

Sektör büyümesini sürdürüyor

Türkiye’de bilhassa son 5 yılda üçün­cü jenerasyon kahveciliğin yükselişte olduğu­nu belirten Horeca yatırımcısı ve Fredo­nia Coffee kurucusu İdris Akgül, zincir kahve markaların sayısı, lokal butik kah­veciler ve konutta kaliteli kahve tüketimi­nin artmasıyla gelişmesiyle birlikte genç nüfusun ağır olduğu büyükşehirler­de kahvenin artık çayla rekabet eden bir içecek haline geldiğini söz etti.

Brezilya ve Vietnam’da iklimden ötürü üretimin zorlaştığını bildiren Akgül, “Bu da fiyat­lara yansıyor. Tekrar dolar/TL kuru yüksek seyretmesinden ötürü ithal kahvenin bi­rim maliyeti çok arttı ve paha bazında ar­tışı hızlandırdı. Türkiye’de kişi başı kah­ve tüketimi yaklaşık 1.5 kilogramla hala Avrupa ortalamasının çok altında. Fakat artış trendi çok güçlü. Bilhassa kapsül kahve makineleri, filtre kahve ve coffe­e-to-go kültürü büyümeye devam ediyor” diye konuştu.

Kahve tüketimini artıran 5 faktör

1-Pandemi tesiri: Pandemiden evvel kahve tüketimi vardı, fakat daha sonluydu. Pandemi ile birlikte beşerler hem konutta hem de dışarıda daha fazla kahve tüketmeye başladı.

2-Kahve dükkanlarının yaygınlaşması: Büyük kentlerde bilhassa endüstriyel kahve kültürü süratle yayıldı. Zincir kahveciler ve butik kahve dükkanlarının sayısı katlandı.

3-Evden çalışma tertibi: Konutta çalışan bireyler kahve dükkanlarını çalışma alanı olarak kullanmaya başladı. Bu da hem tüketimi hem de mağaza sayısını artırdı.

4-Evde kahve ekipmanlarına olan ilgi: Tüketiciler konutta de çeşitlilik aramaya başladı, bu da kahve makinesi satışlarını artırdı.

5-Yan eserlerin çeşitlenmesi: Yalnızca kahve değil, kahveyle birlikte tüketilen pastane eserleri, tatlılar, yan içecekler ve dondurma üzere alternatifler de arttı.

Pandemi sonrası tüketim arttı

Kahve ithalatındaki dikkat alımlı artışın temel nedeninin arz-talep istikrarının süratle değişmesinden kaynaklandığını tabir eden ENC Expo Yönetim Kurulu Lideri Niyazi Coşkunsoy, “Özellikle pandemi sonrasında kahveye talep önemli halde arttı. Bu artış ferdî tüketimi değil, birebir vakitte kahve dükkanlarının sayısındaki süratli artışı beraberinde getirdi. Son devirde Brezilya ve Güney Amerika’da yaşanan iklim şartları, kahve üretimini olumsuz etkiliyor. Türkiye olarak bu artışın tesirlerini sınırlamak gayesiyle Afrika menşeli kahvelerde uygulanan gümrük vergisini sıfırladı” dedi.