İzmir Ticaret Odası Başkanı Özgener: MB para politikalarının desteklenmesi gerekiyor

Özlem Sarsın – İZMİR

İzmir Ticaret Odası (İZTO) Yönetim Kurulu Lideri Mahmut Özgener, şubat ayı meclis toplantısında üyelere seslendi. Özgener, 2023 Temmuz’undan bu yana uygulanan para siyasetinin, meçhullüğü artan küresel ekonomik ortamda, makroekonomik kırılganlıkları azaltmak için kıymetli bir fırsat sunduğunu söyleyerek, “Son 1.5 yılda Merkez Bankası’nın muvaffakiyet sağladığı alanlar ortasında bilanço düzelmesi, rezerv artışı, açık konumun azalması ve Kredi Muhafazalı Mevduat’ının değerli bir döviz kaybı olmadan eritilmesi öne çıkıyor” açıklamasında bulundu.

Özgener, “Ancak para siyasetinde sıkılaşmaya yönelik yeni adımlar atılmaması halinde, enflasyonun istenilen düzeye inmesi için, piyasa fiyatlarındaki istikrarın sağlanması ve enflasyon beklentilerinin düşmeye devam etmesi gerekiyor” dedi.

“Dezenflasyon hızlanmalı”

Sadece para siyaseti odağında ilerlemenin, enflasyonu düşürmenin maliyetini her kesim için artırdığına da dikkat çeken Özgener, hem kur düzeyinin, hem de ekonomik aktivitenin hedeflenen düzeylerde seyretmediği bir ortamda, kısa vakitte yine istikrarlı bir duruma gelmek için, dezenflasyonun hızlanması gerektiğini belirtti.

Böylelikle, gerçek dal ve hane halkları üzerindeki maliyetlerin daha denetim edilebilir bir hal alacağını söz eden Özgener, “Bu ayın başında, Merkez Bankası tarafından paylaşılan Enflasyon Raporu’nda birinci dikkat çeken nokta 2025 yıl sonu için enflasyon kestiriminin yüzde 21’den yüzde 24’e yükseltilmesi oldu. Bu güncellemeyle birlikte, Merkez Bankası son altı ayda 2025 yıl sonu enflasyon iddiasını toplamda 10 puan artırmış oldu. Merkez Bankası bu revizyonda yüklü olarak para siyasetinin tesir alanı dışındaki ögelerin tartısı olduğunu belirtti. Buna bağlı olarak; geçen hafta açıklanan Piyasa İştirakçileri Anketi’nde enflasyon beklentileri de yükseldi. İştirakçilerin cari yıl sonu TÜFE beklentisi bir evvelki anket devrinde yüzde 27,1 iken, bu anket periyodunda yüzde 28,3 oldu” dedi.

“Şubat ayı enflasyonu kritik noktada”

Gerçekleştirilen son enflasyon raporu toplantısında, Merkez Bankası’nın faiz indirimine yönelik hala bir alana sahip olduğunu paylaştığına da değinen Özgener, “Ancak; Merkez Bankası’nın açıkladığı yüzde 33,27 olan son üç aylık enflasyon ortalamasının yıllıklandırılmış halini incelediğimizde, yüzde 45 olan mevcut siyaset faizi ile ortasında bir farkın olduğunu görüyoruz. Bahsetmiş olduğumuz fark; Merkez Bankası’nın bu ayın başında öngördüğü üzere “enflasyon beklentilerinin hanehalkı ve gerçek bölümde düşmeye devam etmesi” ile birlikte okuduğumuzda, enflasyon beklentilerinde tutarlılığın değerini anlıyoruz. 12 ay sonrasının enflasyon beklentisi; hanehalkı için yüzde 58,82’den, yüzde 59,12’ye çıktı. Gerçek bölümün beklentisi ise yüzde 43,8’den yüzde 41,9’a düşerken, piyasa iştirakçilerinin öngörüsü yüzde 25,38’den yüzde 25,26’ya geriledi. Bu sonuçlardan hareketle; Şubat ayı enflasyon datalarının, 3 aylık ortalama TÜFE enflasyonunun yıllıklandırılmış düzeyinin belirlenmesi noktasında kritik olacağını düşünüyoruz. Şubat ayı enflasyonu piyasaların kestirim ettiği üzere yüzde 4 civarında gelirse, bu bilgi yüzde 40 dolaylarına çıkacak” dedi.

“Politika faizini düşürmek olumsuz algılanabilir”

Bununla birlikte; yüzde 45 olan siyaset faizini düşürmek için ısrar edilmesinin, bilhassa hane halkı enflasyon beklentileri yükselirken sıkı para siyasetinin ciddiyeti açısından olumsuz algılanacağı kanaatinde olduklarını vurgulayan Özgener, “Öte yandan, Ocak ayı enflasyonunu yükselten ve Şubat ayınınkini de etkilemesi beklenen kamuda sıhhat iştirak muayene hisselerinde yapılan artışın bir kısmının, geçen hafta sonu geri çekilmesinin, Şubat enflasyonunun iddialardan daha düşük gelmesini sağlayacağını bekliyoruz. Şubat ayı enflasyonunun yüzde 4 yerine yüzde 3 gelmesi durumunda ise; yıllıklandırılmış datanın geçen ayki yüzde 33,27’yi aşarak yüzde 36 düzeyinde olması bekleniyor. Bu durumda; Merkez Bankası her şeye karşın faiz indiriminin gerekli olduğunu değerlendiriyorsa, sıhhat dalı artırımının geri alınmasının bir modül alan yaratabileceğini öngörüyoruz” dedi.

“Merkez Bankası faiz indirmeye devam edecek”

Ortaya çıkan sonucu, Merkez Bankası’nın faiz indirimi için daima değişen ve dar alana sıkışan datalara işaret etmesi olarak değerlendirdiklerini söyleyen Özgener, sıhhat artırımının geri alındığı da göz önünde bulundurulduğunda, Merkez Bankası’nın 6 Mart’ta faiz indirmeye devam edeceğine yönelik piyasa beklentisinin devam ettiğini kaydetti. Özgener, faiz oranında rastgele bir değişiklik yapılmaması ihtimalinin ise, beklenti dışı olarak algılanacağına ve fiyatlamaları etkileyeceğine işaret etti.

“İthalatın artması para siyasetleri için olumsuz”

Yapılan işlerden elde edilen gelirlerin kârlı olmadığını ve bu durumun birçok firmanın kapanma riskiyle karşı karşıya kalmasına yol açtığını lisana getiren Özgener, “Özellikle döviz kurunun enflasyondaki artışa nazaran düşük kalması nedeniyle ihracatta külfetler yaşandığını ve 2025 yılında da girdi maliyetlerinin artmaya devam etmesinin iş süreçlerini giderek zorlaştıracağını, münasebetiyle global piyasalardaki rekabet gücümüzün azalacağını öngörüyoruz. Bu durumun iç pazarda ithalatın daha cazip hale gelmesine neden olacağı kanaatindeyiz. Son açıklanan dış ticaret sayılarına nazaran, ülkemizde Ocak ayında genel ticaret sistemine nazaran ihracat yüzde 5,8, ithalat yüzde 9,6 arttı. İthalatın ihracata nazaran daha güçlü bir artış göstermesi doğrultusunda, 2024 Kasım’da 2,7 milyar dolar olan aylık cari açık, Aralık’ta 4,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu gelişmeyi; para siyasetleri açısından olumsuz bir sinyal olarak değerlendiriyoruz” Dedi.

Kredi faizlerinin yüksek seyretmesi nedeniyle firmaların nakit akışının zorlaştığını ve birçok işletmenin mevcut eserleri ziyanına satma noktasına geldiğini vurgulayan Özgener, buna tahlil olarak, siyaset faizinin gerilemesine, ticari kredi oranlarının eşlik etmesi gerektiğini belirtti. Özgener, “Ayrıca, faiz yükselirken değişken faizli kısa vadeli kredi kullandırıp, faiz düşerken sabit faizli uzun vadeli kredi önerilmesini de hakikat bulmadığımızın altını bir defa daha çizmek istiyorum” dedi.