İTO’dan çarpıcı rapor: Her 3 kadından 1’i ne eğitimde ne işte

İstanbul Ticaret Odası’nın raporuna nazaran Türkiye’de gençlerin yüzde 28’i eğitimde, istihdamda yahut mesleksel yetiştirme programlarında yer almıyor.

Türkiye’de 15-29 yaş kümesindeki gençlerin yüzde 28’inin NEET statüsünde olduğunu gösteren rapor, OECD ortalamasının (%13) epeyce üzerinde kalan bu oranın, İstanbul özelinde yüzde 18,6 düzeyinde seyrettiğini belirtiyor. Araştırma, yüz yüze mülakatlara ve TÜİK verilerine dayanıyor.

İTO Başkanı Şekib Avdagiç, konuyla ilgili değerlendirmesinde, “NEET gençlerin toplumsal yardımlarla desteklenmesi tek başına kâfi değil. Bu yardımların eğitim ya da mesleksel marifet kazanımıyla ilişkilendirilmesi gerekiyor. Ayrıyeten iş tecrübesi edindirmeye yönelik staj ve teşvik sistemleri yaygınlaştırılmalı” dedi.

Kadınlar ve eğitimini tamamlamamışlar öne çıkıyor

Rapora nazaran NEET statüsündeki gençlerin en büyük kısmını hiçbir resmi okuldan mezun olmamış bireyler oluşturuyor. Ayrıyeten her 3 genç bayandan biri eğitim ya da istihdamda yer almıyor. Düşük fiyatlar, iş deneyimi eksikliği ve güvencesiz çalışma şartları üzere etkenler, gençlerin iş gücü piyasasına iştirakini sınırlayan esas faktörler ortasında.

İTOSAM, NEET gençleri “aktif” ve “pasif” olarak ikiye ayırıyor. Faal NEET’ler iş aramaya açık ancak çalışmayan bireylerden oluşurken; pasif NEET’ler eğitim ya da iş arama faaliyetinde bulunmayan ve münasebetiyle işsiz olarak da tanımlanmayan gençleri kapsıyor.

Toplumsal ve ruhsal tesirler derinleşiyor

Araştırma, sadece ekonomik değil; ruhsal ve toplumsal tesirler açısından da alarm verici bulgular içeriyor. Çok muhafazacı ebeveynlik, toplumsal maharet eksikliği ve cam fanus metaforuyla tanımlanan “güvensiz yetiştirme biçimi”, gençlerin bağımsız karar alma ve toplumsal hayata iştirak marifetlerini zayıflatıyor.

Uzman görüşlerine nazaran, Türkiye’de gençler ortasında “düşük fiyatla çalışmaktansa çalışmamayı tercih etme” eğilimi artarken, bu durum devlete yapılan eğitim yatırımlarının aktifliğini sorgulatıyor.

Politika teklifleri: Eğitim-istihdam sağlantısı güçlendirilmeli

İTO Başkanı Avdagiç, istihdamı artırmak için patronlara yönelik vergi indirimi, sigorta prim muafiyeti ve maaş takviyeleri üzere teşviklerin kapsamının artırılmasını önerdi. Ayrıyeten gençlerin marifet gelişimi ve meslek planlamasına yönelik danışmanlık sistemlerinin yaygınlaştırılması gerektiğini belirtti.

Raporda görüşlerine yer verilen gençler, aile baskısı, ekonomik zorluklar, çocuk bakımı sorumlulukları ve iş piyasasında deneyim beklentisi üzere nedenlerle iş gücüne katılamadıklarını lisana getiriyor. Bu tabirler, NEET meselesinin çok boyutlu bir yapıya sahip olduğunu ve tahlilinin sadece ekonomik değil, toplumsal siyasetlerle da desteklenmesi gerektiğini ortaya koyuyor.