İTO Başkanı Avdagiç petrol fiyatlarında 130 dolara işaret etti: Türkiye’ye de yansımaları olacak
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, İsrail’in İran’a hücumla başlayan çatışma ve tansiyondan gemi ve hava lojistiğinin olumsuz etkilendiğini belirtti.
Şekib Avdagiç, Suriye, Irak, Ürdün, Lübnan, İran ve İsrail’de hava alanlarının kapatıldığını anımsatarak, bütün bölgedeki hava trafiğinin de çok olumsuz etkilediğini kaydetti.
Avdagiç, Hürmüz Boğazı’nın İran tarafından denetim edildiğini belirterek “Hürmüz Boğazı dünyadaki petrol ihracatının yüzde 20’sinden fazlasını yapıyor. Bazen yüzde 25’e kadar çıkıyor. Yeniden doğal gaz ihracatında çok kıymetli bir geçit” dedi.
Hürmüz Boğazı’nın mal ihracatı için de kıymetine dikkat çeken Avdagiç, “Trafik konuşulurken daima yalnızca petrol ihracatı ve doğal gaz ihracatı konuşuluyor lakin aslında çok değerli bir mal ithalatı da kelam konusu” tabirlerini kullandı.
3 senaryo açıkladı: Petrolde 130 dolara işaret etti
Hem mal ihracatı hem de doğal gaz ve petrol ihracatı manasında ve insan trafiği açısından da çok farklı bir periyoda girildiğine işaret eden Avdagiç, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Burada üç farklı senaryo gündemde. Bir tanesi bunun kısa bir mühlet içinde aşikâr görüşmelerle ve diyaloglarla makul bir noktaya devşirilmesi. Bu en yeterli senaryo olarak gözüküyor. Bilhassa bu konuda ABD Başkanı Donald Trump’ın yaklaşımı kıymet kazanıyor. Natürel bugüne kadar Gazze sürecinde olduğu üzere bu süreçte de ABD ve Trump’ın büsbütün İsrail yanlısı tavrını devam ettirdiğini görüyoruz. Hasebiyle bu hususta çok optimist olamıyoruz.
İkinci senaryo bunun aşikâr yükselen ve düşen bir tempoda bir süreklilik arz etmesi ve vakte yayılması. Bu da herkesin buna nazaran yeni bir siyaset belirlemesi ve hal alması manasına geliyor. Birebir vakitte dünyadaki bilhassa petrol, doğal gaz fiyatlarının da farklı bir düzeye kalıcı olarak taşınması manasına gelecek.
Üçüncü ve en berbat senaryo da buna ilaveten Hürmüz Boğazı’nın da büsbütün gemi trafiğine kapatılması. Bu olduğu vakit 95 dolardan 130 dolara kadar petrolün varilinin çıkabileceği senaryoları var. Yalnızca fiyatın artması değil, tıpkı vakitte kimi coğrafyalarda yeteri kadar rafineri ve ham petrolün bulunmasında önemli zahmet çekileceği, bunun da dert oluşturabileceği istikametinde bir yaklaşım var.”
‘Türkiye’ye de yansımaları olacak’
İTO Başkanı Avdagiç, Türkiye ile İran’ın kadim iki komşu ülke olduğunu belirterek, İran ile kültürel, tarihi ve dini manada çok derin ilgilerin bulunduğunu ve bu manada sürecin Türkiye’yi de olağanüstü ilgilendiren bir bahis olduğunu söyledi.
Avdagiç, gemi lojistiğinin de olumsuz etkilendiğini aktararak, şunları kaydetti:
“Kısıtlamalardan ötürü birçok uçuş farklı güzergahlardan gitmek zorunda kalıyor. Kısa vadede burada hem deniz koridorunun hem hava koridorunun en azından makul bir düzeyde işlemeye devam etmesi en öncelikli beklentilerimiz ortasında. İsrail’in saldırganlığı ve buna bağlı İran’ın da yanıt verme durumu sona erer diye ümit ediyoruz lakin bunun kesinlikle aşikâr bir mühlet milletlerarası ticaret, milletlerarası mal ve hizmet süreçleri manasında önemli negatif sonuçlarının bütün dünyaya olduğu üzere Türkiye’ye de yansımaları olacak.”
‘Gümrük Birliği’nin süratle güncellenmesi gerekiyor’
Şekib Avdagiç, dünyada ABD’nin başlattığı trende bağlı olarak memleketler arası korumacılığın süratle yayıldığını ve ABD’nin devreye aldığı bu yaklaşımın birçok ülke tarafından takip edildiğini lisana getirdi.
Avdagiç, ABD üzere dünyanın en büyük ithalatçı ülkesi tarafından korumacılık yaklaşımın ortaya koyulduğunda başka ülkelerin bu yaklaşıma karşı kayıtsız kalmasının mümkün olmadığını kaydetti.
Avdagiç, Türkiye ve Avrupa Birliği ortasında Gümrük Birliği Mutabakatı’na bağlı bir sürecin olduğunu anımsatarak, “30 yılı aşkın bu süreç devam ediyor. Buna bağlı olarak bilhassa Gümrük Birliği’nin Türk ihracatçısına yönelik oluşturduğu kimi kıymetli dezavantajlar var. Onların gidebilmesi için bizim kısa vadede bu korumacılıkla ilgili yaşanan kıymetli bir olumsuzluk paketini bertaraf edebilmemiz için Gümrük Birliği’nin süratle güncellenmesi gerekiyor. Üçüncü ülkelere yönelik Avrupa Birliği’nin ihracatında uygulanan kapsamın Türkiye’nin ihracatçısı için de uygulanabilir olması lazım” diye konuştu.
Şekib Avdagiç, Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin aleyhine çalışan kısımlarının gözden geçirilmesi gerektiğine ve Türkiye’nin daha istikrarlı ve rekabet edebilir pazarlar konusunda bir açılım sağlamasının kıymet arz ettiğine işaret etti.
Ticaret Bakanlığı tarafından uluslararası ticarette korumacılıkla ilgili dünyadaki gelişmelerin takip edildiğini belirten Avdagiç, sürecin Türkiye lehine oluşturduğu ögelerin yakından takip edilmesi gerektiğini vurguladı.
