İsrail İran’a saldırdı: Orta Doğu’daki gerilim küresel piyasaları sarstı

Küresel piyasalarda, Orta Doğu’da jeopolitik tansiyonun tırmanması, ABD-Çin görüşmelerinin sağladığı iyimserliği gölgede bırakırken, tansiyonun daha da artacağına yönelik telaşlar risk algısını yükseltti.

ABD’nin en kıymetli ticaret ortağı Çin ile kalıcı bir muahede sürecine girmesi ve öbür ülkelerle uzlaşma sağlanacağına yönelik artan beklentiler hisse piyasalarını desteklerken, İsrail’in İran’a yönelik saldırısı sonrasında yatırımcılar jeopolitik risklere odaklandı.

İsrail ordusu, gece saatlerinde İran’ın nükleer programını vurmak için önleyici, hassas ve kombine bir hücum başlattıklarını duyurdu.

Başlattıkları akınlarla “geri dönüşü olmayan bir noktada” olduklarını aktaran İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, İran’a saldırmak dışında seçenekleri olmadığını öne sürdü. İran Lideri Ali Hamaney, İsrail’in ataklarında birtakım kumandan ve bilim insanlarının hayatını kaybettiğini belirterek, İsrail’e sert karşılık vereceklerini açıkladı.

‘Ağır bir bedel ödeyecekler’

İran Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Tuğgeneral Ebulfazl Şikarçi, İsrail’in hücumları ABD’nin yardımıyla gerçekleştirdiğini belirterek, “Ağır bir bedel ödeyecekler. İran silahlı kuvvetlerinin sert karşılığını beklesinler.” dedi. İran devlet televizyonu, İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri’nin saldırılarda öldüğünü duyurdu.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise İran’a yönelik taarruzlara dahil olmadıklarını söz etti.

Saldırının akabinde Brent petrolde sert hareketler görüldü. Arz telaşlarıyla Brent petrolün varil fiyatı şubattan bu yana en yüksek düzeyi olan 76,3 dolara yükseldi. Brent petrolün varil fiyatı şu sıralarda yüzde 7,7 artışla 74,9 dolardan süreç görüyor.

Trump, Fed Başkanı Powell’ı hedef almaya devam ediyor

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da düzenlenen aktiflikte, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ı hedef aldı.

Kısa vadeli borç ödemeleri nedeniyle faiz oranlarının düşürülmesini istediklerini belirten Trump, faiz oranlarında bir puanlık düşüşle yılda 300 milyar dolar tasarruf edileceğini savundu. Trump, Powell’ı faiz indirimi yapmaya ikna edemediklerini bildirdi.

Ayrıca ABD Temsilciler Meclisi, Donald Trump idaresinin bütçede tasarruf maksadıyla talep ettiği ve dış yardımlarla birtakım medya kuruluşlarının bütçelerini kapsayan 9,4 milyar dolarlık harcama kesintisi paketini onayladı.

Makroekonomik data tarafında, ABD’de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), mayısta aylık bazda yüzde 0,1 ile beklentilerin altında, yıllık bazda ise yüzde 2,6 ile beklentilere paralel arttı. Ülkede birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı geçen hafta bir evvelki haftaya kıyasla değişim göstermeyerek 248 bin olurken, piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.

Devam eden işsizlik maaşı müracaat sayısı ise bir evvelki hafta 54 bin artışla 1 milyon 956 bine çıkarak Kasım 2021’den bu yana en yüksek pahası gördü.

Tahvil piyasası ve ons altında “jeopolitik gerilim” fiyatlaması

Orta Doğu’da artan tansiyonların İran’ın karşılık vermesiyle daha da tırmanabileceğine yönelik telaşlar, tahvil ve altın üzere inançlı liman varlıklara olan talebi güçlendirdi. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi gerilemesini son 5 iş gününe taşıyarak yüzde 4,34’e kadar indi.

Altının ons fiyatı son 3 iş gününde de yükselirken, yeni günde tarihi rekoru olan 3 bin 500 dolara yaklaştı. Altının ons fiyatı 3 bin 445 dolara kadar yükselmesinin akabinde yüzde 1,1 artışla 3 bin 425 dolarda dengelendi.

Dolar endeksi ise yüzde 0,5 yükselişle 98,2 düzeyinde bulunuyor.

New York Borsası ataklar öncesinde günü tamamlarken, artan risk algısını spot piyasalara yansımadı. S&P 500 endeksi yüzde 0,38, Nasdaq endeksi ve Dow Jones endeksi yüzde 0,24 paha kazandı. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise negatif başladı.

Avrupa’da endeks vadeliler negatif seyrediyor

Avrupa borsalarında dün İngiltere hariç satış yüklü bir seyir öne çıkarken, Orta Doğu’da artan tansiyonların tesirleri ile Euro Bölgesi’nde açıklanacak sanayi üretimi ve Almanya’nın enflasyon dataları yatırımcıların odağında yer alıyor.

Avrupa’da endeks vadeli kontratlar artan savaş telaşlarıyla yeni güne negatif başladı. İngiltere’de FTSE 100 vadeli endeksi yüzde 0,3, Fransa’da CAC 40 ve Almanya’da DAX 40 vadeli endeksleri yüzde 1,6 ve İtalya’da FTSE MIB 30 vadeli endeksi yüzde 0,7 bedel kaybetti.

Almanya’nın önde gelen ekonomik niyet kuruluşlarından İktisat Araştırma Enstitüsü (Ifo), ülkeye dair bu yıla ait büyüme kestirimini bu yıl için yüzde 0,2’den yüzde 0,3’e, 2026 için de yüzde 0,8’den yüzde 1,6’ya yükseltti.

Makroekonomik data tarafında, İngiltere iktisadı nisanda yüzde 0,3 ile beklentilerin üzerinde küçüldü.

Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,23 kıymet kazanırken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,14, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,74 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,58 düştü.

Asya borsalarında satış yüklü bir seyir izleniyor

Asya tarafında ise Çin ve Japonya iktisadına ait soru işaretleri devam ederken, artan savaş telaşları bölge hisse piyasalarında da öne çıktı.

Bölgede bugün açıklanan bilgilere nazaran, Japonya’da nisan ayında sanayi üretimi aylık bazda yüzde 1,1 ile beklentilerin altında azalma gösterdi. Ülkede kapasite kullanım oranı ise nisanda yüzde 1,3 arttı.

Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,2, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,3, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,7 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,8 düştü.

Yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri takip edilecek

Dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,71 bedel kaybederek 9.520,22 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışının yüzde 0,2 altında 10.672,00 puanda süreç gördü.

Dolar/TL, dün yüzde 0,5 yükselişle 39,3530’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının yüzde 0,2 üzerinde 39,4290’dan süreç görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Almanya’da enflasyon, Euro Bölgesi’nde sanayi üretimi ile ABD’de Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksinin takip edileceğini belirtti.

Orta Doğu’dan gelen haberlerin yatırımcıların odağından olacağını tabir eden analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.500 ve 9.400 düzeylerinin dayanak, 9.600 ve 9.700 puanın direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.