İSO’dan “Hayvancılık Sektörüne Bakış” raporu

Türkiye için kritik değere sahip hayvancılık konusunda alınacak stratejik kararlara katkı sunmak hedefiyle hazırlanan rapor, yaklaşık 30 vilayette saha tahlilleri, yetiştirici ve besici görüşmeleri, bölüm temsilcileri ile istişareler ve dünya hayvancılık kesimi dinamiklerinin taranması sonucu oluşturuldu.

Raporun tanıtımı gayesiyle Odakule’de düzenlenen toplantıda konuşan İSO Yönetim Kurulu Lideri Erdal Bahçıvan, Türkiye’nin global eğilimi hakikat okuyarak tarım ve hayvancılığı savunma endüstrisi üzere kritik bir öncelik olarak görmesinin elzem olduğunu vurguladı.

Artık kaynaklarını koruyamayan ve dışa bağımlı yapıdan çıkamayan ülkelerin geleceğinin tehdit altında olacağını lisana getiren Bahçıvan, “Sürdürülebilir gelecek ve devletlerin stratejik bağımsızlığı açısından tarım ve hayvancılığın çok boyutlu bir siyaset alanı olarak tanımlanması kaçınılmaz.” dedi.

Bahçıvan, tarım, hayvancılık ve sanayi ortasında daha fazla entegrasyon sağlamanın Türk milletinin refahını artırmak açısından kıymetli olduğunu kaydederek, “Raporumuz; yalnızca bir durum tespiti değil birebir vakitte ortak akıl, karşılıklı itimat ve somut aksiyon planlarıyla yeni bir başlangıç. Tarım ve hayvancılık politikalarımızda daha rasyonel, daha çevreci ve daha sürdürülebilir bir yapıya geçmemiz sırf ekonomik bir mecburilik değil; birebir vakitte gelecek kuşaklar için besin güvenliğini teminat altına almanın da en güçlü yolu.” diye konuştu.

“Sağlıklı tahlil için bilgi setine gereksinim var”

Erdal Bahçıvan, rapora nazaran artık çok açık bir gerçekle karşı karşıya olduklarını belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:

“Hayvancılığın geleceği, küçük ölçekli fakat örgütlü, mahallî fakat verimli, klasik fakat teknolojik altyapıya entegre bir modelle mümkün olabilir. Sürdürülebilir, data odaklı, iklim dostu ve ölçek iktisadına dayalı bir üretim yapısı kurmak zorundayız. Sürdürülebilir bir hayvancılık siyaseti için de öncelikle; Türkiye’nin artık tarımla ilgili, hayvan varlığından ekilen toprağa ve çıkan esere kadar tüm noktalarında çok daha inanç veren bir bilgi setine muhtaçlığı vardır. Bilgi setinin eksikliği; ne yazık ki meselelere teşhis koymayı ve sağlıklı tahlil bulmayı ve dahası gelecek planı oluşturmayı da zorlaştırıyor.”

“Üretim yerine ithalata dayalı bir model sürdürülebilir değil”

İSO Yönetim Kurulu Lideri Bahçıvan, coğrafik pozisyonu, biyolojik çeşitliliği ve üretim kültürüyle tarım ve besin alanında büyük potansiyele sahip Türkiye’nin, hayvancılık ayağında kıymetli yapısal kırılganlıklarla karşı karşıya olduğunu söyledi.

Son 13 yılda canlı hayvan ve et ithalatı için 10,6 milyar dolar döviz harcandığını lisana getiren Bahçıvan, birebir periyotta kesime verilen takviyelerin karşılığının 8,88 milyar dolar olduğunu, bu tablonun, üretim yerine ithalata dayalı bir modelin sürdürülebilir olmadığını ortaya koyduğunu anlattı.

Bahçıvan, kaba yem açığının yüzde 25 seviyesinde olduğunu belirterek kelamlarına şöyle devam etti:

“Meralarımız, mülkiyet meseleleri ve düşük verimlilik nedeniyle faal halde kullanılamamakta. Hayvanlar ile meralar ortasındaki irtibat kopmuş bulunuyor. Bu nedenle meralardaki mülkiyet meseleleri çözülerek faal bir formda kullanılmalarının önü kesinlikle açılmalıdır. Bu topraklar, kendi yemini üretip kendi hayvan varlığını besleyebilecek kapasiteye sahip. Ne yazık ki bilhassa Doğu Anadolu üzere yüksek çayır-meraya sahip bölgelerde hayvan varlığı azalmakta, aile işletmeleri kapanmakta, kırsal yapılar çözülmektedir.”

“Küçükbaş et tüketimini artırmak artık tercih değil zorunluluktur”

Erdal Bahçıvan, hayvansal besin üretim ve tüketiminde stratejik bir istikamet değişikliğine gidilmesinin gerekli olduğunun altını çizerek, Türkiye’de yüzde 39 olan kırmızı et tüketiminin içerisinde büyükbaş hayvan etinin hissesinin gelişmiş ülkelerde yüzde 25 düzeyinde bulunduğunu söyledi.

Bu durumun sürdürülebilirlik açısından önemli bir ikaz niteliği taşıdığını lisana getiren Bahçıvan, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bu noktada küçükbaş hayvancılığın hissesinin artırılması; hem coğrafik ve iklimsel avantajlarımızın daha aktif kullanılmasını sağlar hem de daha düşük maliyetli, etraf dostu ve sürdürülebilir bir üretim modeline geçişi mümkün kılar. Küçükbaş et tüketimini artırmak artık bir tercih değil, zorunluluktur. Öte yandan, kanatlı et kümesinde hindi tüketimi ülkemizde hala potansiyelin çok altında. Hindinin hem besleyici pahaları hem de üretim verimliliği düşünüldüğünde, bu alanda farkındalık çalışmaları yapılması, kamu takviyeleriyle tüketim kompozisyonundaki hissesinin artırılması gerektiğine inanıyoruz.”

Bahçıvan’ın konuşmasının akabinde gazeteci İrfan Donat’ın moderatörlüğünde düzenlenen panelde, İK Tarım Üssü Memleketler arası Danışmanlık Şirketi Kurucusu İsmail Kemaloğlu, İSO Meclis Üyesi Hakan Akkoyun ve İSO Meclis Üyesi Sedat Zincirkıran raporla ilgili görüşlerini paylaştı.

Türkiye’nin et meselesini çözecek kapasitesi bulunuyor

Toplantıda raporun çıktılarına ait bilgiler de paylaşıldı. Buna nazaran, Türkiye’nin et problemini ve canlı hayvan ithalat bağımlılığını yeni bir üretim modeli ve kırsal hayvancılık kıssasıyla çözmesi gerekiyor. Ülkenin buna imkan verecek arazi varlığı, üretim kapasitesi, kamusal yaklaşımı ve ziraî dinamikleri bulunuyor.

Türkiye’de hayvancılık dalını tahlil etmek için başvurulan bilgi ve istatistiklerde tutarlılık sorunu yaşanıyor. Büyükbaş hayvancılıkta canlı hayvan varlığı nüfus ve tüketim ile paralel artmıyor. Daralan talebe karşın kırmızı et üretimi talebi karşılamıyor.

Et tüketimi içinde büyükbaş hayvan etinin hissesi yüzde 39 ile yüksek seyrederken, küçükbaş hayvan eti yüzde 16’larda kalmış durumda.

Son 10 yılda (2014-2023) hayvancılığa 8,88 milyar dolar takviye aktarılırken, tıpkı devirde büyükbaş ve küçükbaş canlı hayvan ile kırmızı et ithalatı için 7,41 milyar dolar harcandı.

Meralar hem verimsizlik hem de mülkiyet problemleri sebebiyle aktif biçimde kullanılamazken, kaba yemde yeterlilik düzeyi yüzde 75’lik oranla hayvan varlığının gereksinimini karşılamada yetersiz kalıyor. Çayır ve mera alanlarının yüzde 42,13’ünü barındıran Doğu Anadolu’da hayvan sayıları artmıyor.

Çözüm önerileri

Rapora nazaran, ziraî kredi tahsislerinde bölgesel koşullar ve kaynak potansiyellerinin daha fazla gözetilmesi gerekirken, yatırım yapılacak yörenin hayvan besleme kapasitesi üzere faktörlerin daha fazla dikkate alınması değer taşıyor.

Hayvancılığın ziraî destekleme bütçesinden aldığı hisse yıllar prestijiyle azalırken, kontratlı üretim faal uygulanmıyor. Hala 1-2 milyon hektar ortasında kullanılmayan, atıl, boş ve verimsiz tarım yeri bulunuyor.

Tarım alanlarında azalma yaşanırken ekilen alanlarda daha fazla daralma yaşanması, verimli ovaların çok yıllık bitkilere dönüşmesi, kırsaldaki nüfusun ve çiftçi sayısının düşmesi, gençlerin tarım bölümüne ilgisinin azalması, kentleşmenin artması, daha az üreticinin daha fazla tüketiciyi beslemek zorunda kalması, iklim riskleri ve su sorunu üzere çok sayıda olumsuz faktör hayvancılık bölümünde arz güvenliği riskini doğuruyor.

Bu nedenle “organize aile işletmeciliği hayvancılık modeli”nin hayata geçirilmesi gerekiyor. Bulunduğu havzanın üretim potansiyelini zorlayan dev işletmeler yerine kırsala dağılmış ve ölçek iktisadına uygun aile işletmelerinin çoğaltılması kıymet arz ediyor.

Kırmızı et tüketimi içinde küçükbaş hayvanların ve bilhassa de hindi etinin hissesinin artırılması, şarküteri eserlerinde küçükbaş eti kullanımının yaygınlaşması gerekiyor.

İlginizi Çekebilir:Ehliyetini yenilemeyenler dikkat! Tarih yaklaşıyor: Geçersiz sayılacak
share Paylaş facebook pinterest whatsapp x print

Benzer İçerikler

Beyoğlu’nda istinat duvarı çöktü, iki bina tahliye edildi
9 Nisan 2025 güncel altın fiyatları! Gram, çeyrek ve tam altın kaç TL?
Spot piyasada doğal gaz fiyatları
Son Dakika: Cumhurbaşkanı Erdoğan: Yenilenebilir enerji payında Avrupa’da 5, dünyada 11. sıradayız
Bakan Yerlikaya açıkladı: 2’si kırmızı bültenle aranan 3 kişi Türkiye’ye getirildi
Her hafta bir tekstilci Mısır’a gidiyor
Bahiscoma Giriş | © 2025 |