İş dünyasında yeni dönem: Güven kültürü, yapay zekâ ve değişim yönetimi öne çıkıyor

İklim değişikliği, pandemi, ti­caret savaşları ve yüksek tek­nolojiyle bir arada iş dünyası esaslı bir değişim geçiriyor. Tek­nolojik gelişmeler, yapay zekâ­nın süratle yükselmesi, demografik dönüşümler ve artan belirsizlik­ler, şirketlerin liderlik anlayışı­nı ve insan kaynakları stratejile­rini de tekrar şekillendiriyor.

Great Place To Work Türkiye’nin tahlilleri, bu devirde inanç kültürünü güçlendiren organi­zasyonların sürdürülebilir muvaffakiyet açısından değerli bir avantaj elde ettiğini ortaya koyuyor.

Günümüzde nesiller ortası beklentiler farklilaşiyor

Z jenerasyonunun iş gücüne süratli bir halde katılmasıyla birlikte, ça­lışan beklentilerinde esaslı deği­şimler yaşanıyor. Genç çalışanlar, esneklik, manalı bir iş tecrübesi, şahsî gelişim fırsatları ve top­lumsal tesir yaratabilen şirketleri tercih ediyor.

Türkiye’de yapılan araştırmalar, ekonomik belirsiz­lik devirlerinde bile genç kuşa­ğın, patronların yalnızca finansal sağlamlığına değil, tıpkı zaman­da paha odaklı misyonlarına da büyük ehemmiyet verdiğini gösteriyor. Çalışanlar artık sırf iş gü­vencesi aramıyor; birebir vakitte çalıştıkları kurumun çevresel ve toplumsal sorumluluk alanlarında da aktif olmasını bekliyor.

Yapay zekâ ve insan kaynağının entegrasyonu

Teknolojik dönüşüm, 2025 iti­barıyla iş dünyasının temel dina­miklerinden biri haline geliyor. Dünya Ekonomik Forumu’nun “İşlerin Gleceği-2025” raporuna nazaran, yapay zekâ ve dijital tekno­lojiler, şirketlerin yüzde 86’sının iş modelini yine tanımlama­sına neden olacak. Fakat yapay zekânın iş dünyasına entegras­yonu, sırf verimlilik odaklı bir dönüşüm değil; birebir zaman­da itimat, etik kullanım ve çalışan tecrübesi ekseninde ele alınması gereken bir süreç olarak öne çı­kıyor.

Great Place To Work tarafın­dan Amerika’da bin 544 çalışan­la yapılan pazar araştırması, Z nesli çalışanlarının (yüzde 49) ve Y jenerasyonunun (yüzde 43), iş sü­reçlerinde yapay zekâ araçlarını kullanma konusunda daha yük­sek bir heyecan taşıdığını gös­teriyor. Buna rağmen, Baby Boo­mers ve X jenerasyonu çalışanlarında bu oran yüzde 26 düzeyinde ka­lıyor.

Özellikle genç jenerasyonlar ya­pay zekânın potansiyel fırsatla­rını görürken, birebir vakitte etik kullanımı, güvenilirlik ve işten çı­karma riskleri konusunda endi­şelerini de lisana getiriyor. Deloit­te tarafından yapılan aktüel bir çalışmada da Z neslinin yüz­de 24’ünün ve Y neslinin yüz­de 26’sının iş yerinde üretken ya­pay zekâ araçlarını sistemli olarak kullandığı, fakat bu süreçlerde belirsizlik ve itimat muhtaçlığının devam ettiği ortaya kondu.

Şirketler güçlü bir itimat kültürü tesis etmeli

Bu datalar, şirketler için değerli bir ileti veriyor: Yapay zekânın benimsenmesi için evvel güçlü bir itimat kültürünün tesis edil­mesi gerekiyor. Çalışanların tek­nolojiyi benimsemesi, liderle­rine ve kurumlarına duydukları inançla gerçek orantılı. Araştır­malar, yüksek itimat kültürüne sahip şirketlerin inovasyon, çe­viklik ve üretkenlik alanlarında rakiplerine kıyasla yüzde 81 daha yeterli performans gösterdiğini orta­ya koyuyor.

Yapay zekânın başarılı enteg­rasyonu için tertiplerin uygulaması gereken temel lider­lik davranışları ortasında yenilik­çi fikirleri teşvik etmek, iş birli­ğini güçlendirmek ve çalışanla­ra manalı iş tecrübeleri sunmak öne çıkıyor. Ayrıyeten, çalışanların yapay zekâ araçlarına ait be­cerilerinin geliştirilmesi de kri­tik kıymet taşıyor.

Great Place To Work’ün Genç Jenerasyonlar İçin En Güzel Patronlar listesinde yer alan şirketler, çalışanlarını yapay zekâ odaklı karar alma süreçlerine da­hil ediyor, eğitim ve gelişim fır­satları sunuyor. Bu organizas­yonlarda Y nesli çalışanlarının yüzde 88’i, profesyonel eğitim ve gelişim imkanlarına erişim sağ­landığını söz ediyor; bu oran standart şirketlerde yüzde 52 se­viyesinde bulunuyor.

Değişim yorgunluğu yeni bir gerçeklik

Dijital dönüşüm, yeni çalış­ma modelleri ve organizasyonel değişimlerin daima gündemde olması, iş dünyasında “değişim yorgunluğu” kavramını öne çıka­rıyor. Müşahedeler, liderlik gelişi­mi, tertip kültürü, iş gücü planlaması ve değişim idaresi alanlarının, şirketlerin uzun va­deli muvaffakiyetinde belirleyici fak­törler haline geldiğini gösteriyor.

Artan dönüşüm baskısı, bilhassa orta kademe yöneticiler üzerin­de önemli bir yük oluşturuyor. Yeni jenerasyon çalışanlar, orta seviye yöne­tici rollerine aralı yaklaşır­ken, bu eğilimin organizasyonel yapı üzerinde uzun vadeli tesirler yaratması bekleniyor. Bu ortam­da, şirketlerin çalışan bağlılığını artıracak, değişime direnç gös­termeden adapte olabilecek li­derlik modelleri geliştirmesi kri­tik değer taşıyor.

Çalışan tecrübesi ve inanç kültürü anahtar rolde

Great Place To Work Türkiye dataları, itimat kültürünü merke­zine alan tertiplerin de­ğişime daha süratli ahenk sağladı­ğını gösteriyor. İtimat ortamı su­nan iş yerlerinde çalışanlar, hem yenilikçi fikirler geliştirme ko­nusunda daha yürekli davranıyor hem de tertiplerine daha güçlü bir bağlılık gösteriyor.

Gre­at Place to Work-Sertifikalı iş yerlerinde, başkanların çalışanları­na daima denetim olmadan da gü­ven duyduğu oran yüzde 76 iken, bu oran standart organizasyon­larda yüzde 60 düzeyinde kalı­yor. Emsal formda, çalışanların mesleksel gelişim fırsatlarına eri­şimde yaşadığı olumlu tecrübe oranı inanç odaklı iş yerlerinde yüzde 70’e çıkarken, standart şir­ketlerde bu oran yüzde 50’lerde seyrediyor.

Sürdürülebilirlik ve ESG odaklı liderlik

Şirketlerin sürdürülebilirlik alanındaki taahhütleri süratle artıyor. Karbon emisyonlarını azaltmaya yönelik yatırımlar, sadece çevresel katkı sunmakla kalmıyor, tıpkı vakitte kurumsal prestij açısından da stratejik bir öncelik haline geliyor. Global ölçekte, şirketlerin sırf finansal performansları değil, çevresel, toplumsal ve yönetişim (ESG) kriterlerine ahenkleri da yatırımcılar ve paydaşlar tarafından yakından izleniyor.

Şeffaf ESG raporlaması, adil idare uygulamaları ve toplumsal tesir yaratan projeler, şirketlerin uzun vadeli muvaffakiyetleri açısından kritik bir faktör haline gelmiş durumda. Bu doğrultuda, şeffaflık, empati ve dahil edicilik üzere liderlik yetkinlikleri, değişim çağında tertiplerin rekabet avantajını müdafaası için vazgeçilmez hale geliyor. Sonuç olarak iş dünyasında muvaffakiyet için artık sırf finansal göstergeler kâfi değil. İtimat kültürüne yatırım yapan, çalışan tecrübesini önceliklendiren, yapay zekâyı insan odaklı bir anlayışla entegre eden ve ESG kriterlerini stratejik bir öncelik haline getiren şirketler, geleceğin rekabet ortamında öne çıkacak.

Türkiye’nin En İyi Patronları 2025 Araştırması Tahlil Raporu’nun, iş dünyasındaki dönüşümüanlamak ve buna uygun stratejiler geliştirmek için bedelli bir kaynak olduğunu belirten Great Place To Work CEO’su Eyüp Toprak, çalışanın sesini duyan önderlerin inanç sağlamanın temelini attığını vurgulayarak, şunları kaydetti: “Güven kültürü; kârlı, üretken, yenilikçi ve güçlü bir tertip olmanın anahtarıdır. Bilhassa belirsizlik devirlerinde çalışanları duymak son derece kıymetlidir. Çünküçalışanlar, yöneticilerinin kendilerini dinlediğini hissettiğinde, takım arkadaşlarına ve tertibe olan bağlılıkları artıyor, değişimlere, daha kolay ahenk sağlıyor ve aksiliklere karşı daha dirençli oluyor.

Türkiye’nin En İyi Patronları araştırmamız ve sertifikasyon sürecimiz ile biz çalışanların sesinin duyulmasını sağlıyoruz. Böylelikle tertipler çalışan gözünden kendini kıymetlendirme ve yol haritasını buna nazaran belirleme fırsatı buluyor. Yapay zekanın yükselişi ve tüm dünyadaki toplumsal, ekonomik politik çalkantılar ile mevcut nizam daima değiştirirken itimat, hakkaniyet, hürmet, gurur ve ekip ruhu zerine kültür inşa edebilen tertipler geleceğe daha sağlam ve inançlı adımlarla ilerliyor. Bu sayede iş dünyasındaki dönüşümde başı çeken öncükurumlar ortasında yer alıyor ve hatta başkalarına ilham oluyorlar.”