İmalatta yavaşlama devam ediyor: 5 ayın en düşük seviyesinde

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye Sektörel PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) Mart 2025 raporu yayımlandı. Buna nazaran, martta 47,3 olarak ölçülen manşet PMI, şubattaki 48,3 düzeyine nazaran azalma kaydederek 2024’ün ekim ayından bu yana en düşük kıymeti aldı.

Endeksin, mart ayında da eşik bedelin altında kalmasıyla birlikte faaliyet şartlarındaki yavaşlama eğilimi bir yılı geride bırakmış oldu.

Endekste eşir bedel 50,0 ve bu pahanın üzerinde ölçülen tüm sayılar kesimde güzelleşmeyi işaret ediyor.

Endeks, ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en süratli ve sağlam referans kabul ediliyor.

4 kesim üretimini genişletti

Rapor sonuçlarına nazaran, anket kapsamında takip edilen 10 bölüm içerisinde üretimini genişletenlerin sayısı dörde yükseldi.

Gıda eserleri, en süratli büyüyen kesim olma özelliğini korudu. En sert üretim kaybı kimyasal, plastik ve kauçuk eserlerinde görüldü. Üretimdeki tabloya paralel olarak, istihdamını artıran kesim sayısı da mart ayında dörde yükseldi.

Yeni siparişler sadece besin eserleri ile ağaç ve kağıt eserlerinde artış kaydetti. Bölümlerin çoğunluğu satın alma faaliyetlerini azaltmaya devam etti ve girdi talebindeki zayıflık, tedarikçilerin teslimatları hızlandırmasına yardımcı oldu.

İhracat siparişlerinde en sert düşüş

Martta yeni siparişler üst üste 21. defa aylık bazda yavaşlama sergiledi. Kelam konusu yavaşlama geçen yılın ekim ayından bu yana en besbelli seviyede gerçekleşti.

Benzer biçimde yeni ihracat siparişlerinde de Kasım 2022’den bu yana en sert düşüş görüldü. Anket iştirakçileri, mart ayında şiddetli piyasa şartlarının yeni siparişlerdeki yavaşlamada belirleyici rol oynadığını ve üretimin azalmasında da tesirli olduğunu belirtti.

Üretimdeki yavaşlama eğilim olarak bir yıla ulaşırken, tıpkı vakitte Ekim 2024’ten bu yana en sert seviyede kaydedildi. İmalatçılar, yeni siparişlerdeki ivme kaybına bağlı olarak martta istihdamı arka arda dördüncü ay azalttı.

Ancak bu azalış ölçülü gerçekleşti ve aralık ayından bu yana en düşük oranda ölçüldü. Mart ayında satın alma faaliyetleri yavaşlarken, girdi ve en son eser stokları ise kıymetli bir değişim göstermedi. Sonuncu eser stoklarındaki yatay seyir, on aylık düşüşünü sona erdirdi.

Tedarikçilerin teslimatları hızlandı

Zayıf girdi talebi, tedarikçilerin teslimatları hızlandırmasına imkan sağladı. Teslimat müddetleri son altı ayda birinci kere ve Aralık 2022’den bu yana en yüksek oranda azaldı.

Martta girdi maliyetleri, büyük ölçüde liradaki zayıflığa bağlı olarak keskin biçimde artmaya devam etti.

Bununla birlikte, enflasyon sürat keserek son üç ayın en düşük düzeyine indi. En son eser fiyatlarındaki artış da yavaşlayarak yıl başından bu yana en düşük oranda gerçekleşti.

“Enflasyonist baskılar güçlü seyrini korudu”

Anket datalarını yorumlayan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Hem yurt içi hem de yurt dışındaki güçlü piyasa şartları, Türk firmalarının yeni sipariş almakta zorlanmasına yol açarak üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlamanın sürmesine neden oldu.

Azalan talep baskısı, tedarikçilerin teslimatlarını Aralık 2022’den bu yana en yüksek oranda hızlandırabilmesini sağladı. Liradaki zayıflamanın devam eden tesirleri nedeniyle enflasyonist baskılar güçlü seyrini korudu.”